Воўч і Ежка ўжо бачылі стралкоў наперадзе і ведалі, што іхняя роля ў вялікім паляванні падышла да заканчэння. Яны апошнія разы крычалі і стукалі па дрэвах, як раптам убачылі ваўкоў, якія несліся проста на іх. Важак у апошні момант выбраў Ежку. Той паспеў высунуць насустрач джала суліцы, ды звер лоўка паднырнуў пад ім, скочыў на юнака, і яны абодва паваліліся на зямлю. Воўк першы падхапіўся на ногі і выскаліўся. Воўч ірвануўся да яго і кінуў суліцу. Яна трапіла зверу слізгальным ударам у спіну, толькі выдраўшы кавалак поўсці. Той клацнуў зубамі і ў страшэнным ашчэры паглядзеў Воўчу проста ў вочы. Тонкія вусны звера нервова паторгваліся, агаляючы белыя вострыя іклы. Гэта было кароткае імгненне, але юнаку яно здалося даўжэйшае за ўсё ягонае папярэдняе жыццё. Ён адчуваў, як валасы паднімаюца пад шапкай, а ў руках больш не было аніякай зброі. Краем вока ён бачыў, як зусім блізка адзін за адным прабеглі пераяркі. Ежка паволі паднімаўся на ногі, адначасова падбіраючы суліцу. Тады важак развярнуўся і пабег ўваслед зграі. Ежка кінуў суліцу наўздагон, але звер ужо быў недасягальны.

…Стары зубр-адзінец з абыякавасцю назіраў за мітуснёй палявання. Ён нікога не баяўся ў лесе, і толькі чалавек мог быць яму пагрозай. Калі загоншчыкі наблізіліся, ён з неахвотаю павольна рушыў у процілеглы бок, яшчэ не ведаючы, што наперадзе чакаюць паляўнічыя.

Усе лічылі, што паляванне скончылася. Пачалі збіраць да кучы вялікую здабычу. Тушы казуль, аленяў і дзікоў валяліся на зямлі, некаторыя яшчэ сутаргава дрыгалі нагамі. Іх імкнуліся хутчэй дабіць, каб не мучыліся. Паляўнічыя з падзякай маліліся Ярыле, Велесу і Дзявое. Калі Волад і Комат з’ехаліся з правадырамі радоў, каб параіцца наконт дзяльбы здабычы, з-за купіны густых елак павольна выйшаў зубр.

― Гэй! Яшчэ не ўся жывёла здабыта! ― весела крыкнуў Комат і ўзняў дзіду.

Яны накіравалі коней да зубра. Той стаў, спакойна ўзіраючыся на людзей. Паляўнічыя таксама спыніліся. Пачалі пад’яжджаць дружыннікі і людзі Комата, ўзнімаючы дзіды.

― Куніг, а ці варта? ― спытаў Комань.

Волад узняў руку. Астатнія з напруджаным чаканнем глядзелі на яго. Зубр па-ранейшаму спакойна стаяў, з-пад ілба скрозь кучаравую поўсць назіраючы за людзьмі.

― Мабыць, не варта, ― прамовіў Комат, ― досыць звяроў мы паклалі сення. З гэтымі справіцца бы.

Тады паўкола з паляўнічых расступілася.

― Ідзі, ― ціха сказаў Волад, апускаючы руку.

І зубр зразумеў, павольна рушыў наперад. Усе з павагай глядзелі на велічнага цара пушчаў. Неўзабаве ён стаў нябачны за тоўстымі стваламі стогадовых хваін.

Комань, Багрым і Дайгод аддавалі сваім людзям разпараджэнні наконт здабычы. Частку туш грузілі на конныя валакушы, што былі хутка змайстраваныя з маладых дрэў, але большасць разбіралі на месцы. Тут і там ладзілі вяндлярні, выкопваючы рвы і, перакрываючы іх дзёрнам па накату з тоўстых галін. Распальвалі вогнішчы, на якія кідалі сыры ядлавец, галіны ляшчыны, альхі, другіх лісцяных дрэў, накіроўваючы пахкі дым у падземны ход, каб ён даходзіў да мяса астуджаны. Там, дзе дым выпускалі, ставілі доугія полыя калоды альбо палукашакі, у якіх і развешвалі вялікія кавалкі мяса і нават цэлыя кумпякі. Тузін дзён трэба бесперапынна абкурваць мяса дымам, каб паспела, але затое потым яно не псавалася ні на летняй спякоце, ні ад часу. Так гатаваліся запасы на цяжкую працу і на ваенныя паходы.

…Зграя ваўкоў праз нейкі час з’ядналася і спрытна адбягала ад месца палявання. Ваўчыца слабела. Яна схапіла зубамі тронак стралы, але не змагла выцягнуць. Тады з хрустам адгрызла канец, які тырчаў. Важак падбег да яе і дапамог залізваць крывацечную рану. Ваўчыца ледзь чутна і коратка вішчала, потым удзячна лізнула ваўка ў пысу і амаль адразу незадаволена выскалілася. Важак зразумеў. Ваўкі ўжо трохі супакоіліся, але зграя па-ранейшаму была галодная і трэба было наладжваць пошукі ежы. Хутка ўсе, акрамя Мацёрай, пашыбавалі ў процілеглым ад чалавечага палявання кірунку, а ваўчыца нетаропка, часам хістаючыся, пацялёпкалася да логава, дзе яе чакалі ваўчаняты.

Комань адправіў частку паляўнічых на пошукі падранкаў. Лошак і Ліс знайшлі па крывавым слядам страціўшых сілы аленіху і казулю, якія моўчкі ляжалі побач, дакорліва ўзіраючыся у набліжаючыхся людзей сваімі прыгожымі вялікімі вачамі. Лошу з самага маленства было не па сабе ад гэтых позіркаў бездапаможных звяроў. Ен вырас, стаў мужам і ваяром, бачыў шмат крыві, нават чалавечай, але так і не прызвычаіўся да гэтага дакору.

― Велес і Ярыла! Дзякуй вам за здабычу, ― ціха прамовіў Ліс, потым спешыўся, падышоў з нажом у руцэ да аленіхі, ― прабач нас, няшчасная.

Яны прывезлі дарэзаных падранкаў да вогнішчаў, дзе ажыўлена гамонячы мітусіліся людзі, ды шэра-блакітныя дымы з вяндлярань віталі па лесу.

― Ліс, я бачыў след яшчэ аднаго падранка, ― сказаў Лош.

― Дык хадзем.

― Але гэта не след ад капытоў.

― Воўк?

― Ваўчыца.

― Хадзем. Трэба дабіць, бо як выжыве, то будзе помсціць.

І яны зноў паглыбіліся ў лес. Калі Лош адшукаў бачаны раней след, пайшлі па ім, пільна ўглядаючыся ў зямлю і трымаючы конёй на повадзе. Па следзе было відаць, што ваўчыца слабела, скачкі яе станавіліся меньш вялікія. Вось яна пабегла рыссю і памянала кірунак. Хутка стала зразумелым, што яна рухаецца да Ваўчынага Логу.

Паляўнічыя пераглянуліся. Абодва добра памяталі той жах, што ледзьве не апанаваў імі ўзімку некалькі год таму, калі яны гналіся за Ятвінгай і апынуліся ў гушчары Ваўчынага Логу. З перасцярогай рушылі далей, і неўзабаве след прывёў да тых самых хмызоў, якія цяпер былі яшчэ гусцейшыя з-за буйнога лісця. Пакінуўшы коней, з цяжкасцю прадзіраліся скрозь карчы па ледзьве прыкметных цяпер слядах. Хутка высветлілася, што нягледзячы на рану, ваўчыца пайшла па колу перасцярогі, ― так заўсёды яны падыходзяць да логава, дзе хаваюцца ваўчаняты.

Ваўчыца не паспела як след накарміць малых, калі пачула людзей. Глухое гырканне мімаволі вырвалася з горла. Людзі набліжаліся. Мацёрая зразумела, што яны апынуліся тут невыпадкова, бо ішлі па тым жа колу, дзе зусім нядаўна прабегла яна. Схапіла большае ваўчаня за карак, каб выратаваць хоць аднаго, але не паспела. Людзі ўжо былі каля логава. Тады яна адпусціла ваўчаня, і з апошняй моцы з лютасцю кінулася на бліжэйшага. Ліс быў напагатове, але ў гушчары не здолеў збочыцца і ваўчыца сваёй вагой зваліла яго, цягнучыся да горла. Лош скочыў напераймы, выкінуўшы наперад руку з кордам. Вострае лязо пругка ўвайшло ў шыю звера. Імгненнем пазней Ліс ударыў сваім нажом знізу проста ў сэрца ваўчыцы. Мацёрая са спазненнем клацнула зубамі і звалілася мёртвай на зялены мох.

Паляўнічыя моўчкі селі. Прыслухаліся. Пачуўшы слабы піск, Лош палез у шырокі лаз, яго тулава напалову схавалася ў гарлавіне логава. Праз нейкі час ён выпаўз назад, трымаючы ў руках па ваўчаняту. Потым залез ізноў і выцягнуў яшчэ пару. Ваўчаняты скавыталі, некаторыя спрабавалі пагрозліва гыркаць. Гэта забаўляла паляўнічых. Яны трохі пасмяяліся, патузілі звяркоў, і паклалі ў мех.

… Калі прыехалі ў Ведзьмядзі, іх сустракалі найперш мальцы, а потым яны ўбачылі Ятвінгу, якая трымалася ў баку ад агульнай мітусні, сядзела на беразе Маўчады і штосці задуменна пляла з лазовых прутоў. Калі ўбачыла Лоша з Ежкам, вочы ў яе ажывіліся:

― Ну што, мыслівыя, не надакучыла па лесе блукаць? Чым хваліцца будзеце?

Лош моўчкі выцягнуў з меха ваўчаня і паказаў жанчыне.

― Ой! Які прыгожанькі! Вас можна павіншаваць з вялікім поспехам!

― Жартаўніца, ― засмяяўся Лош.

― А можа падорыце аднаго? ― таксама смяючыся папрасіла яна: ― Ці шкада вялікай здабычы?

Лош аддаў адно ваўчанё:

― Бачыш, на карку белая плямка, гэта ад іхняга продка, ад Шэрака, я яго ведаў.

Потым Лош паклікаў да сябе Воўча і паказаў яму другое ваўчанё:

― Вось гэта нашчадак таго ваўка, што цябе схапіў тады. Яго нарадзіла ваўчыца Мацёрая. Яна была параненая на сённяшнім паляванні, і мы яе асачылі.