Яны паглыбляліся ў лазняк, з цяжкасцю прадзіраючыся скрозь зараснікі карчоў і сухіх вьюноў. Спярша згубілі след, які знік гэтак жа раптоўна, як распачаўся каля Ведзмядзёў ― нібыта чалавек паляцеў у неба. Пачалі кружыцца, углядацца ўверх, на дрэвы, потым ізноў уніз… і натрапілі на іншы след. Тут зусім нядаўна прайшла ваўчыца, і штосьці Лошу у гэтым следзе здалося дзіўным. Нібыта адна лапа выпадала з роўнага ланцуга чатырохпалых адмецін на снезе. Але ўглядацца не было калі. Яны перасеклі звярыную сцежку і … раптам адчулі на сваіх патыліцах чыйсці позірк. Хутка павярнуліся, адначасна выхопліваючы корды з-за паясоў. Нікога! У гэты ж момант у паветры з’явіўся цяжкі настой звярынага паху.
― “Калі тут зграя ваўкоў, то нам канец, бо ў гэтым гушчары нават кордам не замахнешся,” ― прапаўзла нядобрая думка ў галаве Лоша.
Ён павярнуўся да Ліса, і ўбачыў збялелы твар сябра. Ткнуў яму ў плячо кулаком:
― Пайшлі, ― павярнуўся і рашуча пакрочыў у напрамку абарванага следу чужынца. Ліс, ўздыхнуўшы, пацягнуўся следам, моцна сціскваючы ў руцэ корд.
З гушчару ім у спіны з лютым адчаем глядзела пара ваўчыных вачэй. І не было чутна нават подыху звера.
Калі пачалі зноў углядацца ў дрэвы, і Ліс ужо быў гатовы лезці на бліжэйшае, здалёк пачуўліся дзве кароткіх чаргі запар частага грукату, які выдаюць дзюбай па дрэве вялікія пярэстыя дзятлы. Гэта быў умоўны знак ― следапыты, якія засталіся з конямі, знайшлі след...
Сонца паволі пачало зніжацца. Усе адчувалі, што наблізіліся да ўцекача, калі ўбачылі на снезе сляды сутычкі. Многа часу не спатрэбілася, каб зразумець, што тут здарылася.
― Небяспечна ў лесе аднаму, ― прамовіў Дрок.
― Але ж моцны гэты чалавек, здолеў выкруціцца з такой бяды, ― дадаў Буг.
― А рысь мацёрая, ― Рост прыглядаўся да некалькіх найбольш выразных адбіткаў лап.
Так, тут рысь знянацку з дрэва напала на ідучага ў адзіноце чалавека. Але нейкім чынам незнаёмец абхітрыў звера.
― Ён бачыў яе! ― раптам здагадаўся Ліс, ― і ўсё роўна пайшоў пад дрэва! Ён быў напагатове, інакш не здолеў бы...
― І што, ён яе з сабой панёс?
― Выходзіць, што панёс.
Яны рушылі далей і ўбачылі на слядах кроў. Гэта не была кроў забітага звера, а менавіта чалавека, бо адбівалася на следзе разам з абуткам.
― Рысь параніла яго, ― Дрок уважліва глядзеў на след, ― Лош, ты заўважыў? Ступня невялікая.
― Заўважыць то даўно заўважыў, ды што з таго? ― адказаў Лош.
― Гэта не можа быць юнак ― далучыўся да размовы Ліс, ― гэта воін і мыслівец, якіх пашукаць
― А што, мала невялікіх сярод дарослых? ― запытаў Дрок.
― Цяпер дагонім! ― Лошна паправіў пояс з кордам, і кінуўся па крываваму следу.
Нізкія галіны не давалі сесці на коней, і яны пабеглі. Усім здавалася, што вось-вось убачаць пяткі ўцекача. Лес спераду пасвятлеў, абяцаючы больш адкрытае месца. Хутчэй! Яны ірванулі наперад і адзін за адным выбеглі на шырокую паляну...
Іх сустрэў шэраг ваяроў на моцных вялікіх конях. Вершнікі спакойна сядзелі ў сёдлах, і нават не выймалі з похваў мячы.
― О-о-о! Дрыгавічы прыехалі! Хіба ў госьці спяшаецеся? Ці на паляванні заблудзіліся?
Так, гэта ўжо была зямля яцвягаў. Лошна і яго спадарожнікі імкнуліся не паказваць сваю разгубленнасць:
― Твая праўда, яцвяжэ. Гналі мы звера хітрага і моцнага, нібыта ў яго падвойныя жылы. Ці не бачылі? ― Лош зняў шапку і прыклаў да грудзей, ― Але яцвяжскім мужам прывітанне! Штосьці мы вас не ведаем. З якога роду-племені?
― Здалёк мы, ― коратка адказаў старэйшы з яцвягаў.
Кожны бок ведаў: каб не Вялікае Замірэнне, то, хутчэй за ўсё, звінелі б тут зараз мячы і лілася б маладая кроў.
― Дык пакажыце нам уцекача. Вельмі хацелася б ведаць, хто нам такі вясёлы дзень уладкаваў.
― Дык пабачце, ― яцвяжскі шэраг крыху расступіўся і дрыгавічы ўбачылі... маладую жанчыну. Яна была ладная і прыгожая, апранутая па-мужчынску. Пад нагамі ляжала забітая рысь. Малады яцвяг перавязваў ёй лыдку паверх скуранога поршня. Ветрык трыху варушыў цёмныя валасы, яна толькі што звольніла іх з-пад тугой ільняной павязкі, якую трымала ў руцэ. Па твары было відаць, што стамілася, але вочы смяяліся:
― Ну што, мыслівыя, засталіся з носам?
Яцвягі стрымана рагатнулі.
― Ну, не зусім, ― Ліс са здзіўленнем глядзеў на жанчыну, нібыта не даючы веры вачам, ― затое ў цябе здабыча добрая, праўда невядома, хто на каго паляваў.
― А! Не важна! Галоўнае ― хто каго запаляваў!
Яцвягі зноў рагатнулі, цяпер ужо мацней.
― А што выглядвала ты каля нашых Ведзьмядзёў? – Лош задаў пытанне знянацку, але яна не разгубілася:
― А сабе мужа выбірала, умыкнуць хацела!
Тут ужо яцвягі зарагаталі ваўсю.
― Ды вось, не знайшла да спадобы, ― дабавіла яна.
― І таму так хутка ўцякала?
Цяпер ужо рагаталі ўсе.
― А што, сярод яцвягаў мужоў мала? ― упікнуў Дрок.
Самы гарачы з яцвягаў адразу пацягнуў меч з похваў.
― Судзім! Не трэба! ― уладна загадала жанчына, і дрыгавічы зразумелі, што яна ў яцвягаў за старэйшага.
― А не пакажаш, як ты па дрэвах ходзіш? ― запытаў Лош.
Твар жанчыны стаў сур’ёзны:
― Усё роўна не навучышся. Гэта з дзяцінства трэба, і то не ўсім даецца.
Яна азірнулася на сваіх, нібыта шукаючы падтрымкі. Яцвягі з павагай моўчкі глядзелі на яе.
― Тады хоць скажы, як завуць цябе. Можа, калі яшчэ сустрэнемся.
― Сустракацца са мной не раю. А звуць мяне Ятвінга.
Лош не паверыў, што гэта сапраўднае імя, але сказаў на развітанне:
― Яцвяжка Ятвінга? Што ж, няхай будзе так.
Ён ускочыў на каня. Усе дрыгавічы зрабілі тое ж. Лош прыклаў руку да грудзей:
― Яцвягам павага!
― Павага дрыгавічам! ― прагучала ў адказ.
Вячэрні золак апускаўся на неабсяжны заснежаны лес, калі яны дасягнулі сваёй зямлі. Над лесам паднімалася поўня, пачалі загарацца зоркі, пакуль што толькі самыя яркія. З захаду цягнуліся хмары, прадвесцячы снегапад.
Яны вярнуліся ў Ведзьмядзі ранкам другога дня і не паспелі аб усім дакласці Команю, як вярнуўся і Бычань з атрадам. Без дзяўчыны.
― Ну?! – пагрозліва спытаў Комань.
― Крывічы гэта! ― адрывіста адказаў Бычань, ― След да іх прывёў. Ды не прызнаюцца. Кажуць, што ноччу хтосьці праcкакаў каля паселішча. След затаптаны. Потым снег пайшоў...
Падбеглі бацькі Арэські. Комань і Бычань вінавата глядзелі на іх.
― Комань! У нас столькі вояў! ― не вытрымала і загаласіла Плоця, ― Чаму ж яны не могуць абараніць нас ад гэтай бяды-ы-ы?.
Комань не адказаў ёй, паглядзеў на Куну:
― Куна, а ты ні з кім не дамаўляўся?
― Ды што ты, Комань? Я сказаў бы.
― І ніхто з крывіцкіх хлапцоў не круціўся каля дзяўчыны?
― Што ты гаворыш, Комань?! ― з крыкам умяшалася Плоця, ― Яна ж яшчэ зусім дзіця!
― Гэта яно то так, ― уздыхнуўшы прамовіў Комань, ― ды хтось жа выглядзеў.
Усе паціху разыйшліся. Пацягнуліся дадому і Плоця з Кунам, губляючы надзею калі-небудзь убачыць сваю Арэську. Плоця плакала і не бачыла сцежкі, Куна моўчкі вёў яе, абняўшы за плечы...
Гэтая людская бяда выціснула з галоў Лошны і Ліса ўспамін пра той жах, што ахінуў іх у гушчары Ваўчынага Логу.
А ваўчыца здолела-такі нарадзіць і выхадзіць трох ваўчанят, і нават навучыць некаторым прыёмам палявання. На адным з іх, ― гэта была будучая ваўчыца, на карку бялела пляма. Не аднойчы іншыя ваўкі набліжаліся да логава, але пачуўшы папераджальнае бурчэнне, адсоўваліся ― хто падыйдзе да ваўчыцы, якая гадуе малых? Калі ваўчаняты адужэлі, маці прывяла іх да зграі, гыркнула, паказаўшы жоўтыя сточаныя іклы, тым самым даючы знак, каб малыя пакінулі яе, і паклыгала паміраць. Зграя прыняла прыбылых, а вось ваўчыцы не далі памерці сваёй смерцю, высачылі па слядах і раздзёрлі.
Глава 9.
