SIEDMIU PŁANIET ZNAKI Y ICH OPERATIE NAST PUJ Miesiąc na pierwszym nieba okręgu panuje, Bieg prętki jego tym się sposobem maluje. Rybitwi y żeglarze w jego dni się rodzą, Paralitycy y co koło wody chodzą. Merkuryusz płanieta jest na wtorym niebie, Pod nim rodzą się mądrzy, szczęśliwi w potrzebie. Dowcipni y zawisni, też mathematycy, Wdzięczni twarzą, bladawi, godni, nie pjanicy. Trzeci cirkul Wienierze niewstydliwej dają Ci, którzy obrót niebios doskonale znają, śliczny y cieleśnicy, z niej niewieściuchowie Biorą sktonność, zaletni, nędzni pijakowie. Jasne słońce na czwartym bystrolotne koni, Ożywiająś wsze rzeczy, wokręg świata goni. Szczęśliwych, silnych, chyżych czyni zawsze zdrowych, Którzy się pod nim rodzą, na wszystko gotowych. Krwawy w piątym Mars niebie na to zawsze godzi, By był mężny wojenny, kto się pod nim rodzi. Chytrych, srogich, gniewliwych on mnoży tyranów, Odważnych, chętnych, zwadnych y rozrzutnych panów. Szóstym niebios okręgem cny Jowisz dziedziczny, Który prawdy, przyjaźni, uczciwości cwiczy. Łaska, miłość, życzliwość ci ku wszystku mają, Co są pod nim, pobożni y też miary znają. Synojedca Saturnus usiadł w siódmym niebie, Ten zaraza zazdrością, pochodzącą z siebie. Smętek, zdrady, łakomstwo, śmierć nagła, choroby Więżą trucizną trafią na jego osoby. ЗНАКИ СЕМИ ПЛАНЕТ И ХАРАКТЕР ИХ ВОЗДЕЙСТВИЯ[233] Луна на первом небесном круге господствует, Бег быстрый ее так изображается. Рыбаки и мореходы в ее дни родятся, Паралитики и те, кто около воды ходят [234]. Планета Меркурий находится на втором небе, Под ней рождаются умные, удачливые в битвах, Остроумные и завистливые, а также математики [235], Приятные лицами, бледноватые, достойные, не пьяницы. Третий круг беззастенчивой Венере отводят Те, кто вращение небес превосходно познали. Прелестные и дородные телом, неженки от нее Берут свои качества, кокетливые, жалкие пьяницы. Ясное Солнце на четвертом круге быстролетных коней, Оживляя все кругом, вокруг света гонит. Счастливыми, сильными, резвыми сотворяет всегда и здоровыми Тех, кто под ним родится, и — ко всему готовыми. На пятом небе кровавый Марс к тому всегда стремится, Чтоб был мужественным воином всяк, кто под ним родится. Хитрых, жестоких, гневных он множит тиранов, Смелых, полных желаний, вздорных и расточительных господ. Шестой небесный круг унаследовал Юпитер, Который правде, дружбе, порядочности учит. Любезность, любовь, доброжелательность те ко всем проявляют, Что под ним рождены, они набожны и также во всем знают меру. Сынов пожиратель, Сатурн, воссел на седьмом небе. Этот заражает исходящей от него завистью. Печаль, измены, алчность, смерть внезапная, болезни Вереницей ядом изливаются на отмеченных его знаком. 8 DZIWÓW ŚWIATA
1 DZIW. PYRAMIDES AEGYPTSKIE: Przedziwne wieży, pyramides zwane, Krolmi Aegiptu w Memphis budowane Z kamieni kształtem wschodów dla pogrzebu Królów, mające ogień blizki niebu. 2 DZIW. PHAROS: Pharos na skalach wieża zbudowana Przez Ptolomea, aegiptskiego pana, W której niemałe ognie w noc niesione, Aby bezpiecznie do Nyła wchodzone. 3 DZIW. JOWISZÓW OBRAZ: Gdzie Elis sławny y Olimp wysoki, Gdzie Granię, zapasów bywają widoki, Tam trzeci świata dziw niepospolity, Obraz Jowiszow z elephanta ryty. Pokazywano, jakim był w żywocie, Phidiasowej to przypisać cnocie. 4 DZIW. KOLOSSUS: Siemdziesiąć łokci miał wzwysz chłop miedziany, W Radyjskim miejście koloss mianowany. Stał na cześć słońcu, między nogi jego Idąć, nie składał korabl masztu swego. Wewnątrz kamieni mnóstwem napełniony, Ciążarem jednak nie był obwalony. 5 DZIW. KOSCIOŁ: W Ephesie kościół taki zbudowa się Jednąż z amazon, Delią się zwasia, Który jest w pieczcie dziwnie położony, A miał fundament w bagnie założony: Węglem to bagno wprzódy wysypano, By tę machinę bezpiecznie stawiano. 6 DZIW. MAUZOLEUM: Artemizja, żona Mauzolowa, Po śmierci męża popioł pić gotowa, Na znak miłości z kamienia czystego Wieżą stawiła tę nad grobem jego. Koszt niepojęty, przedziwna robota, Szósty dziw dała Artemidy cnota. 7 DZIW. BABILOńSKIE MURY: Assyryjskiego króla Nina żona, Semiramida, mężną narzeczona, Po śmierci męża w Babilonie mury Oblekła w kolo wspaniało do gury. Sto bram potężnych k temu zbudowała, Siódmy dziw świata — grob swój zgotowała. 8 DZIW. AMPHITEATRUM: Amphiteatrum gmach to był wspaniały, Gdzie się gonitwy y gry sprawowały; Wojska w nim mogły uganiać się dwoje, A jak puł cirka miał figurę swoje. Cezarskim sumptem wielkim zbudowany, Między ośm dziwów zdawna poczytany. вернуться Польский текст (по списку ЦГАДА, л. 115 об.) и его перевод печатаются впервые. 8 dziwow swlata (с. 123) (8 чудес света) Позднее — в «Приветствие» царю Алексею Михайловичу «о вселении его благополучном в дом... пречюдною красотою в селе Коломенском новосозданный» Симеон вернется к теме восьми чудес света, но тогда уже восьмым чудом вместо римского Колизея — «амфитеатра» будет назван коломенский дворец. вернуться ...и те, что около воды ходят...— сомнамбулы. вернуться ...а также математики...— в древности и средневековье слово «математики» обычно надеялось значением «астрологи» или «врачи-астрологи» (см.: Рабинович И. М. О ятроматематиках. // Историко-математические исследования.— Вып. XIX. М., 1974). |
