— Шэф, усё будзе о'кэй. Праўда, без дрэсіроўшчыка капрызяць. Ён з імі займаўся на Раі, вучыў чэрпаць пароду на дне, выносіць наверх. Па маім заданні… Поспехі былі ўжо.
— Та-а-ак… І тут хвост завяз, яшчэ і дрэсіроўшчыка ўблыталі. Улічыце, Піт: калі што здарыцца, адказваеце галавою.
— Шэф, усё будзе о'кэй, вось пабачыце. Дазвольце толькі яго ўзяць у долю, каб ён і тут з дэльфінамі займаўся.
— Ты думаеш, пра што гаворыш?
— Думаю, а як жа.
— Думаеш, толькі не галавою. А як нічога не дасць забаўка, з дэльфінамі? Усе карты адкрылі… гэтаму твайму дрэсіроўшчыку.
— Гэта не мой, а дэльфінячы… І я думаю ўсё-такі галавою. Калі нічога не атрымаецца з дэльфінамі, Судзір адсюль не выйдзе жывы.
— Гэта хто такі — Судзір?
— Той самы дрэсіроўшчык. А зараз ён ужо і гаспадар дэльфінарыя, Крафт збанкрутаваў. Такія апошнія весткі.
Ад такое навіны Янг ажно ўстаў, забыўшыся на ўсё. Але спахапіўся і зноў прыліп да скалы — добра, што не зірнулі ў яго бок.
— Та-а-ак… Ну што ж — пад тваю адказнасць.
— Дык на які працэнт згаджацца?
— Лічы сам. Я фінансую ўсю справу, мае пяцьдзесят пяць працэнтаў здабычы. Твае дзесяць, рэшта — для астатніх. Чым больш набярэш людзей, тым менш прыпадзе на вас. Вось са сваіх сарака пяці працэнтаў можаце і кінуць яму костку.
— На голую костку ён не згодзіцца. А не запрасіць — занадта многа ён ведае, пра многае здагадваецца. Нас цяпер шэсць з вамі, з ім будзе сем. Калі толькі нам з ім дзяліцца, а вы ўбаку, гэта будзе несправядліва, шэф. Я ж клапачуся пра агульныя інтарэсы, пра вашы даходы. Але чаму мы адны павінны ўзяць на сябе Судзіра? Да вас пацячэ рака, да нас нейкія струменьчыкі, дый тыя трэба дзяліць. Шэф, уступіце тры працэнты са сваёй долі!
— Ні долара, Піт, я ж сказаў. Мне не эксперыменты трэба, а работа, работа… І ўлічы: мае выдаткі з кожным годам растуць, а даходы… А даходы пакуль што не. Вось — давялося гэтую ламачыну купіць.
— Чаму ламачына? Добрая яшчэ пасудзіна.
— Пазаўчарашні дзень. Праз пятыя рукі дастаў… Ездзіў сам у Вест-Палм-Біч22, сустракаўся з шэфам «Перы кабмарын компані», таргаваў новую кабмарын. Не дакупіцца! Цяперашнія малюткі за гэтую і запас ходу маюць у некалькі разоў большы, і глыбіню пагружэння большую, і магутнасць акумулятараў, і хуткасць. У маёй каля 15–20 вузлоў23, а ў новых — трыццаць. Транспартаваць іх можна на палубе іншых суднаў, у дэсантным караблі-доку. У нашу малютку толькі два чалавекі могуць забрацца, а ў тыя — па тры. І люк у тых ёсць спадыспаду, можна проста на грунт выходзіць у аквалангах.
— А як вы гэтую «ламачыну» даставілі сюды? Столькі тысяч кіламетраў.
— Ваенныя памаглі, да самага Біргуса прытарабанілі. Ну, а ў межах архіпелага сваім ходам хаджу. Абяцалі ваенныя трохі мадэрнізаваць нашу малютку: рухавік дызельны паставяць, генератар току, лопасці вінта заменяць.
— Не за так жа, не за добрае слова?
— Вядома ж! «Ты мне, я — табе». Будзем дзяліцца з імі сабранаю інфармацыяй. Шкада, пячора гэтая малая… А то можна было б і за яе патаргавацца з імі, уступіць потым.
— Яны і такую з радасцю схопяць. Тут пры жаданні можна добрую схованку зрабіць: і на атамную зброю, і на хімічную, і на бактэрыялагічную.
— Хопіць пра гэта. І кажаны могуць падслухаць. «Кажаны… — пасміхнуўся ў гэты час Янг. — А я?
А тыя двое, што на плыце былі? Ці ад іх яны не хаваюцца? Капошацца нечага на пляжы, і плыт там прычалены…» PERRY CUBMARINE, не нагружаючыся і не разварочваючыся, паціху пасунулася па вадзе ў бок крабавага пляжу.
«Добрая пасудзінка… — уздыхнуў Янг, зайздросцячы. — От каб мець такую падводную лодачку. Я б тады… Тады б я…» — а прыдумаць, што ён рабіў бы на ёй, так і не мог. Занадта многа было жаданняў. Перш за ўсё, канечне, выплыў бы на ёй адсюль. Мабыць, лодцы тыя пухіркі зусім не страшныя. У яе корпус сталёвы ці з такога металу, што вытрымлівае пад вадою вар'яцкі ціск. Што ёй нейкія там бурбалкі! Але, паразважаўшы, прыйшоў Янг да другое думкі. Не палезе лодка ў тыя пухіркі — нашто рызыкаваць такою дарагою рэччу? Аператар з лагера адключае заслону. Гэтак і для аквалангістаў робіць. Знімуць у пячоры тэлефонную трубку, а з лагера — «Хэлоў? Майкл каля апарата!» А яны яму: «Праз мінуту адключай, ідзем на выхад». А мо скарыстоўваюць які пароль? Не, наўрад ці… Аператар і так ведае іх голас, ведае, хто ў пячоры ў дадзены момант знаходзіцца.
«От каб забраўся ў лодку — і шморг з ёю… Ага, забярэшся, а як выбрацца? Цапнуць за шкірку і выкінуць у моры акулам… Можа, на лодку? Прыгнуцца за тою рубкаю-будкаю, сесці верхам… Калі і не адключаць пухірковую заслону, дык корпус абароніць…» Хацеў ужо спускацца да вады і стрымаўся: «Дурань… А ты ведаеш, з якою хуткасцю яны паплывуць па гэтым праходзе? Мо яшчэ марудней, чым я сам. Захлынешся як бач, не хопіць духу. Ды яны і ўбачаць цераз акенца, як я сяджу, знарок прытармозяць, каб захлынуўся, адна маска нічога не паможа. Гэта каб акваланг сцібрыць…» Але зноў падумаў, падумаў і рашыў, што і акваланг не паможа. «Залезеш з аквалангам на лодку, а тыя ўбачаць, дадуць задні ход. Ураз зловяць!»
«Ай жа султан Муту! Нічога не ведае, што ў яго ў султанаце робіцца… Адно толькі ведае — астравы разбазарваць…» Упершыню Янг думаў па-дзяржаўнаму, шырока і стала.
Тыя, што тырчалі з люкаў кабмарына, пра нешта напаўголаса перамаўляліся з тымі двума, што кешкаліся на пляжы. Разабраць, пра што яны гавораць, было цяжка.
У Янгавай галаве нарадзіўся дзёрзкі план: а што, калі падплысці паціху пад вадою да плыта, учапіцца там пад дошкамі? Ніхто не здагаецца пра такую сховань, а пачуеш усё чыста. Але зноў спрацаваў інстынкт перасцярогі: «А ці ўсё ты абдумаў, каб лезці ў зубы дракону? А што, калі пад плытам не будзе за што ўчапіцца? Або самлеюць рукі, сарвешся, плюхнеш, выявіш сябе? Чым тады ўсё скончыцца?»
Аднекуль з цёмных закуткаў павылазілі дэльфіны. Прымушаў іх хавацца ад тых людзей таксама інстынкт. Фукнуў, падплыўшы, Бобі, захрукаў па-парасячы, потым захныкаў, як дзіця, якое хоча, каб з ім пагулялі. І Янгу захацелася пагладзіць яго, патузаць у бакі за рострум, але… Што будзе, калі ўздумаецца каму паласнуць у гэты бок пражэктарам?
У кабмарыне ляснулі вечкі люкаў. Яшчэ праз некалькі мінут пачала асядаць, хавацца пад ваду рубка з акенцамі — ніжэй, ніжэй… Вось ужо ледзь прасвечваюцца скрозь ваду вочы-ілюмінатары. Яшчэ імгненне — і ўсё знікла ў чарнаце.
Адзін з тых, што засталіся на Крабавым пляжы, зняў трубку тэлефона:
— Хэлоў? Майкл, выключы сваю машынерыю, а то з аднаго шэфа зробіш двух.
Раздзел шосты
1
— Містэр Сінх, я запрасіў вас вось чаму… Ага, дарэчы: як з'ездзілі? З «Нептунам» усё ў парадку?
Судзір сядзеў за сталом Крафта просценька, як убіты ў зямлю доўбняю кол. Ніводзін мускул не зварухнуўся на твары, пакуль гаварыў, ні разу не скокнулі ўгору бровы, здаецца, нават не расцінаў вузкіх губ. Радж быў здзіўлены такім тонам: толькі што, учора, разыгрываў з сябе дэмакрата, і раптам такі афіцыйны тон і «вы». Радж таксама рашыў гаварыць на «вы».
— З «Нептунам» нармальна. А чаму вы… чаму вы не спытаеце, што з Янгам?
— Спытаю, чаму ж не: што з Янгам? Знайшлі цела?
— Не знайшлі… Я хацеў бы, каб і на заўтра мяне адпусцілі. За свой кошт.
— Сённяшні дзень таксама за ваш кошт, вылічым з зарплаты. А на заўтра пусціць не магу — трэба працаваць. І так мы нясём кожны дзень велізарныя страты… («Знаёмая песенька… Крафт ныў гэтак жа сама…» — падумаў Радж)… Дарэчы, я і запрасіў вас так позна толькі таму, што адклад не ідзе ў лад. Я думаю, што для новай групы дэльфінаў трэба і новы дрэсіроўшчык, сам я не змагу імі займацца. За справу возьмецеся вы… Шкада, што загінуў Янг, ён быў бы ў вас добрым асістэнтам… Дый у рэкламе можна было б закруціць: «На арэне браты Радж і Янг Сінхі з дрэсіраванымі дэльфінамі!» Гучыць?