Апусціліся — і сумненняў не засталося: чалавек, труп чалавека. Вакол яго віраць, як вараннё, рыбы. Чалавек адзеты і абуты, яшчэ не стары. Кавалак дроту ўеўся ў шыю, канцы дроту завязаны за мантажную пятлю куба. За гэтыя жалезныя арматурныя петлі некалі кран чапляў кубы і скідваў у мора. Янг баяўся глядзець у твар тапельца, баяўся скрануцца з месца, а Радж зрабіў круг вакол трупа і паказаў рукою наверх.

Калі ўсплылі, сталі на мелкім, Радж вызваліўся ад загубніка і маскі. Пахістваючыся ад удараў хваль прыбою, сказаў:

— Пуол гэта… Па ўсіх прыкметах — Пуол… Твар ужо раз'елі крабы, але можна пазнаць. Паліцыі трэба заявіць… — А выдыбалі на сухое, то горка ўздыхнуў і сплюнуў: — Даскакаўся землячок… Завялі крывыя сцежкі!

Пакуль дазваніліся з прахадной да паліцыі (кабінет Крафта быў зачынены), пакуль заявіліся два паліцэйскія і медэксперт, прайшла не адна гадзіна.

А потым давялося Раджу і аднаму паліцэйскаму, які ўмеў добра плаваць, прымацоўваць аквалангі і апускацца на дно, даставаць Пуола. Другі паліцэйскі і медэксперт заставаліся на беразе, спрабавалі дапытваць Янга. Але што ён мог асаблівага расказаць? Агляд трупа выявіў, што ў яго левым баку рана — якраз насупраць сэрца. Медэксперт дастаў з раны лязо нажа, сантыметраў дванаццаць даўжынёю. Ёсць такія нажы: націснуў кнопку — страляе лязом, за дзесяць метраў можа забіць чалавека.

Радж сцягнуў мокрае ад поту кімано і, пераадзяваючыся, моўчкі, запытальна паглядваў на Амару: ну як — спадабалася? Чакаў захаплення, ухвалы, чакаў слоў: «Буду і я прасіцца да Ромеша…» Але Амара нічога не гаварыў, моўчкі хадзіў з кута ў кут цёмнага, з адной слепаватай лямпачкай «прылазніка», падцінаў вусны і думаў. Радж устаў з нізенькай, на ўсю даўжыню сцяны лаўкі, пачаў складваць і запіхваць кімано ў сумку. І трохі сердаваў: для Амары ж стараўся, упрошваў Ромеша пусціць на заняткі пабочнага.

— Ну дык што? — урэшце не вытрываў Радж, яшчэ раз паглядзеў на Амару. — Улічы, што Ромеш скора будзе набіраць групу навічкоў.

— І рад бы ў рай, ды грахі не пускаюць, — уздыхнуў Амара.

— Калі ты пра аплату, то не думай. Упросім, каб плаціць у растэрміноўку.

— Не, Радж. Проста часу няма. У мяне ўсяго адзін выхадны вечар у тыдзень — па панядзелках. А Ромеш праводзіць заняткі па два разы. Каб хоць не па вечарах трэба было хадзіць, а ў першай палове дня… Але з-за аднаго мяне ён не будзе пераносіць заняткі.

— Хо! Дык ён жа якраз і будзе набіраць дзённую групу!

— Ну дык што з гэтага? Усё роўна мы не можам быць разам. Ты вечарам, а я ўдзень, ды яшчэ па розных днях.

Урэшце з сырога і душнага падвала выйшлі. Пяць прыступак угору, і ўжо вуліца. Радж першы выбраўся наверх і, чакаючы, то паглядваў уніз на Амару, то ўгору на яшчарку, якая асядлала заплеценую дротам лямпачку над уваходам і лавіла мошак і матылькоў, што ляцелі на святло. Яшчарка чмякала ротам гучна, з усхліпам, мабыць, выгаладалася за дзень.

— Ромеш гаворыць, што прагрэс народа і ўвогуле чалавецтва залежыць толькі ад фізічнай дасканаласці чалавека, — сказаў Радж, нібы пробны камень кінуў. Як зрэагуе Амара?

— Дасканаласць… Фізічная… Што толку з яе? — Амара добра зачыніў дзверы, выбраўся наверх. — Каб вы хоць вучыліся барацьбе па-сапраўднаму, а то… Ні разу ніхто нікога не стукнуў як след.

— Ні як след, ні нават крыху… За гэта штрафныя ачкі налічваюцца. Толькі імітацыя ўдару, толькі імітацыя! Удар сакрушальны, мо нават смяртэльны, але здолей спыніць кулак, ці рабро далоні, ці нагу за які сантыметр ад праціўніка, здолей паспець адбіць контрудар і тут жа зноў свой удар. Для гэтага трэба быць вельмі натрэніраваным фізічна, валодаць прыёмамі ў дасканаласці, мець дакладны разлік і востры зрок… Гэта табе здаецца, што толькі размахваем рукамі ці нагамі, прымаем стойкі і позы. Сто патоў выліваецца… Накладзі адну на адну некалькі цаглін, а добры каратыст трэсне рабром далоні, і ўсе разляцяцца. Такая сіла ўдару. Мо ты чытаў, а мо не… У Англіі быў выпадак… Муніцыпалітэт хацеў знесці адзін стары цагляны дом. Дык аддаў на злом каратыстам. Тыя за два дні голымі рукамі і нагамі размалацілі яго на друз!

— Не агітуй. Лепш я цябе паагітую… Найтклаб «Кракен» ведаеш?

— Ну.

— Быў хоць раз?

— Не даводзілася. На такі шык грошыкі трэба. Дый… не цягне мяне ў гэты прытон. Там адны буржуі разбэшчваюцца.

— Дзівак… Каб трапіць туды, не абавязкова мець тоўстую кішэню. Да таго ж… — Амара азірнуўся наўкол сябе. Ніхто паблізу не ішоў, толькі ўперадзе, дзе вуліца ўлівалася ў ярка асветленую каляровымі агнямі плошчу з фантанам, было мнагалюдна. — Да таго ж… Лепшага прыкрыцця, канспіратыўнага месца і не прыдумаеш. Ніводзін шпік не дадумаецца заглянуць туды.

— Прыкрыцця — для чаго?

— Потым уведаеш. Ты за мяне прасіў у Ромеша, а я за цябе — там. Паручыўся я за цябе… У дзесяць гадзін там заняткі, яшчэ паспеем. Шырэй крок!

— Не пайду, пакуль не скажаш, што там такое, — знарок заўпарціўся Радж, хоць і быў ужо заінтрыгаваны. Са здзіўленнем прыглядваўся да Амары. Думаў, што добра ведаў яго — сябар усё-такі. А выяўляецца — не вельмі. За мінулы час Амара вельмі змяніўся. Пастражэў твар, прапалі юнацкая прыпухласць губ, наіўны выраз у вачах. Да яго прыглядацца было цікава: во які ў яго зямляк ёсць.

— Ну — добра, — сказаў, прайшоўшы крыху моўчкі, Амара. — От мінём плошчу, каб народу не было… — А калі выбраліся на вуліцу, што вяла да «Кракена», сказаў: — Гэта — рэвалюцыйны гурток. Называецца «Маладая зямля». Вывучаецца тэорыя і практыка рэвалюцый, чытаюцца лекцыі па сучаснаму марксізму-ленінізму.

— Дык там адны камуністы, агенты Масквы! — шэптам усклікнуў Радж і таксама азірнуўся па баках.

— Не бачыў я там агентаў Масквы. А камуністы, мабыць, ёсць. Але многа там і не камуністаў, так сказаць — шырокі фронт… І запомні, таварыш анархіст і стыхійны бунтаўшчык: гэта табе не кінжалам пароць пад бок янкі на Біргусе. Усё ў свеце намнога больш складана, патрэбна велізарная падрыхтоўчая работа, самая строгая канспірацыя… Камуністычная партыя ў нас на архіпелагу забаронена, знаходзіцца ў падполлі. Магчыма, што па ініцыятыве камуністаў гэты гурток арганізаваўся. Але за гэта іх трэба не ў рожкі сустракаць, а дзякуй сказаць і ў ногі пакланіцца. Мала стыхійна, так сказаць, прыродна ненавідзець эксплуататараў, капіталістаў-прадажнікаў. Трэба яшчэ і ведаць шляхі, як можна ўвесь парадак змяніць на лепшы, каб сам народ кіраваў краінаю, каб усе багацці краіны ўсяму народу належалі, а не кучцы багацеяў.

— Усё. Сагітаваў — вядзі!.. Пра такі гурток, такую арганізацыю я даўно марыў. А можна будзе яшчэ сяго-таго прывесці? Там, у Ромеша, нямала добрых хлопцаў.

— Не-не, нават намёку не рабі. Прыглядайся добра, вывучай, а потым будзе відаць. Калі пацікавіцца хто, чаго зачасціў у «Кракен», думаю, знойдзеш, што сказаць.

— Знайду, не турбуйся. Не падвяду.

— Турбавацца трэба. Але каб цябе я не ведаў, то ты ад мяне і слова пра «Кракен» не пачуў бы. А я нават парэкамендаваў цябе!

— Дзякую… — абняў за плечы Амару. — Раз на тое пайшло, то і я табе адну таямніцу раскажу. І ты павінен параіць, што рабіць, ты ж чалавек разумны.

І Радж расказаў, як Судзір вучыць дэльфінаў упраўляцца з чарпакамі, капаць грунт, пераносіць. Пра Піта Уілсана, які зачасціў у дэльфінарый да Судзіра. Пры ўпамінанні імя Піта Амара ажывіўся, памкнуўся нешта сказаць. Але на пытанні Раджа — «Ты чаго? Ты ведаеш яго?», толькі сказаў паспешліва: «Нічога, нічога… Даказвай да канца, я — потым». Радж падрабязна пераказаў падслуханую з душавой размову Піта з Судзірам.

— От і памажы разабрацца, што тут і да чаго. Дзе на Горным можа быць месца, куды хочуць звезці дэльфінаў? Гэта раз. Па-другое: няўжо і праўда навуковая экспедыцыя тая фальшывая, а пад яе маркаю хаваюцца самыя сапраўдныя авантурысты? Трэцяе: няўжо і праўда яны штосьці там знайшлі і хочуць з дапамогаю дэльфінаў здабываць?

Яны дайшлі ўжо да «Кракена». Усе вокны найтклаба свяціліся, рознакалярова пераліваліся рэкламныя надпісы, кідалі пярэстыя плямы на людзей, што спяшаліся ў начны клуб, на дрэвы і кусты. Твары Раджа і Амары то ўспыхвалі чырванню, то сінелі і зелянелі.