— Я ж табе сказала: заставацца каля акваланга і балонаў! Там начаваць!
— Я іх замаскіраваў у кустах… — сказаў Абдула, падыходзячы і здароўкаючыся з усімі. І адразу перайшоў на плаксівы голас: — Ага, табе добранька! Кінула-рынула ўсё і пабегла! А я адзін на голых камянях… У дзікім лесе, сярод звяроў.
— Пугача спужаўся ці сыча… А там мо хто пакраў і акваланг і балоны.
— А я Тота прывязаў да акваланга.
— От знайшоў вартаўніка! Сканаў недзе там з перапуду… — Натача правяла позіркам па твару Абдулы, па руках. — Праўда што — дасталося табе… Руку чаго трымаеш так? Ану, пакажы!
— Ціха, я сам! — Абдула пачаў памагаць леваю, выбаўляючы правую з проразі манішкі.— Во… Як калодка выпухла… Зламаў, мабыць, са скалы падаючы, як у Кампонг ноччу прабіраўся.
— Дык ты цёмначы адтуль уцякаў, не выбыў да раніцы?! Ну й ну, добра, што шыю не скруціў…— у голасе Натачы прабілася крыху павагі.— Хіба ты бачыш, як кот, ноччу?
Натача абмацала яго руку асцярожна, але ўсё роўна на пухліне засталіся белыя ямкі ад пальцаў. Абдула разяўляў рот ад болю і толькі ахкаў.
Павяла яго да Раджа, які гутарыў з незнаёмым чалавекам, стоячы каля кучы выгружаных рэчаў. Крыху воддаль ад прычалаў пад дрэвамі рыбакі чынілі сеткі, і незнаёмы, гаворачы з Раджам, увесь час паварочваўся да іх і нават рукою паказваў ці падзываў кагосьці яшчэ.
Радж таксама абмацаў Абдулаву руку, асцярожна паварочаў кісць у бакі.
— Пакуль жаніцца — загаіцца. Мо якая дзе трэшчынка і ёсць, а хутчэй за ўсё звязкі парваў ці расцягнуў. Добра было б да якое дошчачкі прыбінтаваць, прывязаць, каб даць руцэ поўны спакой.
— Бабу18, я ведаю такія кусты… Прыкладзеш лісцікаў — і пухліна спадзе, і рана хутка зажыве, — сказаў незнаёмец. — Будзем ісці ў горы, то я пакажу.
— Добра, Даял, добра. Кліч таго другога… Як яго — Мамада? І разбірайце рэчы.
Абдула не збіраўся шукаць дошчачку, буркнуў: «І так зажыве як на сабаку…» — і зноў схаваў руку за пазуху.
Хапала грузу ўсім: два аквалангі, тры камплекты балонаў, два гідракасцюмы, восем выратоўчых кругоў, цвёрдых, залітых пенапластам, дзве дошкі, два металічныя штокі, ласты, маскі, торба з харчам, бухта нейлонавага ліня даўжынёю метраў сто, два цяжкія падводныя ліхтары ў воданепранікальных боксах. І… насілкі для пераноскі дэльфінаў: дзве бамбукавыя жэрдкі, злучаныя кавалкам парусіны. Ніхто не пытаўся, для чаго яны. Насільшчыкам было нецікава, а дзеці здагадваліся. У насілках меркавалі несці назад Янга. Калі знойдуць цела…
Прыхаваны Абдулою акваланг і балоны папашукалі б, каб не Тота. Абдула не мог уцяміць, куды завалок іх ноччу і закідаў ламаччам і лісцем. Але ўчулі тоненькае і хрыплае, як на апошнім дыханні, скуголенне сабачкі і пайшлі на голас. Убачылі яго і жахнуліся: Тота так наблытаў і накруціў за ноч павадок, што аброжак ледзь не задушыў за шыю. У многіх месцах павадок быў пагрызены, пажаваны.
— Бедненькі…— Натача разблытвала і пяшчотна лашчыла Тота. У сабачкі знайшлося яшчэ сілы, каб лізнуць яе ў нос. — Ты храбрэйшы за некаторых баязліўцаў.
— Знайшлі вартаўніка… Каб хто тут быў, то не прайшоў бы міма, павярнуў бы на скуголенне, — дадаў Амара.
Абдула моршчыўся і адварочваў твар, каб не бачылі вачэй.
Радж перш за ўсё абследаваў Янгаў акваланг. Ён быў без ніякіх пашкоджанняў, нават рэзервовае паветра было. Запасныя балоны таксама запраўлены як след — 150 атмасфер ціску.
4
Пакуль зрабілі з тых васьмі выратоўчых кругоў і дзвюх дошак штосьці падобнае на плыт, прайшло нямала часу. Складанасць была ў тым, каб умудрыцца ўсё звязаць, адмотваючы адзін канец ліня і не рэжучы яго на кавалкі: такога на астравах Вясёлага архіпелага не купіш, трэба спецыяльна заказваць у Малайзіі ці нават у Ганконгу. І трэба было ўмудрыцца, каб пайшло на звязку не больш дваццаці метраў. Астатняя, большая частка ліня паслужыць за выратоўчы канец. Прывяжуць яго, скажам, да пояса Амары, і Даял будзе сядзець на плыце, травіць патрохі, адпускаць — страхаваць хлопца. І будзе прыслухоўвацца, каб не прапусціць ні малейшага сігналу, патузвання. Тры рыўкі — тэрміновы пад'ём наверх. Падымаць трэба будзе хлопца з прыпынкамі-перадышкамі, каб не схапіў кесонку. Інструктаваў Радж Даяла і ўсё-такі баяўся, каб не нарабілася бяды яшчэ больш, Амара ж будзе спускацца пад ваду першы раз (тое, што ныраў у дзяцінстве ў лагуне Біргуса, — не ў лік). Быў момант, яшчэ як плыт вязалі, што Радж хацеў аб'явіць: «Сядзі, хлопча, і не рыпайся… Адзін палезу». Але зразумеў, што Амара моцна пакрыўдзіцца. Нашто ж тады было агарод гарадзіць, клікаць яго з сабою? Нашто было валачы ў горы столькі лішніх рэчаў, рыштунку, траціць грошы на насільшчыкаў? Мог бы Радж сам абплаваць усё возера, і плыт не спатрэбіўся б…
І вось па возеры марудна сунецца плыт. На ім сядзяць тры чалавекі, Радж і Амара ў камбінезонах і аквалангах, Даял — так. Грабуць і рукамі, і нагамі ў ластах, кіруюць у бок астраўка. Натача і Абдула глядзяць, каб быць упоравень з імі, карабкаюцца і па беразе ў бок паўднёвай стромы. То Натача, то ён не вытрымліваюць, галёкаюць зверху плытнікам, куды плысці, у які бок забіраць, каб трапіць акурат на тое месца, дзе ўсплыў і кружыўся Янгаў акваланг.
А потым яны садзяцца на самым беражку кручы, спускаюць уніз ногі і не зводзяць вачэй з плыта. Што там робіцца? Во — панадзявалі ўжо маскі, пабралі ў рукі цяжкія ліхтары і штокі, кінуліся спінамі ў ваду… Во — дзядзька Даял, растапырыўшы ногі на дошках, перабірае ў руках лінь, папускае яго ўсё больш і больш. Урэшце становіцца на калені, потым садзіцца, а лінь трымае, хоць ён увесь разматаўся… Во — напінаецца ўжо лінь, а плыт пачынае плысці то ўправа, то ўлева, то закружваецца на месцы вакол сябе і вакол нейкага лапіка вады. Нібы гіганцкі паплавок велізарнай, як на кіта, вуды. А раптам і праўда возьмецца якая пачвара, і плыт-паплавок заходзіць, заскача, як вар'ят, а потым коса сігане пад ваду?
«Як гэта сігане? — жахаецца Натача. — Там жа не прыманка… Не чарвяк… Там жа Амара прывязаны!» — дзяўчынка ажно галавою матае, каб адчапіцца ад страшнай уявы.
І зноў глядзяць на плыт-паплавок, зліўшыся са скалой, скамянеўшы. Глядзяць і чакаюць цуда. З вады павінны вынырнуць утрох, а не ўдвух. З імі і Янг будзе, жывы і здаровы, нават разрагочацца на ўсё возера: «Ха-ха… вось і я! Ну й жарцік я з вамі разыграў!..»
Ніяк нельга было ўявіць хлопца мёртвым.
А плыт апісвае ўсё шырэйшыя кругі. А сонца пячэ ў патыліцы ўсё больш няшчадна, і ў Натачы і Абдулы баляць галовы, стукае ў скронях. Час паўзе так марудна, што хочацца закрычаць не сваім голасам, каб штосьці перапыніць ці прыспешыць, узарваць невыносную цішыню. Натача суе ў рот пальцы, з усёй сілы цісне зубамі на костачкі…
«Ну што-о, ну як там?» — хочацца крычаць і Абдуле. А каму крыкнеш? Лопаюцца толькі мо сотнямі адразу бурбалкі вакол плыта. Часам бурбалак не відаць, узрываюцца недзе якраз пад плытам.
І раптам убачылі, што Даял усхапіўся на ногі, заперабіраў рукамі лінь, закідаў яго сабе пад ногі петлямі. Радж і Амара, значыць, пайшлі на пад'ём…
І зноў час нібы застыў на месцы, сонца замёрла над самаю галавою, не хоча саступіць убок ні кроку. Бязлітаснае сонца, забойца-сонца… Натача і Абдула ўсхопліваюцца на ногі, і хлапец тут жа хістаецца і ледзь не падае, Натача яго падхоплівае. Глядзяць на Даяла, пытаюць у Даяла, пытаюць у возера — нема, без голасу: «Ну што-о там? Што-о?!»
І раптам разам з бурбалкамі каля плыта з'явіліся чорныя мячыкі галоў, бліснула шкло масак. Радж і Амара ўсплылі адначасова, Даял памог ім ускараскацца на плыт.
Без Янга ўсплылі!.. Паселі на краёчак, унурыўшы галовы, і… маўчаць!
Натача разрыдалася. Абдула падтрымаў яе за плечы, пасадзіў на зямлю. І ў яго цяклі па шчоках слёзы, і ён не мог нічога з імі парабіць, хоць стараўся стрымлівацца.
Маўчаць хлопцы на плыце. Вось адзін, а потым другі марудна сцягваюць маскі і зноў сядзяць угнуўшыся. Даял становіцца на калені і просіць Раджа падняць нагу, адшпільвае ў яго адзін ласт. Грабе Даял ластам, паволі кіруе да берага — туды, адкуль і адплывалі на пошукі.