– Byliście pod Trafalgarem, Best? – spytał sir John lodowatym tonem.

Best zamrugał oczami, zaskoczony.

– Nie, komandorze. Oczywiście, że nie. Mam dopiero dwadzieścia pięć lat, milordzie.

– Ja tam byłem, marynarzu – odrzekł sir John surowo. – Jako oficer sygnałowy na HMS Bellerophon, gdzie podczas bitwy zginęło trzydziestu ośmiu spośród czterdziestu oficerów. Powstrzymajcie się więc, proszę, od używania przenośni i porównań wykraczających poza wasze życiowe doświadczenia.

– T-t-tak jest, komandorze – wyjąkał Best, przerażony, że dopuścił się tak wielkiego nietaktu. – Przepraszam, sir Johnie. Nie chciałem… nie zamierzałem… nie powinienem…

– Opowiadajcie dalej, marynarzu – przerwał mu sir John. – Opowiedzcie nam, jak wyglądały ostatnie godziny życia porucznika Gore’a.

– Tak jest, komandorze. No więc… nie dałbym rady przejść przez góry lodowe bez pomocy porucznika – niech Bóg mu to wynagrodzi – ale w końcu jakoś nam się to udało, a wówczas została nam już tylko mila czy dwie do obozu, w którym czekał na nas pan Des Voeux i reszta, ale wtedy właśnie się zgubiliśmy.

– Jak mogliście się zgubić, skoro szliście po śladach sań? – zdziwił się głośno komandor Fitzjames.

– Nie wiem, komandorze – odparł Best głosem pełnym znużenia i smutku. – Była mgła. Bardzo gęsta. Nie widzieliśmy dalej niż na dziesięć stóp przed sobą. I jeszcze to słońce… Wszystko wydaje się wtedy takie płaskie i podobne do siebie. Wspinaliśmy się chyba ze trzy albo cztery razy na ten sam wał, a za każdym razem coraz bardziej traciliśmy poczucie kierunku. Na lodzie było też sporo miejsc, gdzie wiatr ściągnął śnieg i sanie nie zostawiały żadnych śladów. Ale prawda jest taka, panowie, że ja i porucznik Gore spaliśmy na stojąco i nawet nie wiedzieliśmy, kiedy zgubiliśmy drogę.

– Rozumiem. – Sir John skinął głową. – Mówcie dalej.

– No a potem usłyszeliśmy strzały… – zaczął Best.

– Strzały? – zdziwił się ponownie komandor Fitzjames.

– Tak jest, komandorze. Ze strzelby i muszkietu. We mgle, kiedy huk odbijał się od gór i wałów lodowych, wydawało nam się, że te strzały dochodzą ze wszystkich stron, ale na pewno były blisko. Zaczęliśmy krzyczeć i wkrótce usłyszeliśmy też krzyki pana Des Voeux. Trzydzieści minut później – bo dopiero wtedy mgła się trochę podniosła – weszliśmy wreszcie do obozu. Chłopcy połatali namiot w ciągu tych trzydziestu sześciu godzin, kiedy nas nie było, i rozbili go obok sań.

– Czy te strzały miały na celu naprowadzić was na obóz? – spytał Crozier.

– Nie, komandorze. – Best pokręcił głową. – Strzelali do niedźwi dzi. I tego starego Eskimosa.

– Proszę nam to wyjaśnić – polecił sir John. Charles Best oblizał popękane wargi.

– Pan Des Voeux może wyjaśnić to lepiej niż ja, ale wiem, że dotarli do obozu dzień wcześniej i zobaczyli, że wszystkie puszki z jedzenie są porozrywane i rozrzucone, najpewniej przez niedźwiedzie, więc p Des Voeux i doktor Goodsir postanowili upolować kilka białych niedźwiedzi, które kręciły się ciągle koło obozu. Tuż przed tym, jak wróciliśmy do obozu, zastrzelili niedźwiedzicę z dwójką młodych i wycie z nich mięso. Ale słyszeli też w pobliżu inne odgłosy – to dyszenie i kasłanie we mgle, o którym panom wcześniej mówiłem – i wtedy dwójka Eskimosów, starzec i jego kobieta, przeszli przez wał, cali w f trach, a była mgła, więc szeregowiec Pilkington strzelił do nich z muszkietu, a Bobby Ferrier ze strzelby. Ferrier spudłował, ale Pilkington trafił Eskimosa w pierś. Kiedy tam dotarliśmy, ściągnęli właśnie do obozu tego rannego Eskimosa i jego kobietę, i trochę niedźwiedziego mięs – zostawili na śniegu pasy krwi, po których szliśmy z porucznikiem ostatnie sto jardów, a doktor Goodsir próbował uratować tego starego Eskimosa.

– Dlaczego? – spytał sir John.

Best nie umiał mu odpowiedzieć. Przez chwilę w kajucie pan owa cisza.

– No dobrze – przemówił wreszcie sir John. – Ile czasu minęło od chwili, gdy dotarliście do grupy drugiego oficera Des Voeux, do momentu ataku na porucznika Gore’a?

– Nie więcej niż pół godziny, sir Johnie. Pewnie mniej.

– A co sprowokowało atak?

– Sprowokowało? – powtórzył Best. Jego oczy coraz wyraźniej mętniały, jakby powoli tracił kontakt z rzeczywistością. – Mówi pan o tych zastrzelonych niedźwiedziach?

– Mówię o dokładnych okolicznościach ataku, marynarzu. Jak one wyglądały? – pytał z naciskiem sir John.

Best potarł czoło. Przez chwilę stał z otwartymi ustami, nim wreszcie przemówił.

– Nic go nie sprowokowało. Rozmawiałem właśnie z Tommym Hartnellem – leżał w namiocie z zabandażowaną głową, ale był już przytomny, nie pamiętał zresztą niczego od chwili, gdy zaczęła się te pierwsza burza – pan Des Voeux pomagał Morfinowi i Ferrierowi rozpalić kuchenki, żebyśmy mogli na nich ugotować trochę tego niedźwiedziego mięsa, a doktor Goodsir zdjął kurtkę z tego starego Eskimosa i oglądał paskudną ranę na jego piersi. Eskimoska stała i przyglądała mu się, ale nie widziałem, gdzie była dokładnie w tamtej chwili, bo mgła zgęstniała. Szeregowiec Pilkington stał na wachcie z muszkietem, kiedy nagle porucznik Gore krzyknął: „Cisza! Cisza!”, no i wszyscy zamilkliśmy, przez chwilę słychać było tylko syk ognia w kuchenkach i bulgotanie śniegu, który topiliśmy w dwóch wielkich garnkach – zdaje się, że mieliśmy zrobić jakiś gulasz z niedźwiedziego mięsa – i wtedy porucznik wyjął pistolet, odbezpieczył go, odszedł kilka kroków od namiotu i…

Best umilkł nagle. Jego spojrzenie już całkiem zmętniało, z otwartych ust sączyła się strużka śliny. Patrzył na coś, czego nie było w kajucie sir Johna.

– Mówcie dalej – ponaglił go sir John.

Best poruszył ustami, jednak nie wydobył się z nich żaden głos.

– Kontynuujcie, marynarzu – powiedział komandor Crozier nieco łagodniejszym tonem.

Best odwrócił się do Croziera, jednak jego wzrok skupiony był nadal na czymś odległym od statku.

– Potem… – przemówił wreszcie. – Potem… lód po prostu się podniósł, komandorze. Podniósł się i otoczył porucznika Gore’a.

– O czym wy mówicie? – warknął sir John, przerywając kolejną chwilę ciszy. – Lód nie może się po prostu podnieść. Co tam widzieliście?

Best nie odwrócił głowy w stronę sir Johna.

– Lód po prostu się podniósł. Tak jak wtedy, gdy nagle powstaje wał lodowy. Tyle że to nie był wał… to nie był lód… po prostu coś się podniosło i przybrało… kształt. Biały kształt. Pamiętam, że były tam… pazury. Najpierw nie pojawiły się łapy, tylko pazur. Ogromne. I kły. Pamiętam kły.

– Niedźwiedź – rzekł sir John z przekonaniem. – Biały niedźwiedź. Best pokręcił tylko głową.

– To było wysokie. Wydawało się, że wstaje pod porucznikiem… wokół niego. To było… za wysokie. Ponad dwa razy wyższe od porucznika Gore’a, a wiecie przecież, panowie, że on był wysokim człowiekiem. Miało co najmniej dwanaście stóp wysokości, a nawet więcej, i było ogromne. O wiele za duże na zwykłego niedźwiedzia. Porucznik Gore jakby zniknął, kiedy to coś… go otoczyło… widzieliśmy wszyscy jego głowę i buty, jego pistolet wystrzelił – kula trafiła chyba w lód – potem wszyscy zaczęliśmy krzyczeć, Morfin rzucił się po strzelbę, szeregowiec Pilkington biegł z muszkietem gotowym do strzału, ale bał się strzelać, bo to stworzenie i porucznik byli jakby jednym, a potem… potem usłyszeliśmy chrzęst i trzask.

– Niedźwiedź ugryzł porucznika? – spytał komandor Fitzjames. Best zamrugał oczami i spojrzał na rumianego komandora.

– Czy go ugryzł? Nie, panie komandorze. To coś nie gryzło. Nie widziałem nawet jego łba… Tylko dwa czarne punkty unoszące się jakieś dwanaście, trzynaście stóp nad ziemią… czarne, a jednocześnie czerwone, wiecie panowie, jak ślepia wilka, kiedy odwraca się do was i odbija się w nich słońce… To był chrzęst i trzask łamanych kości porucznika Gore’a, jego żeber i rąk.

– Czy porucznik krzyczał? – spytał sir John.

– Nie, komandorze. Nie wydał żadnego dźwięku.

– Czy Morfin i Pilkington w końcu strzelili? – spytał Crozier.