Deja Toris kaj mi, kun la aliaj anoj de la reĝa familio,
kuniĝis en ĝardeno de la interna korto de la palaco. Ni
parolis en mallaŭtaj tonoj, sentante, ke ombro de morto
baldaŭ kovros nin. Eĉ Ula ŝajnia partopreni niajn sentojn,
ĉar ĝi premis sin al Deja Toris kaj al mi, kaj plendploretis
kompatige.
Laŭ peto de Deja Toris oni alportis de la palaca tegmento
nian etan kovejon, kaj ŝi sidis rigardanta la etan
vivon, kiun ŝi neniam konos.
La spirado iĝis ankoraŭ pli malfacila, kiam leviĝis Tardos
Mors kaj parolis al ni. ”Ni diru adiaŭon unu al la
alia, ĉar la tagoj de la grandiozeco de Barsumo estas preskaŭ
finitaj. La morgaŭa suno rigardos al mortinta planedo,
kiu dum la eterneco trairos la spacon sen la rememoro
pri ni. Venis por ni la fino.” Li kliniĝis kaj kisis la
virinojn, kaj metis sian fortan manon sur la ŝultrojn de
la viroj. Kiam ĉagrene mi turnis min for de li, mi rigardis
al Deja Toris. Ŝia kapo kliniĝis al la brusto, kaj ŝi ŝajnis
senviva. Kriante mi saltis al ŝi kaj levis ŝin per miaj
brakoj.
Ŝi malfermis la okulojn, kaj rigardis al mi. ”Kisu min,
Johano Carter. Mi amas vin! Mi amas vin! Kruela estas
la sorto, kiu ŝire apartigas nin, tuj kiam ni komencis
kunvivadon aman kaj feliĉan.”
Dum mi premis ŝiajn karajn lipojn al miaj, revenis al
mi la malnova sento de potenco kaj de kapablo, kaj saltis
en miaj vejnoj la batala sango de Virginio.
”Tiel ne estos, princino mia,” mi kriis. ”Nepre ekzistas
rimedoj, kaj Johano Carter, kiu batale hakis vojon tra
fremda mondo, pro amo al vi, nepre li trovos ilin!” Kaj
eĉ dum mi parolis, trans la sojlo de mia nekonscia menso
venis serio de naŭ sonoj jam de longe forgesitaj. Kiel
subita ekbrilo de fulmo ilia signifo trafis min; ili estas la
ŝlosilo al la tri pordegoj de la atmosfera fabrikejo!
Turnante min al Tardos Mors, dum ankoraŭ mi premis
mian mortantan amatinon al mia brusto, mi kriis:
”Aviadilon havigu, ho moŝta jedako! Rapidu! Ordonu
kiel eble plej rapidan, rapide al la palaca tegmento. Eĉ
nun mi povas savi vian planedon.”
Li ne atendis por min demandi, kaj tuj pluraj gvardianoj
kuregis al la plej proksima doko; malgraŭ la jama
maldenseco de la aero ili sukcesis venigi al la palaca tegmento
la plej rapidan unuopulan aviadilon, kiun sur
Barsumo oni iam konstruis.
Kisinte dekfoje mian amatinon, kaj ordoninte al Ula,
kiu volis sekvi min, ke ĝi restu kaj gardu ŝin, mi saltis,
laŭ mia malnova facilmoveco kaj forteco, al la altaj remparoj
de la palaco. Post momento mi estis vojaĝanta al
la celo de ĉiuj esperoj de Barsumo.
Mi devis flugi malalte por akiri sufiĉan aeron por spiri,
sed mi elektis rektan vojon super la fundo de la mortinta
maro, kaj tiel devis esti nur unu-du metrojn super la
tero. Mi veturis laŭ rapideco preskaŭ malsaniga. La vizaĝo de Deja Toris restis ĉiam antaŭ mi. Mi konsciis, ke se
ne renoviĝos la aerprovizo, ŝi falos en la finan komaon
antaŭ la morto. Forĵetinte al la ventoj ĉian ornamaĵon,
ĉian superfluaĵon, ĉion krom motoro kaj kompaso, kaj
forlasinte ĉian singardemon, mi kuŝis surventre laŭlonge de la ferdeko, kun unu mano sur la gvidilo kaj la
alia pusanta la rapidumilon al ĝia plejalto.
Unu horon antaŭ la mallumiĝo mi subite vidis la
grandajn murojn de la atmosfera fabrikejo altantaj antaŭ
mi. Mi subite frapiĝis al la tero kaj trovis min antaŭ
la pordeto, kiu detenas la vivrimedojn de la loĝantaro de
tuta planedo. Apud la pordo granda aro da viroj estis laborintaj
por penetri la muregon, sed apenaŭ ili sukcesis
fari cikatron sur la siliksimila surfaco, kaj nun ili plejparte
kuŝis en la lasta dormo, nevekeblaj eĉ de aero. Kelkaj
ankoraŭ estis konsciaj, kaj mi parolis al unu el ili.
”Se mi povos malfermi la pordojn, ĉu ekzistas viro kapabla
funkciigi la motorojn?”
”Mi mem kapablas,” li respondis, ”se vi rapidos. Nur
kelkajn momentojn mi povos elteni ankoraŭ. Ne utilas
tamen. Ili ambaŭ mortis, kaj neniu alia sur Barsumo
konas la sekreton de tiuj teruraj seruroj. Dum tri tagoj
jam, viroj frenezaj pro timo amasiĝis ĉe tiu ĉi pordeto,
vane provante solvi ĝian enigmon.”
Ne restis tempo por parolo. Jam mi iĝis tre malforta,
kaj nur malfacile regis mian menson. Sed per fina penego,
dum miaj genuoj cedis sub mi, mi ĵetegis la naŭ
pensradiojn antaŭ min. La Marsano trenis sin al mia
flanko, kaj en la silento de morto ni atendis kun la okuloj
fiksitaj al la pordo.
Malrapide la pordo retiris sin. Mi provis leviĝi kaj sekvi,
sed jam tro malfortis. ”Sekvu ĝin!” mi kriis al la alia,
”kaj se vi atingos la pumpejon liberigu ĉiujn pumpilojn.
Nur tio povos ebligi por Barsumo la morgaŭan ekziston.”
Kuŝante en la sama loko mi sukcesis malfermi la duan
pordon, poste la trian. Mi vidis, ke tiu, kiu portas la
esperojn de tuta Barsumo, rampas malforte, sur manoj
kaj genuoj, tra la lasta pordo. En tiu momento mi falis en
la senkonscion.
Ĉapitro XXVIII. En la kaverno en Arizono
Kiam mi denove malfermis la okulojn, jam estis mallume.
Sur mi estis strangaj, rigidaj vestoj, kiuj pulvore
falis de mi, kiam mi levigis. Mi palpis min de kapo
al piedoj, kaj de kapo al piedoj trovis min vestita, malgraŭ
tio, ke kiam mi falis senkonscia apud la pordo, mi
estis tute nuda. Antaŭ miaj okuloj estis peceto de lunluma
ĉielo, videbla tra neregula aperturo.
Dum mi palpis mian korpon, miaj fingroj kontaktiĝis
kun poŝoj, kaj en unu el ili mi trovis ujeton da alumetoj.
Per la nebrila flamo de unu el ili mi povis vidi grandegan
kavernon, kaj esplorante la fonon, mi trovis strangan,
senmovan homfiguron, kurbiĝantan al malgranda stablo.
Kiam mi aliris ĝin, mi trovis mumisimilan kadavron
de eta, maljuna virino, kun longaj nigraj haroj. Tio, super
kio ŝi kurbiĝis, estis bruligilo por lignokarbo, sur kiu
estis ronda kupra ujo enhavanta iom da verda pulvoro.
Malantaŭ ŝi, pendante de la plafono per felaj rimenoj,
etendiĝante de unu flanko de la kaverno al la alia, estis
vico da homaj skeletoj. De la rimeno, sur kiu ili pendis,
alia rimeno kondukis ĝis la morta mano de la maljuna
virineto; kiam mi tuŝis la rimenon, la skeletoj balanciĝis,
farante susuron kiel sekfoliaro. Ĉio kune faris makabran
vidaĵon, kaj ĝoje postlasante tiun groteskaĵon, mi forrapidis
en la freŝan aeron.
Tio, kion mi vidis, kiam mi paŝis sur la malgrandan
montrandon antaŭ la kaverno, mirigis kaj konsternis
min. Nova ĉielo kaj nova pejzaĝo renkontis miajn okulojn.
La arĝentaj montoj en la malproksimo, la senmova
luno en la ĉielo, la kaktoplena valo flube de mi, tiuj ne
estis Marso. Apenaŭ mi povis kredi la okulojn, sed baldaŭ
la vero konvinkis min. Mi rigardas al Arizono, de tiu
sama rando, de kiu antaŭ dek jaroj mi sopire rigardis al
Marso.
Mi metis mian vizaĝon en la manojn, kaj turnis min,
malgaja kaj ĉagrenplena, for de la kaverno, kaj malsupreniris
laŭ la voĵeto.
Super mi brilis la ruĝa okulo de Marso, konservanta
sian teruran sekreton, forega je kvardek ok milionoj da
mejloj. Ĉu la marsano atingis la pumpejon? Ĉu la viviga
aero iam atingis la homojn sur tiu malproksima planedo
sufiĉe frue por savi ilin? Ĉu Deja Toris vivas ankoraŭ,
aŭ ĉu ŝia bela korpo kuŝas mortmalvarma, apud tiu ora
kovejo en la ĝardeno de la interna korto en la palaco de
Tardos Mors, Jedako de Heliumio?
Dum dek jaroj mi atendis kaj preĝis por respondo al
miaj demandoj. Dum dek jaroj mi atendis kaj preĝis por
retrovi min en la mondo de mia perdita amo. Prefere mi
kuŝus morta apud ŝi, ol vivi ĉi tie sur Tero, milionmejle
for.
La malnova minejo, kiun mi trovis nedifektita, faris
min fabele riĉa; sed kiel la ricaĵoj interesas min? Mi sidas
ĉi tie, en mia ĉambreto rigardanta al la rivero Hudson,
kaj pasis ĝuste dudek jaroj, de kiam mi unue malfermis
la okulojn sur Marso.
Tra la eta fenestro apud mia pupitro mi povas vidi la
planedon brilanta en la ĉielo, kaj hodiaŭ nokte ŝajnas, ke
ĝi vokas al mi pli forte, ol ĝi vokis de post tiu nokto antaŭ
longe. Mi kredas vidi, trans tiu grandega spaco, belan
virinon, kiu staras en palaca ĝardeno, kaj ĉe ŝia flanko
estas eta knabo, kiu metas la brakon ĉirkaŭ ŝin, dum
ŝi montras en la ĉielon, al la planedo Tero. Ĉe iliaj piedoj
estas granda kaj malbelega besto, kies karaktero
estas fidela kaj nobla.