Статутная форма адзежы, спецыяльныя нарукаўныя павязкі, а таксама дакументы, якія сведчаць асобу, пасады і званні «адыходзячых», — усё гэта надзейна прыкрывала іх.

Партызаны, вядома, маглі ісці і лясамі, але Славін як старшы вырашыў не рабіць гэтага. Там можна было натыкнуцца на карнікаў, якія не сталі б правяраць, хто гэтыя людзі, што хаваюцца ў лесе. У гэты момант, між іншым, трэба было асцерагацца і сваіх. Калі б групу затрымалі ў лесе партызаны, то маглі б пачацца працяглыя праверкі, а час неабходна цаніць, нельга прапускаць ніводнага дня. Таму хлопцы і вырашылі ісці побач з нямецкімі войскамі, выдаючы сябе за ўцекачоў-паліцаяў. Акупанты цяпер былі зусім іншымі. Усімі імі авалодала панічнае жаданне хутчэй выйсці з-пад удараў Чырвонай Арміі.

А партызан з групы Славіна трывожыла думка, што чакае іх наперадзе.

Купрэйчык быў засмучаны. Яму здавалася, што іх полк, якраз пасля таго як быў вызвалены Мінск, трапіў у паласу наступлення на Гродна. Але гэтага не здарылася. Полк апынуўся ў складзе войскаў, якія прасоўваліся паўднёвей. Працы ў разведчыкаў было шмат. Цяпер, калі нямецка-фашысцкія войскі імкліва адкочваліся на захад, даводзілася рабіць далёкія пераходы і, каб здабытыя звесткі не састарэлі, перадаваць іх па радыё. Часта бывала і так: разведчыкі, выканаўшы заданне, не вярталіся ў свой полк, а чакалі яго падыходу ці адразу ж ішлі яшчэ далей, выконваючы новы загад. Было цяжка, але затое радасна на душы. Чырвоная Армія завяршала вызваленне Радзімы. Падчас аперацыі «Баграціён» цалкам была вызвалена Беларусь. Наперадзе была Польшча.

З непрытоенай цікаўнасцю байцы ўзвода Купрэйчыка глядзелі на чужую зямлю. У гэту ноч Купрэйчык і дванаццаць разведчыкаў знаходзіліся далёка ад свайго палка. Яны ўжо чацвёртыя суткі здабывалі звесткі пра размяшчэнне нямецкіх войскаў, пра абарончыя збудаванні, і па радыё дакладвалі свайму камандванню аб усім. Толькі што скончыўся сеанс сувязі. Купрэйчык перадаў кароткую радыёграмму і пасля пацверджання прыёму атрымаў загад вяртацца назад.

Пакуль байцы рыхтаваліся да паходу, ён сядзеў, прытуліўшыся спінай да дрэва, і думаў: «Цікава, чаму Васільеў вырашыў адклікаць нас?» Нібы пачуўшы яго, Сцяпаныч спытаў пра гэта.

— Сапраўды, — падтрымаў яго Лугавец, — які сэнс нас ганяць лішні раз праз лінію фронту, калі нашы заўтра самі тут будуць? Як ты лічыш, камандзір?

— Я лічу, што нам пакуль трэба кіламетраў дзесяць адмахаць, каб пераадолець гэта чыстае раўніннае месца. Да раніцы дабяромся да лесу, перадыхнём, а ўначы да перадавой.

Нарэшце ўсе сабраліся, і група з трынаццаці чалавек падалася на ўсход. Ішлі не вельмі асцерагаючыся, наўрад ці немцы размесцяцца на раўніннай бязлеснай мясцовасці.

Арыентуючыся па компасе, ішлі па роснай траве, у густым халодным тумане. Толькі тады, калі начная цемрадзь змянілася яшчэ слабай, ледзь прыкметнай перадсвітальнай зарой, увайшлі ў лес. Адшукалі гусцейшае месца, і, перш чым легчы спаць, Купрэйчык, звяртаючыся да Зайцава і Лугаўца, сказаў:

— Я думаю, што нас адклікаюць таму, што нашы прыпынілі наступленне.

— Гэта чаму ж? — спытаў Сцяпаныч, і Аляксей заўважыў, як усе астатнія разведчыкі насцярожыліся.

— Бачылі ж самі, што немцы рыхтуюцца да абароны, а каб наступаць далей на Варшаву, трэба сабрацца з сіламі.

— А як жа плацдарм, што нашы захапілі на рачулцы? — спытаў Губчык.

Купрэйчык усміхнуўся:

— Ведаеш, Пеця, і дзясяткі такіх плацдармаў не вырашаць стратэгічнай задачы. Гэты плацдарм зручны нашаму палку для пераадолення невялікай воднай перашкоды, што ж тычыцца арміі ці фронту, то там, магчыма, нават і не ведаюць, што полк падпалкоўніка Васільева сілай у адну роту захапіў кавалак процілеглага берага нейкай маленькай рачулкі. Праўда, для нас з вамі гэты плацдарм мае значэнне. Мы да сваіх будзем вяртацца менавіта ў тое месца.

— Дык там жа цяпер сапраўднае пекла, — з сумненнем прагаварыў Сёмін, укладваючыся зручней.

— Так, нясоладка. Але ў іншым месцы пайсці — значыць на міны напароцца, цяпер іх, ведаеш колькі там немцы панатыркалі?

— Добра, браткі, каравульным застанецца Ражноў, астатнім — спаць. Змяняцца будзем па чарзе праз гадзіну.

Перш чым заснуць, камандзір сказаў Ражнову:

— Мікалай, папярэдзь таго, хто будзе за табой дзяжурыць, каб ён мяне разбудзіў, калі яго час міне.

Аляксей адразу заваліўся спаць.

Спаў ён моцна, не чуў, як адбылася змена дзяжурных, але затое імгненна прачнуўся ад лёгкага дотыку да пляча. Расплюшчыў вочы і ўбачыў Сёміна, той са шкадаваннем сказаў:

— Шкада цябе, камандзір, будзіць. Можа, паспіш яшчэ?

— Не, Грыша, нельга. Пабудзі Лугаўца і Зайцава, трэба маршрут вывучыць.

Спехам перакусіўшы, трое разведчыкаў пайшлі лесам у бок фронту. Праз гадзіну лес скончыўся. Асцярожна вызірнуўшы з кустоў, убачылі поле, зарослае травой. Метраў за трыста віднеліся акопы. У бінокль добра былі бачныя спіны немцаў. Далей, метраў за дзвесце, знаходзілася яшчэ адна лінія акопаў. Яна праходзіла ля самага берага ракі. Там былі свае. Але як да іх дабрацца? У гэты момант ранішнюю цішыню разарвалі гарматныя стрэлы. Пазіцыі нашых пакрыліся фантанамі ўзрываў. «Не меней дзясятка гармат б’юць», — падумаў Купрэйчык, спрабуючы ўявіць цяпер тых, хто знаходзіўся ў траншэі.

Ён убачыў, як з варожых траншэй пачала вылазіць пяхота. Артылерыйскі абстрэл скончыўся, і да слыху разведчыкаў данесліся аўтаматныя чэргі і крыкі немцаў. Нашы пакуль маўчалі. Купрэйчык падумаў: «Напэўна, бліжэй падпускаюць, а заадно пасля артабстрэлу ў сябе прыходзяць».

У бінокль Аляксей бачыў, што нямала снарадаў патрапілі ў траншэю і развярнулі яе. Лугавец, які ляжаў побач з ім, летуценна прамовіў:

— Эх, камандзір, былі б цяпер тут усе нашы хлопцы! Далі б мы фрыцам ззаду жару! Уяўляеш, трынаццаць аўтаматаў!

«А што, гэта ідэя, — нечакана падумаў Купрэйчык, — можна ўначы наблізіцца да немцаў, закідаць іх гранатамі і — гайда да сваіх».

У гэты момант дружна ўдарылі нашы. Агонь іх чатырох кулямётаў і дзясяткаў аўтаматаў быў знішчальны, і немцы спачатку заляглі, затым пачалі адпаўзаць, а хутка і зусім не вытрымалі і кінуліся наўцёкі.

— Малайцы хлопцы! — не ўтрымаўся ад пахвальбы Сцяпаныч. — Слова гонару, у мяне аж рукі чэшуцца!

Нямецкая артылерыя зноў адкрыла агонь, каб прыкрыць адступаючых. Старшы лейтэнант, гледзячы на Лугаўца і Зайцава, задуменна прагаварыў:

— Дык, відаць, у нашых хлопцаў справы няважныя.

— Гэта чаму ж? — спытаў Лугавец.

— Эх ты, разведчык. Глядзі, як немцы паўкругам абклалі іх. У Арэшкі колькі байцоў? Не больш роты. А ў немцаў? Бачыш? — не меней батальёна.

— Нічога, нашы ўначы сілы падкінуць, і будзе парадак!

— Ты так лічыш? Тады адкажы мне, чаму яны гэтага не зрабілі мінулай ці пазамінулай ноччу? А я табе скажу: нельга было. Паглядзі на флангі — бачыш, узгоркі! А зараз у бінокль уважліва вывучы іх, убачыш, што там і гарматы, і кулямёты.

Лугавец доўга глядзеў у бінокль спачатку на левы узгорак, затым — на правы, а потым адклаў убок бінокль і мацюкнуўся. Але Купрэйчык, жадаючы да канца пераканаць яго, працягваў:

— А зараз высунь нос з-за куста і паглядзі ўздоўж лесу направа.

Лугавец убачыў, што за хмызняком знаходзяцца нямецкія мінамёты. Аляксей, ледзь усміхнуўшыся, спытаў:

— Цяпер разумееш, чаму Арэшка не можа падмацаванне атрымаць? Яны, гады, кожны метр воднай паверхні прыстралялі і нават уначы не падпусцяць падмацаванне. І яшчэ адно. Я добра ведаю, што ў Арэшкі было сем кулямётаў, а калі ты лічыў, то ўбачыў, што атаку адбівалі толькі чатыры. Увогуле, зробім так: уначы прабіваемся да сваіх і застаёмся да падыходу падмогі з імі.

— Правільна, — ухвальна адгукнуўся Зайцаў, — нашы трынаццаць аўтаматаў будуць нядрэннай падтрымкай роце Арэшкі.

Карыстаючыся зацішшам, Купрэйчык уважліва вывучаў варожую абарону. Паступова ў яго з’явіўся дзёрзкі, але даволі рэальны план. Неўзабаве накіраваліся ў зваротны шлях. Да таго месца, дзе адпачывала група, яны дайшлі хутка. Ужо ніхто не спаў, і па ажыўленні, якое з’явілася на тварах таварышаў, Купрэйчык зразумеў — іх зачакаліся.