— Табе колькі гадоў? — нечакана спытаў затрыманы.

Славін крыху збянтэжыўся, пераадолеўшы няёмкасць, адказаў:

— Гэта няважна. Тут мы вядзём гутарку не пра ўзрост.

— Бачу, што табе будзе гадоў дваццаць, не больш, а мне — трыццаць чатыры. Дык вось, за чатырнаццаць гадоў, якія табе яшчэ трэба пражыць, я сёе-тое пабачыў, як той казаў, пажыў у поўнае задавальненне.

— Гэта таксама да справы не адносіцца. Марэка даўно сустракаў?

Славін зразумеў, што гутарку з гэтым чалавекам трэба весці ў яго манеры, і працягваў трымацца з ім на «ты».

— Якога Марэка? Не ведаю ніякіх Марэкаў.

— Нагадаю. Той, які ходзіць у форме маёра. Зрэшты, справа твая — можаш адказваць, можаш не адказваць. На ўсякі выпадак заўважу: мы і самі многае ведаем. Я маю на ўвазе таго Марэка, які прывёў вас да Шыкульскай. Учора са сваім сябруком ён зноў прыходзіў да яе. Сябрук, між іншым, пад старшыну працуе, аўтамат мае. Хопіць нагадваць ці дадаць, што гэта ўсё той жа Марэк, з якім вы рабаваннем займаецеся?

— Не ведаю ніякага Марэка, — зацята адказваў «старшы лейтэнант».

— Ведаеш! Гэтак жа, як ведаеш і Рэгіну, у якой ён жыве. Не разумею толькі, чаму ты ўпіраешся?

— Не ведаю вашага Марэка, і ўсё тут.

— Не, не ўсё. — Славін патэлефанаваў у кабінет Бартошыка і спытаў: — Скончыў допыт? — Пачуўшы сцвярджальны адказ, паклаў трубку: — А вось Шыкульская кажа зусім іншае. Цяпер скончу з табой гутарку, а затым, калі будзеш упірацца, вочную стаўку зробім.

Допыт шмат часу не заняў. Іван адмаўляў усё. Каб запісаць яго бедныя сведчанні, спатрэбілася не больш за пятнаццаць хвілін. Славін працягнуў пратакол арыштаванаму і прапанаваў:

— Прачытай і, калі ўсё правільна, — падпішы.

Уладзімір бачыў, з якой увагай чытаў «старшы лейтэнант» свае сведчанні, і падумаў: «А раптам атрымаецца гэтага гнюса разварушыць, даведацца штонебудзь пра верхавода банды?» Злачынец прачытаў пратакол, але падпісаць яго адмовіўся.

— Прозвішча ж на ім усё адно няма, — ухмыльнуўся ён.

Славін ізноў патэлефанаваў Бартошыку, папрасіў прывесці Шыкульскую.

Жанчына пры выглядзе свайго пастаяльца пабляднела. Славін узяў прынесены Бартошыком пратакол допыту яе, хуценька прагледзеў напісаныя дробным почыркам лісткі, зачытаў тое месца, дзе гаворка ішла пра Марэка і старшыну, і спытаў у Шыкульскай:

— Гэта вашы сведчанні?

— Так, мае, — ледзь чутна адказала яна.

— Вы іх пацвярджаеце?

— Пацвярджаю.

— Добра! — Уладзімір звярнуўся да «старшага лейтэнанта»: — Што цяпер скажаш, Іван?

Той знішчальным поглядам працяў Шыкульскую, скрозь зубы прашыпеў:

— Сцерва! Аказваеца, ты не толькі на перадок слабая!

Пасля гэтых слоў Шыкульскую нібы падмянілі. Яна ўскочыла з крэсла, гучна закрычала:

— Ах ты неданосак смярдзючы! Гэты ты так са мной размаўляеш? Я, ці што, у твой дом на начлег прасілася? Я цябе ашуквала і казала, што на фронт іду? Уцягнуў мяне ў гэту гісторыю і яшчэ абражаеш? Г аніш прыстойную жанчыну, якая сумленна свой хлеб зарабляе?

— Не блытай, — з’едліва сказаў Іван, — пра якую прыстойнасць ты можаш казаць? Свой хлеб ты зарабляеш не гонарам, а. увогуле, заткніся!

Шыкульская нечакана сарвалася са свайго месца, падскочыла да Івана, адвесіла яму такую аплявуху, што той не ўтрымаўся на крэсле, даўся галавой аб сцяну. Спатрэбілася некалькі хвілін, каб ён ачуўся. Бартошык схапіў пані Шыкульскую за рукі. А яна ўвесь час ірвалася да крыўдзіцеля.

У такіх умовах працягваць допыт не мела сэнсу, і Бартошык адвёў Івана. Славін пасадзіў Шыкульскую на крэсла, наліў вады:

— Выпіце, калі ласка, супакойцеся.

— Не, вы толькі падумайце: які нахабнік! Які нахабнік! Выходзіць, не ён злодзей, а я. Прашу прабачэння, са мной гэты нумар не пройдзе! Шкада, што не дазволілі вы пагаварыць з ім да канца. Ён бы шаўковым стаў.

— Скажыце, хто яшчэ ведае Марэка?

Шыкульская на хвіліну задумалася, потым адказала:

— Ён часта сустракаўся з маімі дзяўчаткамі, але яны ўсе раз’ехаліся хто куды. Хоць чакайце-чакайце. Тут дзесьці павінна жыць Галіна Дакальская. Яна ведала Марэка дый Рэгіну таксама.

— Раскажыце пра яе.

— Чым яна пры немцах займалася — не ведаю. Але чула, што выйшла замуж за паліцая, які сышоў з акупантамі.

«Напэўна, ёсць сэнс пагаварыць з Дакальскай», — падумаў Уладзімір і папрасіў Шыкульскую пачакаць у калідоры, а сам пайшоў да начальніка аддзела. Сцісла далажыў пра ўсё, што ўдалося высветліць.

Пётр Пятровіч распарадзіўся Шыкульскую адпусціць, а ў яе кватэры працягваць трымаць засаду. Уладзіміру ён загадаў адпачываць, а на наступны дзень з раніцы прыступіць да пошуку Дакальскай.

Прайшоў тыдзень. Усе гэтыя дні Уладзімір шукаў Галіну Дакальскую. Дадзеных пра яе не было нават у старых паліцэйскіх архівах. Аператыўніку давялося папрацаваць, апытаць дзясяткі людзей, каб атрымаць звесткі пра гэту жанчыну. Высветлілася, што цяпер яна Кладнова Г аліна Сцяпанаўна, пражывае ў невялікай хатцы на ўскраіне горада.

Апоўдні Славін, Крайнюк і Мамонаў, апрануты ў форму малодшага лейтэнанта НКУС, пастукалі ў дашчаныя дзверы хаты Кладновай. Адкрыла маладая жанчына ў накінутым на плечы футры. Яна адказала на прывітанне і, даведаўшыся, што перад ёй супрацоўнікі НКУС, разгубілася. Славін першым увайшоў у кватэру і. спыніўся, здзіўлены бляскам люстэркаў і бронзы. На падлозе — дарагія варсістыя дываны. У другім пакоі за сталом сядзелі сяржант і маёр з зоркай Героя Савецкага Саюза на грудзях. На стале некалькі бутэлек гарэлкі, закуска.

— Дабрыдзень, таварышы. Мы супрацоўнікі НКУС, — прадставіўся Мамонаў. — Прашу прад’явіць дакументы.

Малодшы лейтэнант падышоў бліжэй да стала, стаў каля сяржанта, Славін заняў месца побач з маёрам, які ўстаў і расшпіліў кіцель, дастаючы дакументы. Сяржант раптам ускочыў з крэсла:

— Каго вы, пацукі тылавыя, правяраеце? Нас, франтавікоў? Ды я цяпер!.. — і ён тэатральным жэстам пляснуў па сваёй кішэні. Ззаду пстрыкнуў затвор пісталета. Гэта Крайнюк падрыхтаваў зброю да стральбы.

Славін наблізіўся да сяржанта:

— Спакойна, таварыш сяржант! Не крычыце. Мы знаходзімся пры выкананні службовых абавязкаў. Гэта можа скончыцца для вас дрэнна. Прычым раней, чым вы думаеце.

Спакойны, упэўнены тон Уладзіміра асадзіў сяржанта.

— Вы ўсё адно не маеце права правяраць нашы дакументы. Давайце сюды камендатуру.

Маёр перабіў:

— Канчай істэрыку, сяржант! Прад’яві дакументы і не дуры! — і ён працягнуў Славіну пасведчанне і іншыя паперы.

— Вось мае дакументы.

Славін спытаў:

— Сяржант з вамі?

— Не. Еду, як вы бачыце, у адпачынак. Тут перасадка. Трэба чакаць свайго цягніка амаль шэсць гадзін. А тут ён падвярнуўся, кажа: «Пойдзем, маёр, пасядзім у знаёмых». Ну, я і пагадзіўся. Не ведаў, што ён такі нервовы, — і зноў звярнуўся да сяржанта: — Чаго ўпіраешся? Прад’яві дакументы!

— Не буду, і ты мне, маёр, не ўказ. Хай вядуць да каменданта, а з гэтымі размаўляць няма чаго!

— Дурань! — не хаваючы раздражнення, заўважыў маёр і сеў на сваё месца, наліў у шклянку гарэлкі, выпіў, хруснуў салёным агурком.

А сяржант нечакана рэзка адпіхнуў ад сябе Мамонава, затым Славіна, кінуўся да акна. Аднак Крайнюк быў напагатове. Кароткім моцным ударам ён збіў сяржанта з ног, завярнуў яму рукі, спрытна выцягнуў з кішэні галіфэ «вальтар».

Славін узяў пісталет у рукі і, разглядаючы яго, прагаварыў:

— Не думаю, што гэта ваша табельная зброя, — і кіўнуў Мамонаву: — Абшукай!

У кішэні шыняля былі выяўлены дзве гранаты-«лімонкі», фінскі нож. Дакументаў ніякіх не аказалася. Славін спытаў:

— Дык дзе ж вашы дакументы?

Сяржант унурыўся галавой, асуджана прагаварыў:

— Узялі, сексоты! На мякіне правялі!

Славін папрасіў Мамонава і Крайнюка даставіць затрыманага ў аддзел, а сам застаўся ў кватэры. Пасля кароткай гутаркі ён зразумеў, што маёр нічога карыснага паведаміць не можа, і адпусціў яго.

Уладзімір звярнуўся да Дакальскай: