Cisza.

– Ale niechybnie jeszcze jakiś czas się tu pokręcę. Przynajmniej do jesieni.

Nagle Jaya uderzyła myśl, że nigdy nie widział Joego zimą. Jakby starszy pan był jedynie wytworem ciepłego, letniego powietrza.

– Dlaczego właściwie się tu zjawiasz, Joe? Czy jesteś duchem? Czy to w tym rzecz? Przychodzisz mnie nawiedzać?

Joe wybuchnął śmiechem. W smudze księżycowego światła wpadającego przez szczelinę w okiennicy, rzeczywiście przypominał teraz zjawę, jednak w jego szerokim uśmiechu nie było nic upiornego.

– Tyś zawsze zadawał nazbyt wiele pytań. – Ciężki akcent Joego brzmiał już teraz jak parodia, nostalgiczna farsa. Jay zaczął się nagle zastanawiać, czy to przypadkiem też nie była jedynie wystudiowana poza.

– Rzekłem ci już na samym początku, hę? Wędrówka astralna, chłopcze. Podróżuję we śnie. Opanowałem tę sztukę do doskonałości, i w ogóle. Mogę być wszędzie. W Egipcie, w Bangkoku, na biegunie południowym, wśród tancerek na Hawajach, w kraju zorzy polarnej. I po prawdzie wszędzie już tam byłem. To dlatego tak pioruńsko wiele sypiam ostatnimi czasy. – Wybuchnął śmiechem, posyłając peta na betonową podłogę.

– Jeżeli tak, to gdzie jesteś naprawdę? – w tonie Jaya, jak zawsze, gdy sądził, iż starszy pan się z niego naigrawa, pobrzmiewała ostra nuta podejrzliwości. – To znaczy cieleśnie? Na paczce z nasionami widniał stempel Kirby Monckton. Czy…

– Eh, co tam – Joe zapalił kolejnego papierosa. W niewielkim pokoju zapach dymu zdał się nagle niesamowicie ostry. – To bez znaczenia. Ważne, że teraz jestem tutaj.

Nie chciał powiedzieć już nic więcej. Pod nimi, w piwnicy, pozostałe „Specjały” zaczęły ocierać się o siebie z tęsknotą i w wyczekiwaniu. Prawie nie wydawały żadnego dźwięku, ale ja wyczuwałam ich ożywienie musujące fermentem, jakby coś szczególnego wisiało w powietrzu. „Wkrótce”, zdawały się szeptać ze swoich leży w ciemności. „Wkrótce”, „wkrótce”, „WKRÓTCE”. Teraz już nigdy nie cichły. Tuż obok mnie, w czeluściach piwnicy, zdawały się bardziej emanujące życiem, bardziej frenetyczne niż kiedykolwiek przedtem. Ich głosy niekiedy urastały do kakofonii pisków, pomruków, śmiechów i jazgotów przenikających dom aż do fundamentów. Jeżyna – z niebieskim sznurkiem, damaszka – z czarnym. Pozostały już tylko te dwie butelki, ale ich głos wybrzmiewał teraz nadzwyczajną siłą. Jakby duch uwolniony z innych „Specjałów” wciąż unosił się nad nimi, napawając je niezwykłym wigorem. Powietrze aż furczało od ich energii, która zdołała nawet przeniknąć do wnętrza gleby. Joe też był teraz cały czas w pobliżu, rzadko znikał, kręcił się wokół nawet w obecności innych ludzi. Jay nieustannie musiał sobie przypominać, że nikt poza nim go nie dostrzega, chociaż reakcje osób, przebywających z Joem w tym samym pomieszczeniu, niedwuznacznie wskazywały, że coś wyczuwają. W przypadku Popotte – był to niewytłumaczalny aromat smażonych owoców. W przypadku Narcisse’a – dźwięk przypominający bierwiona pękające od żaru w kominku. Natomiast Josephine odnosiła wrażenie, że nadchodzi nawałnica, co sprawiało, że jej ramiona pokrywały się gęsią skórką, więc jeżyła się jak podrażniony kot. Teraz Jay miał mnóstwo gości. I tak na przykład Narcisse, dostarczający wszystko, co potrzebne do ogrodu, wręcz się z nim zaprzyjaźnił. Pewnego dnia wyszedł na zewnątrz i zaczął przyglądać się warzywnikowi z gderliwą aprobatą.

– Nie najgorzej – oznajmił, rozcierając między palcami listek bazylii, by uwolnić drzemiący aromat. – Jak na Anglika całkiem nieźle. Jeszcze może będzie z ciebie gospodarz.

Teraz, gdy nasiona „specjałów” zostały już posiane, Jay skoncentrował się na sadzie. Przede wszystkim potrzebował drabin, by usunąć pieniącą się jemiołę, oraz gęstych siatek, by uchronić zawiązujące się owoce przed ptakami. Na jego terenie rosło około stu drzew owocowych, ostatnimi laty zaniedbanych, ale wciąż rodzących zdrowe owoce: grusze, jabłonie, brzoskwinie i wiśnie.

Narcisse jednak na ich widok wzruszał obojętnie ramionami.

– Nie da się wyżyć z owoców w dzisiejszych czasach – mawiał chłodno. – Każdy je hoduje, więc jest ich zbyt wiele i w końcu trzeba nimi skarmiać świnie. No chyba że, jak ty, gustuje się w przetworach… – w tym momencie kręcił głową na myśl o dziwactwach Jaya. – Zapewne nie ma w tym nic złego.

– No cóż, może zrobię z nich nieco wina – odważył się pewnego dnia wyznać Jay z uśmiechem.

Narcisse robił wrażenie skonfundowanego:

– Wina? Z owoców?

Jay zauważył wówczas, że winogrona to także owoce, jednak Narcisse potrząsnął głową, najwyraźniej nieprzekonany.

– Bof, jeśli taka twoja wola. C’est bien anglais, ca.

Z pokorą w głosie Jay zgodził się, że to rzeczywiście nad wyraz angielskie dziwactwo. Ale może Narcisse miałby ochotę spróbować podobnego trunku? Mówiąc to, Jay uśmiechnął się złośliwie, natomiast pozostałe „Specjały” otarły się o siebie w niecierpliwym oczekiwaniu. Powietrze aż pulsowało od ich karnawałowej wesołości.

Jeżyna, rocznik 1976. Doskonałe lato dla jeżyn – dojrzałe i ciemnofioletowe pławiły się wówczas w karmazynowym soku. Ich aromat przenikał wszystko wokół. Jay z niekłamaną ciekawością zastanawiał się, jak Narcisse zareaguje na ten bukiet.

Starszy pan pociągnął haust i rozlał wino po języku. Przez moment zdawało mu się, że słyszy rozbrzmiewającą muzykę – bezwstydne tony trąbek i bębnów płynące ponad wodą. „Cyganie” – przemknęło mu przez głowę – ale przecież wciąż jeszcze była zbyt wczesna pora na ich przyjazd, bowiem zazwyczaj zjawiali się dopiero na jesieni, gdy było wiele prac polowych. Ale oprócz echa muzyki dobiegły go również rozmaite wonie – dymu, smażonych ziemniaków i boudin przyrządzanej w taki sposób jedynie przez Marthe. A przecież Marthe nie żyła już od dziesięciu lat, od czasu zaś, gdy przywędrowała w te okolice wraz z Cyganami, minęło co najmniej ze trzydzieści wiosen.

– Niezłe – głos Narcisse’a, gdy stawiał pustą szklankę na stole, zabrzmiał dość chropawo. – Ma posmak… – W tym momencie nie bardzo umiał sprecyzować, jaki właściwie, szczęśliwie jednak ów aromat wciąż tańczył gdzieś wokół niego: aromat specyficznej kuchni Marthe, dymu przywierającego do jej włosów, zabarwiającego jej policzki na czerwono. Kiedy wieczorem szczotkowała włosy – wyplątane z ciasnego koka, w który ściągała je każdego rana – wszystkie kuchenne zapachy wydobywały się z wi jących kosmyków u nasady jej szyi: chleba oliwkowego, boudin i pieczonego ciasta. Podczas gdy pukle przelewały się między jej palcami, z włosów wypływał zapach dymu.

– Ma posmak… dymu.

Dym. To właśnie ten dym musiał sprawić, że oczy zaszły mi łzami, pomyślał mgliście Narcisse. Albo dym, albo alkohol. Cokolwiek ten Anglik domieszał do swojego wina, sprawiało, że było ono…

– Mocne.

Im bardziej zbliżał się lipiec, tym robiło się goręcej, a nawet nadzwyczaj upalnie. Jay nagle poczuł, jakie to szczęście, że ma zaledwie kilka grządek warzyw i owoców, o które musi się zatroszczyć, bo mimo bliskości rzeki, gleba na jego posiadłości stała się tak wysuszona, że aż popękała, a jej naturalny rdzawy kolor, pod wpływem ataku promieni słonecznych, zjaśniał najpierw do barwy bladego różu, by w końcu przejść w niemal idealną biel. Teraz Jay musiał podlewać wszystkie rośliny przez dwie godziny dziennie – w wolne od palącego słońca wieczory i poranki, by wilgoć natychmiast nie wyparowała. Wykorzystywał sprzęt, który znalazł w zapuszczonej szopie Foudouina: wielkie metalowe konwie do przenoszenia wody i ręczną pompę do czerpania jej z rzeki. Pompę zainstalował w pobliżu smoczej głowy, na granicy swoich gruntów i winnicy Marise.

– Dla niej w sam raz ta pogoda – wyznał pewnego dnia Narcisse nad filiżanką kawy w Les Marauds. – Jej ziemia nigdy nie wysycha, nawet w najupalniejsze lato. Onegdaj, gdy byłem jeszcze chłopcem, a stary Foudouin ani myślał o kupnie tej ziemi, zainstalowali tam system odwadniający jak się patrzy – z rurami i drenami. Ale do tej pory już to wszystko zapewne popadło w ruinę. I wątpię, czy ona się za to zabrała. – Mówił to łagodnym głosem, bez cienia złośliwości. – Jeżeli czemuś nie może podołać sama – oznajmił wprost – ma niezrobione. Bo taka już jest!