Литмир - Электронная Библиотека
Содержание  
A
A

Пасля ўсяго паны-злодзеі пайшлі дадому адпачываць, на што яны заслужана мелі права.

Назаўтра ўвечары Ясь і Баран прыехалі фурманкай на Петрапаўлаўскую вуліцу. Стась прыпыніў каня каля брамы непадалёк і злез з казлоў. Тут ён меў чакаць тавар.

Філіп залез на дах прыбудоўкі, а адтуль на паддашак будынку, дзе была крама. Пакункі з рэчамі ён проста скідваў на дзядзінец, а Ясь і Алік збіралі іх і выносілі на вуліцу. Праз некаторы час цалкам загружаная павозка, у якую сеў таксама Баран, выехала з вуліцы Петрапаўлаўскай. Ясь і Філіп пайшлі да скупшчыка пехатою.

Гэтую працу знайшла Кітайка. Гэта была адна з найлепшых наводчыц. Дзяўчына некалі сама працавала на шапенфельдзе[33]. Потым, калі паліцыя схапіла ейнага каханка, зрабілася наводчыцай. Кантакты яна падтрымлівала, аднак, толькі з найлепшымі злодзеямі — калегамі былога палюбоўніка.

Кітайка была вельмі спрытная і асцярожная. Звычайна яна наймалася ў якасці служанкі ў багатыя дамы. Там яна працавала некаторы час, а калі ўжо выведвала да драбніцаў усе падрабязнасці, якія яе цікавілі, то адразу ж звальнялася. Падставай была звычайна смерць маткі ў вёсцы або выхад замуж. Аднак пра работу яна паведамляла не адразу, а крыху чакала, каб крадзяжу не звязалі з ейным сыходам са службы. Толькі праз нейкі час яна дамаўлялася з фірмовымі злодзеямі, даючы ім наводку, а раз-пораз і сама брала ўдзел у крадзяжах у якасці свечкі. Ёй найлягчэй было падаць сігнал злодзеям, калі ў кватэру вяртаўся нехта з дамачадцаў, бо яна ведала ўсіх з твару. За наводку Кітайка атрымлівала дваццаць працэнтаў прыбытку з выкананага задання.

Калі работа, пра якую тут ідзе гаворка, паспела, Кітайка паведаміла пра яе Барану. Разам яны пайшлі на Садовую вуліцу, і дзяўчына паказала Аліку патрэбную кватэру. Яна падрабязна акрэсліла размяшчэнне пакояў і дала ёмістыя звесткі пра лад жыцця гаспадароў.

Інфармацыя была такая. На вуліцы Садовай быў дом, які стаяў у глыбіні падворку, не пры самай маставой. У тым доме жылі маладыя сужэнцы — заможныя габрэі. Жонка была дачкой уласніка вялікага складу гаспадарчых тавараў, а муж быў адным з уладальнікаў пункту абмену валютаў, а ў часе вайны ён разбагацеў на пастаўках харчоў і абмундзіравання ў войска. Акрамя гэтага, ён быў вядомым у Менску нелегальным скупшчыкам каштоўных папераў. Злодзеі не разлічвалі на вялікую здабычу, бо гаспадары не трымалі гатоўкі ўдома, зрэшты, грошы былі ўвесь час у абарачэнні. Затое пара мела шмат шыкоўных рэчаў: футраў, гарнітураў, бялізны і посуду.

Баран, Казік Марацкі і Ясь параіліся і пастанавілі абрабіць жытло ўначы, калі гаспадары будуць удома. На гэта іх схіліла такая акалічнасць, што фраеры мелі пры сабе біжутэрыю і наяўныя грошы. Казік Марацкі прапанаваў гранду. Але Баран не пагадзіўся. Ён не любіў рабаўнічых нападаў. Грандай ён займаўся скрайне рэдка, бо лічыў яе агромністай рызыкай, якая найхутчэй вядзе ў рукі паліцыі. За гранду пагражала таксама вялікая кара, прычым у ваенныя часы за яе прысуджалі да смяротнага пакарання. Акрамя таго, ён меркаваў, што спрактыкаваны злодзей не павінен займацца прымітыўнай работай, якая не патрабавала ведаў і прафесійнага спрыту. Усе згодна прынялі план Барана і разышліся.

У наступную нядзелю вечарам Ясь і Казік Марацкі шпацыравалі ходнікам па вуліцы Садовай. Баран прахаджваўся па другім баку вуліцы. Пад руку яго трымала пераапранутая Кітайка, якую зусім нельга было пазнаць у новым убранні. Гэты мілы шпацыр трываў даволі доўга, аж пакуль Кітайка не сказала: «Ідуць!» Пасля гэтых словаў яна развярнулася і павяла Аліка ў іншы бок. Неўзабаве яе з Бараном абагналі маладыя габрэйка і габрэй, якія ішлі пад руку. Баран ведаў ідыш і, ідучы за імі ззаду, некаторы час прыслухоўваўся да размовы. Габрэі размаўлялі, што праўда, па-расейску, але шчодра перасыпалі расейшчыну словамі са сваёй мовы. На рагу вуліцы Захар’еўскай Баран развітаўся з Кітайкай і пайшоў да калегаў.

Было вядома, што пакаёўка габрэяў мела вольны час з нядзельнага абеду да раніцы панядзелка, і яе не было ўдома. Аднак Казік пайшоў да парадных дзвярэй і доўга званіў. Натуральна, што можна было прадбачыць, яму ніхто не адчыніў. Кітайка расказала ім, што габрэі па вечарах у суботы і нядзелі звычайна ішлі ў тэатр «Рэнесанс» на аперэтку ці наведвалі Гарадскі тэатр. Часам ішлі ў госці да родных і вярталіся досыць позна. У такіх умовах абакрасці кватэру было вельмі лёгка, але калегам было важна здабыць таксама грошы і каштоўнасці, якія маладая пара трымала пры сабе.

Алік і Ясь увайшлі ў веранду. Было цёмна. Ад ветру шапацелі лісты садовых дрэваў, якія раслі каля дому. Казік застаўся пры брамцы, якая вяла з падворку ў сад. Баран павольна ўсунуў у шчыліну пад форткай тонкі стальны пруток, які прынёс у шапцы. Усунуўшы, ён пачаў падымаць пруток уверх і крыху наўскос. Калі той уткнуўся ў кручок, на які была замкнёная фортачка, Баран напружыў руку і моцным рухам уверх адшчапіў яго. Фортка была адчыненая. Цяпер можна было лёгка адамкнуць аконную зашчапку і адчыніць усё акно… Злодзеі ўлезлі ў дом і апынуліся ў ядальні. Дзверы ў іншыя пакоі былі пазамыканыя. Арыентуючыся ў размяшчэнні пакояў, Баран адамкнуў адмычкай дзверы ў спальню. Скупыя прамені ліхтарыка, які Баран прыкрываў пальцамі, вырывалі з цемры дарагую мэблю і аздобы.

— Гэтым дык жывецца, — прамармытаў сабе пад носам Баран не то з захапленнем, не то са злосцю.

Ясь і Баран даследавалі спальню, бо хацелі знайсці патрэбную хованку. Пра яе згадвала і Кітайка. Хутка яны выкрылі каля ссунутых ложкаў вялікую нішу ў сцяне. Магчыма, што некалі тут былі дзверы, а потым іх заклалі цэглай. Гэтая ніша звонку была завешаная вялікай шчыльнай фіранкай. За ёй стаялі два кашы з лазы і некалькі скрыначак. За кашамі было дастаткова месца, каб там мог стаць або нават сесці чалавек. Баран пераклаў на бок розныя дробязі, якія маглі б упасці і нарабіць шуму пры неасцярожным руху. Пасля гэтага Ясь праслізнуў за кашы.

— Зручна там табе? — запытаў Баран.

— Так.

— Адтуль табе будзе відаць цэлы пакой. Глядзі толькі, будзь асцярожны, калі будуць класці туды грошы і ключы. На табе рулю.

Баран падаў Ясю зараджаны рэвальвер ды забраў у яго чаравікі. Потым яны замкнулі акно і фортку, якія выходзілі з ядальні на веранду, зайшлі ў спальню і прычынілі за сабою дзверы. Баран адчыніў акно і вылез у сад. Ясь зашчапіў за ім акно і падцягнуў да акна столік з кветкамі. Цяпер усё выглядала, як і раней.

Ясь застаўся адзін. За пасам у яго быў рэвальвер, калі б раптам здарыўся шухер[34]. Ён ціха хадзіў у шкарпэтках па спальні і аглядаў яе, асцярожна свецячы прыкрытым ліхтарыкам. Шафы былі пазамыканыя. Але шуфляды туалетнага століка былі адчыненыя. Ён праверыў іх. Там было шмат скрыначак для біжутэрыі. Некаторыя з іх былі пустыя, у іншых ляжалі пярсцёнкі і брошкі. Ясь нічога не чапаў. Ён перагледзеў на туалетным століку безліч флаконаў з парфумай, разнастайныя скрыначкі і бутэлечкі з касметычнымі рэчывамі. Раптам ён спалохана адскочыў. А потым напаўголасу рассмяяўся. Яго напужаў уласны твар і вочы, што адбіліся ў люстэрку ў святле ліхтарыка.

Гадзіны цягнуліся бясконца. Ясь стаміўся ад чакання. Толькі каля поўначы ён пачуў скрып дзвярэй, якія нехта адчыняў. Ён заскочыў за фіранку і заняў сваё месца за кашамі. Пры гэтым праверыў, ці добра хавае нішу заслона. Прысеў. Устаў. Яшчэ раз пасвяціў ліхтарыкам на падлогу, каб праверыць, што яна пустая і на ёй няма ніякіх рэчаў. Дакрануўся рукою да рэвальвера і чакаў. Ён адчуваў лёгкае хваляванне, але ні каліва не баяўся. Упэўненасці яму дадавала зброя, а таксама ўсведамленне таго, што ягоныя калегі — зусім блізка, у садовай альтанцы. Між імі было дамоўлена, што калі выпадкова гаспадары выкрыюць прысутнасць Яся, то хлопец загадае ім узняць рукі ўверх і легчы на падлогу тварам уніз. Толькі тады ён павінен адчыніць акно ў сад і ўпусціць калегаў. Страляць было нельга. Хіба толькі ў крытычнай сітуацыі дзеля абароны жыцця.

вернуться

33

Шапенфельд, шоп — крадзеж у краме падчас купляння.

вернуться

34

Шухер — небяспека.

41
{"b":"647782","o":1}