Литмир - Электронная Библиотека
Содержание  
A
A

— Гэта на пакуль… Потым купім больш і лепшага.

Яны вярнуліся дадому позна, нагружаныя пакункамі. Паўця вельмі цешылася з набыткаў і не пераставала дзякаваць Аліку. Баран пры гэтым штораз болей хмурыўся, стараючыся схаваць сваё задавальненне.

Вечарам пад майстэрню Барана заехала фурманка. Нюра — матка Паўлінкі — злезла з воза і ўвайшла ў будынак. Ацэньваючы, яна акінула зрокам памяшканне і звярнулася да Паўлінкі:

— Я прывезла табе рэчы… Татка прыслаў…

Баран прывітаўся з будучай цёшчай і выйшаў на ганак, пакінуўшы жанчын саміх. На падворку ён пабачыў невялікі воз, на якім быў жалезны ложак, масіўны кош з лазы з навясным замком, матрац і нейкія дробныя клункі.

— Куды выгружаць? — запытаў Барана фурман.

— Пачакай, — адказаў Баран і вярнуўся ў майстэрню.

Калі Баран увайшоў, матка Паўлінкі пачала з ёю развітвацца.

— Фурману заплочана, — сказала яна Барану.

Алік нешта ёй буркнуў у адказ, і жанчына выйшла з кватэры. Баран дагнаў яе і сказаў:

— Пачакайце, калі ласка! Тут ёсць яшчэ адна справа.

Жанчына стала пры возе, а Баран вярнуўся ў дом і ўсхваляваным голасам сказаў Паўлінцы:

— Распранайся… хутка…

— Навошта? — здзівілася дзяўчына.

— Я ім адашлю ўсё іхнае… Ну, давай!..

Баран гаварыў так рашуча, што Паўлінка не наважылася пярэчыць. У спеху яна пачала здымаць сукенку і бялізну. А потым падала іх Аліку праз шырму. Баран выйшаў на двор і, перадаючы рэчы Паўлінчынай матцы, сказаў:

— Бацька Паўкі казаў мне сёння, што яна ніякіх рэчаў не мае… Гэта хіба памылка… — ён кіўнуў галавою на воз. — Абыдземся і без ягонай ласкі… Едзь назад, — сказаў ён фурману.

І воз развярнуўся на вуліцу.

У майстэрні Баран сеў на зэдлік пры варштаце і доўга глядзеў у акно, пра нешта думаючы. Паўка выйшла з кватэры, а праз чвэрць гадзіны вярнулася з вазонам, у якім рос вялікі куст пеларгоніі. Вазон яна паставіла на падаконні.

— Падабаецца кветка? — запытала яна ў Аліка.

— Так… А дзе ты яе ўзяла?

— Прынесла ад сяброўкі… Тут будзе весялей…

— А як называецца?

— Пеларгонія…

— Пеларгонія, — задуменна паўтарыў Баран, а праз хвіліну дадаў: — Півоня і пеларгонія…

— А што за півоня? — не зразумела яго ГІаўця.

— Півоня — гэта ты…

Паўлінка акінула яго здзіўленым позіркам. Ёй была чужая гэтая паэтычнасць у пачуццях, якой Барана адарыла каханне. Для яе ўвага і далікатнасць Аліка былі камічнымі, а сам ён падаваўся ёй недарэчным.

Праз некалькі дзён Баран пачаў жыць з Паўлінкай як з жонкай. У любоўных справах ён быў неабазнаны, амаль наіўны і крыху суровы. Жанчын ён браў холадна, абыякава, нібы ад злосці, што час ад часу мусіць гэта рабіць. З Паўцяй ён разгубіўся. Тое, што яна таксама жанчына — як і кожная іншая, — стала для яго адкрыццём. Кожная ноч з ёю была іншай, кожная ноч давала яму безліч новых адчуванняў. Паўця спрытна выдала сябе за нявінніцу і старалася пераканаць у гэтым Аліка. Баран ёй не паверыў, але гэтае пытанне зусім яго не цікавіла. Ён ставіўся да яе заўсёды добра, лагодна, ветліва, але Паўця з нейкай прычыны яго баялася. Дзяўчына выхавалася ў дробнамяшчанскім асяроддзі і была прызвычаеная да бязглуздай, пустой, бессэнсоўнай балбатні. У той жа час Баран гаварыў наогул мала, акрамя таго, жыццё, поўнае выпрабаванняў і рызыкі, навучыла яго цаніць словы і прамаўляць іх толькі тады, калі яны насамрэч былі патрэбныя. Мора словаў, якімі людзі раскідваюцца, марнуюць час і псуюць характары, многіх робіць языкатымі робатамі… мутнай вадой… Баран, калі не ведаў справы, не ўлазіў у яе абмеркаванне. Калі справу вывучыў, то адразу і дзейнічаў. Гэтая Алікавая рыса турбавала і раздражняла Паўлінку, таму для ўласнага спакою яна ўголас разважала пра кожную дробную справу і цягнула каханка за язык.

— Ведаеш, Алічак, я хачу купіць фіранку на акно. Так прыгожа было б. Хіба не?

— Купі.

Баран не лічыў грошай, якія даваў Паўлінцы на вядзенне гаспадаркі. Памеры выдаткаў зусім яго не цікавілі. Паўця купіла дзве фіранкі, адну з якіх павесіла на акне. Глянуўшы на сваю працу, яна ажно пляснула ў ладкі ад захаплення:

— Ах, як жа цяпер прыгожа! Хіба не? Шкода, што няма другога акна, а то быў бы цуд. Вось дзе бяда!

— Павесь на дзвярах. Яны ж таксама шыбу маюць…

— А можа, і праўду кажаш.

Другая фіранка з’явілася на дзвярах. Паўця была задаволеная. Баран маўчаў. Фіранка на акне, пры якім стаяў шавецкі варштат, была камічнай, забірала шмат святла і перашкаджала ў працы. Але Баран нічога не сказаў.

— Ведаеш, колькі я заплаціла? Га? Амаль задарма ўзяла!

Паўця назвала нейкую суму, пасля чаго Баран глянуў на яе не то іранічна, не то са здзіўленнем. Ён добра арыентаваўся ў коштах і лічыў, што Паўця пераплаціла за фіранкі ўтрая.

«Ашукалі дурніцу», — падумаў ён.

Ён і не здагадваўся, што Паўця заплаціла менавіта столькі, колькі належала, а ў два разы большую суму ўтаіла ад каханка — для сябе.

— Ты не думай, што гэта дорага, — балбатала Паўця. — Гэта ж амаль як карункі. Хіба не?

Баран маўчаў. «Дзіця яшчэ», — думаў ён з чуласцю. А Паўця знаходзіла ўсё новыя патрэбы і, як сарока, сцягвала ў дом розныя брыдкія і бескарысныя рэчы. Кожны раз пры тым, у залежнасці ад апетыту і магчымасці, каб не выклікаць падазрэнняў, на любым набытку яна нешта «зарабляла».

У Аліка ж справы пагоршыліся. Ён згубіў зладзейскую чуйку. З цяжкасцю ён знаходзіў хоць нейкую работу і выконваў яе абы-як. А выдаткі раслі, таму ён пераймаўся і кідаўся на што-кольвек. Яму было цяжэй, бо цяпер ён заўважыў у сабе яшчэ адно новае пачуццё — страх. Ён баяўся трапіць у рукі паліцыі, каб Паўця не засталася адна. Раней ён працаваў асцярожна, але ўпэўнена. Умеў дачакацца самага спрыяльнага моманту і тады без вагання, з дакладнай ацэнкай сітуацыі здзяйсняў самыя цяжкія крадзяжы. Цяпер ён пачаў задумвацца там, дзе трэба было дзейнічаць. І вельмі сур’ёзна рызыкаваў, калі трэба было зрабіць усё вельмі акуратна, не пакідаючы па сабе ніякіх слядоў… Ён быў дасведчаны злодзей і ўсведамляў, у чым тоіцца прычына, але толькі зводзіў бровы на лобе і маўчаў з яшчэ большай упартасцю.

Аднаго разу Алік вярнуўся дадому познім вечарам. Прыехаў фурманкай і ледзь дакульгаў з вуліцы дадому. Паўця ўстрывожылася:

— Алічак, што з табой?

— Пабіў калена…

— Як? Дзе? Ці моцна баліць?

— Паслізнуўся.

Баран паслаў Паўцю да Стася Рамізніка. Уручыў ёй залаты пярсцёнак і перадаў, каб Стась яго прадаў. Акрамя гэтага, папрасіў, каб Стась пераслаў яму паўлітра гарэлкі.

Калі Паўка выйшла. Баран знайшоў нейкую старую кашулю і зрабіў з яе павязку. Ён меў разбітае калена і глыбокую рваную рану на лытцы левай нагі. Акрамя таго, у яго было яшчэ некалькі гузакоў і драпінаў. Усё гэта ад таго, што ўвечары Баран знайшоў зачыненую кватэру на трэцім паверсе і адразу ж, насуперак сваім правілам, усляпую ўзяўся за работу. Адчыніў адмычкай дзверы. Замкнуў іх за сабой, і, пакідаючы ў кватэры ўсе дзверы наўсцеж, па-хуткаму агледзеў памяшканне. Праверыў, што ў кватэры ёсць чорны выхад, і ўзяўся за работу. Усяго праз некалькі хвілінаў ён пачуў, што нехта скрабецца каля парадных дзвярэй. Ён хацеў як мага хутчэй выскачыць заднімі дзвярыма, але на сходах пачуў, што знізу падымаюцца нейкія людзі і стараюцца ціха размаўляць знерваванымі галасамі. Да яго вушэй даляцела слова «злодзеі». Тады Баран ціхенька пайшоў па сходах уверх.

Гэта была вялікая пяціпавярховая камяніца каля гатэлю «Еўропа». Баран зайшоў ажно пад самы дах і, можа, удалося б яму перачакаць пагоню, а пазней выйсці з камяніцы, але зверху спускалася нейкая жанчына, якая размінулася з Бараном у цемры. Калі жанчына, спусціўшыся ўніз, даведалася, што ловяць злодзеяў, яна адразу ж паведаміла шукальнікам, сярод якіх былі два паліцыянты, куды пайшоў Баран. Пагоня рушыла следам.

Прабіраючыся на паддашша Баран паспешна выламаў шабрам дзве дошкі ў сцяне адной з камораў, дзе сушылі бялізну, пралез і апынуўся ў доўгім цёмным памяшканні, завешаным шнурамі з мокрай адзежай. Ён мог аблегчыць сабе заданне і проста зламаць замок на дзвярах, якія вялі на паддашша, але хацеў змыліць і затрымаць пераследнікаў.

33
{"b":"647782","o":1}