Баран разматаў канат, які працягнуў пад папярэчнай бэлькай, каб той заставаўся рухомы. Пасля гэтага іншую, танчэйшую вяроўку ён кінуў у студню, а яе другі канец прымацаваў да жалезнага клямара, які тырчаў з боку студні. Гэтай вяроўкай ён намерваўся выцягнуць сабаку. Сам ён хацеў спусціцца туды па канаце. Усё гэта ён мог бы зрабіць і сам, але не меў вяровак. Акрамя гэтага, яму была патрэбная падстрахоўка, калі б здарыўся няшчасны выпадак або калі б на доле сабраўся небяспечны для чалавека газ. Да таго ж ён планаваў аддаць сабаку Уладзю на гадаванне, пакуль не змог бы забраць жывёліну да сябе.

— Я спушчуся ўніз… Разумееш… Там сабака… Укінулі яго, паскуды… Калі мне нешта станецца, то ты мяне выцягнеш… Зразумеў? Ты ж павінен справіцца…

Барану падалося, што Заяц фыркнуў, нібыта засмяяўся, і плюнуў сабе ў далоні.

Баран разуўся. Адным канцом каната, які заканчваўся вялікай пятлёю, ён абматаў сябе пад пахамі і пачаў павольна спускацца ў студню. Ён памалу адпускаў другі канец каната, за які трымаўся рукамі, і гэтак з’язджаў уніз. Часамі ён абапіраўся босымі нагамі на няроўныя выступы на сценах калодзежа. У гэты час Уладзь трывожна прыслухоўваўся. Далонню правай рукі ён моцна ўчапіўся за канат, кантралюючы яго рух уніз. Праз некаторы час канат затрымаўся. Занепакоены Уладзь хацеў ужо крыкнуць у дол: «Што такое?» Але праз момант ён пабачыў у студні бляск святла.

Баран стаў на кучы з камянёў на дне калодзежа. Навокал было поўна кіёў і дубцоў. Скрынкі ўжо амаль не было відаць. Баран устрывожыўся, не пабачыўшы сабакі. «Можа, яго адсюль забралі?» — падумаў ён. Але неўзабаве знізу данёсся шоргат… Перапуджаны Жук з цяжкасцю лез у сваю хованку. Гэта было няпроста — яму заміналі камяні. Баран пераканаўся, што дастаць сабаку будзе цяжэй, чым ён меркаваў. Ён мусіў разабраць і гэтак скласці дубцы, кіі, паленне, цагліны і камяні, каб дабрацца да скрынкі, пад якой хаваўся Жук. Але і пасля гэтага дастаць сабаку было нельга. Скрынка была як умураваная. Выцягнуць яе было немагчыма, бо вакол яе навісалі каменныя кучы. Тады Баран усунуў руку ў скрыню праз дзірку збоку, праз якую сабака залазіў унутр. Калі ж даткнуўся рукою да шэрсці Жука, то адчуў на далоні моцнае клацанне зубоў. Вырваў руку. «Кусаецца, падла!»

Баран ахвяраваў шмат працы і часу, каб вызваліць перапалоханага сабаку з-пад скрынкі. Жук адчайна бараніўся: кусаў, драпаўся, ціснуўся як мага далей пад скрынку, у глей. Нарэшце Баран выцягнуў яго наверх і пасадзіў у мяшок. Прывязаў яго да канца вяроўкі, якая звісала да самага долу, і крыкнуў:

— Цягні!

Мяшок знік уверсе.

Праз пару хвілінаў і сам Баран пачаў выбірацца са студні. Пэўна, ён бы забіўся або сур'ёзна скалечыўся, калі б не Заяц, які кантраляваў далонню рух каната і раптоўна заўважыў, што бэлька, па якой слізгаўся канат, пачынае рухацца.

— Чакай! — крыкнуў Заяц уніз.

Баран зразумеў што здарылася нешта кепскае, і хутка знайшоў падпорку для босых ног пры сцяне студні. Уверсе сапраўды нешта адбывалася. Уніз пасыпалася зямля. Баран моцна прыліп целам да вертыкальнай паверхні і чакаў.

Заяц здолеў выняць наверх небяспечнае бервяно і вызваліў канат, за які ўхапіўся аберуч і лёгка пацягнуў — пакуль не адчуў упору.

— Я буду цягнуць! — крыкнуў ён уніз.

— Добра.

Неўзабаве Баран усеўся на краі студні. Ён быў увесь у балоце. Рукі і ногі былі ў крыві. Ён, не спяшаючыся, абуўся, крыху паправіў адзенне і выцер кроў на руках.

Разам яны забралі канат, вяроўкі і мяшок з сабакам. Потым рушылі ў прадмесце.

Баран не зайшоў да Баляў. Аддаў мяшок з сабакам Уладзю, уклаў яму ў руку некалькі банкнотаў і сказаў:

— Ты дагледзь мне ўжо гэтага сабачку… Занясі да ветэрынара… Няхай паглядзіць… Я заўтра прыйду.

— Добра, — адказаў Уладзь, сціскаючы цвёрдай, як дрэва, кароткай і шурпатай рукой далонь Барана.

Заяц ішоў дадому і ўвесь час усміхаўся. Дзіўным здалося яму гэтае здарэнне, і дзіўны быў гэты чалавек, які ўцягнуў яго ў гэтую справу. Заяц адчуў да яго агромністую сімпатыю.

Гісторыя з сабакам выклікала ў Баляў вялікую сенсацыю. Ім цяжка было зразумець матывы Барана.

Уладзь назаўтра аднёс сабаку да ветэрынара. Там Жука перавязалі. Ён меў зламаную лапу і некалькі брудных ранаў з запаленнем. Удома Уладзь часова размясціў сабаку ў вялікім падпечку на кухні. Сабака адразу ж схаваўся ў адтуліне. Яму паставілі міску з ежаю. Пакуль людзі глядзелі, сабака не еў, але калі на яго ніхто не пазіраў, ён выядаў усё дачыста і зноў хаваўся.

Паўця з таго часу, калі даведалася пра Амерыканца, часцей заходзіла да швачкі. Мужчына яшчэ больш яе зацікавіў, калі Лідзія вельмі красамоўна і з перабольшаннямі ад сябе расказала ёй пра ўчарашнія Уладзевы прыгоды. Негаваркі брат распавёў пра гэта ў некалькіх словах, яна ж склала цэлую гісторыю.

Пад вечар Паўця прыйшла да цёткі з нейкім вышываннем. Яна вырашыла абавязкова пабачыць Амерыканца. Неўзабаве з’явіўся і Баран. Ён адразу заўважыў прысутнасць Паўкі, і ягоны твар нібыта пасвятлеў. Ейная прысутнасць — як яму здавалася — змяніла выгляд дому. Зрэшты, апрача дзяўчыны, ён мала што заўважаў. А Паўка прыкусіла ніжнюю губу, пасля паслініла яе, каб тая стала яскрава-чырвонай, і з немалой зацікаўленасцю, але патаемна, зіркала на Аліка.

Баран прывітаўся з Лідзіяй і падышоў да Паўкі.

— А гэтую пекную паненку я першы раз тут бачу, — прамовіў ён весела.

Паўка запалала чырванню, а Лідзія застракатала:

— Гэта мая пляменніца. Што прыгожая, то прыгожая. Усе так кажуць. Але і свавольніца. Любіць мужыкам у галаве закруціць.

— Дзеля гэтага то і не трэба шмат старацца, — сказаў Баран.

Паўця з напускным дакорам глянула на цётку. Потым яна яшчэ ніжэй схілілася над вышываннем, скоса назіраючы за Бараном.

Алік нібыта змяніўся, павесялеў. З ягонага твару знік звычайны каменны супакой. Вочы ў яго блішчэлі. Паўка, упэўненая ў сваёй прывабнасці, час ад часу кідала на яго позірк, папраўляючы вышыўку. Баран дастаў цыгарэту і, пакінуўшы партсігар на стале для большага эфекту, запаліў.

«Прыгожая, як кветка. Півоня», — думаў Баран, гледзячы на дзяўчыну з усё большым захапленнем. Ён прысеў каля яе і пачаў аглядаць вышыўку. Праз момант ён звярнуўся да Лідзіі:

— А дзе Уладзь?

— Зараз прыйдзе… Пэўна, у стайні… Ці вам тут з намі ўжо нудна зрабілася?..

— Каля такой дзяўчыны я б усё жыццё не маркоціўся.

— Але ж з вас і майстар кампліментаў!

— А я праўду кажу… Я сваім вачам не паверыў, калі пабачыў тут такі цуд!

Барану ўвесь час здавалася, што ведае Паўку, што некалі яе бачыў. Ён стараўся ўзгадаць і не мог… Ад намагання ў яго ажно моршчыўся лоб, а позірк рабіўся востры, даследчы… Ён рабіўся няўважлівым.

Калі б Баран мог прабіць тунэль у сваёй памяці і праз яго перайсці ў дзяцінства, у далёкі закутак душы, то ён пабачыў бы цікавую рэч. Ён заўважыў бы бруднага, абарванага хлопца, які стаяў перад вітрынай крамы з цацкамі. Там было мноства бліскучых скарбаў, якія прыцягвалі погляд дзіцяці. А пасярэдзіне стаяла, як каралева, шыкоўна апранутая лялька. У яе былі залатыя валасы, блакітныя вочы, малінавыя губы, цёмныя бровы, круглая шыя, пульхныя плечы — рыхтык як у Паўкі. Мініяцюра дзяўчыны, якая цяпер сядзела перад ім. Лялька ўяўлялася хлопчыку ўладаркай усіх скарбаў крамы, якія маглі б стаць спаўненнем ягоных мараў. Гэтая дзяўчына таксама пачала рабіцца ягонай марай. А мары — гэта самая вялікая каштоўнасць людзей. Яны багацце душы. Яны золата, перлы, музыка і барвы жыцця. З мараў нараджаюцца казкі, а з іх узнікаюць вялікія ўчынкі. Яны ствараюць мастацтва, культуру. Яны нараджаюць герояў, і каханне таксама вырастае з іх.

Баран, натхніўшыся сваім пачуццём да дзяўчыны, станавіўся ўсё больш вясёлы і дасціпны. Ён разышоўся так, што дзяўчына аж заходзілася ад смеху, які звінеў, бруіўся па ўсёй хаце і быў чутны на падворку.

«Ого! — падумала Лідзія. — Гэтая ўжо хіба зачапіла Амерыканца».

У жытло ўвайшла Куртатая, а неўзабаве пасля яе і Уладзь. Баран весела іх прывітаў. А да Уладзя звярнуўся з пытаннем: