Ніякага сумнення не заставалася. Гэта было жывое вока, якое ўвесь час назірала за ім праз дзірачку ў дыване.

Дзік імгненна зразумеў усю жахлівасць свайго становішча. Усё сведчыла аб адным і тым жа — і перасцеражэнні Хэтча, і падміргванні свяшчэнніка, і гэтае вока, якое назірала за ім са сцяны. Ён зразумеў, што яго падверглі выпрабаванню, што ён зноў выдаў сябе і што толькі цуд можа выратаваць яго ад пагібелі.

«Калі мне не ўдасца выслізнуць з гэтага дома, — падумаў ён, — я кончаны чалавек! Бядак Мэтчэм! Я завёў яго ў змяінае гняздо!»

Ён яшчэ раздумваў, калі раптам з'явіўся слуга, каб дапамагчы яму перацягнуць зброю, вопратку і кнігі ў другі пакой.

— У другі пакой? — перапытаў Дзік. — Навошта? У які пакой?

— У пакой над капліцай, — адказаў слуга.

— У ім даўно ніхто не жыў, — сказаў Дзік задумліва. — Што гэта за пакой?

— Добры пакой, — адказаў слуга. — Але кажуць, — дадаў ён, панізіўшы голас, — што ў ім з'яўляецца прывід.

— Прывід? — паўтарыў Дзік, халаднеючы. — Не чуў! Чый прывід?

Слуга ўважліва агледзеўся, потым сказаў ледзь чутным шэптам:

— Прывід дзяка царквы святога Іаана. Яго паклалі аднойчы спаць у тым пакоі, а раніцай — ф'юць! — ён знік. Кажуць, яго ўкраў сатана; звечара ён быў вельмі п'яны.

Дзік, перапоўнены самымі змрочнымі прадчуваннямі, пайшоў за слугою.

Дазорцы на вежах больш ніякіх здарэнняў не адзначылі. Сонца паволі паўзло на захад і нарэшце зайшло. Нягледзячы на пільнасць вартавых, паблізу Тэнстолскага замка не ўдалося заўважыць ніводнага чалавека.

Калі надышла ноч, Трогмортана завялі ў кутні пакой, акно якога знаходзілася якраз над ровам. Праз гэтае акно ён з усімі перасцярогамі вылез; некалькі імгненняў чуцен быў толькі ўсплеск вады, потым на супрацьлеглым беразе ўзнікла цёмная фігура і папаўзла прэч па траве. Сэр Дэніэл і Хэтч уважліва прыслухоўваліся яшчэ паўгадзіны. Вакол было ціха. Ганец паспяхова выбраўся з замка.

Сэр Дэніэл павесялеў. Ён павярнуўся да Хэтча.

— Бенет, — сказаў ён, — гэты Джон Помшчу-заўсіх звычайны смертны. Ён спіць. І мы яго прыкончым.

Увесь вечар Дзіка пасылалі то туды, то сюды; адзін загад ішоў за другім. Дзік быў здзіўлены колькасцю даручэнняў і паспешлівасцю, з якой трэба было выконваць іх. За ўвесь гэты час ён ні разу не сустрэў ні сэра Олівера, ні Мэтчэма, а між тым ён увесь час думаў аб іх абодвух. Цяпер ён марыў толькі аб адным — як мага хутчэй уцячы з Тэнстолскага замка Мот, але яму хацелася перад уцёкамі паразмаўляць з сэрам Оліверам і з Мэтчэмам.

Нарэшце, з лямпай у руцэ, ён падняўся ў свой новы пакой. Пакой быў прасторны, з нізкай столлю, даволі змрочны. За акном быў роў; нягледзячы на тое, што акно гэтае знаходзілася вельмі высока, у яго былі ўстаўлены жалезныя краты. Пасцель аказалася цудоўнай: адна падушка была набіта пухам, другая — лавандай; на чырвонай коўдры былі вышыты ружы. Уздоўж сцен стаялі шафы, замкнутыя на ключ і завешаныя цёмнымі дыванамі. Дзік абышоў увесь пакой, прыўзняў кожны дыван, абмацаў кожную сцяну, паспрабаваў адчыніць кожную шафу. Ён пераканаўся, што дзверы моцныя і што зачыняюцца яны на добрую засаўку; потым паставіў лямпу на падстаўку і зноў агледзеў усё.

Дзеля чаго яго пасялілі ў гэтым пакоі? Ён большы і лепшы, чым яго ранейшы. Ці, можа, гэта пастка? Ці няма тут патайнога ўвахода? Ці праўда, што тут водзіцца прывід? Па спіне ў яго захадзілі мурашы. Проста над яго галавою, на пляскатым даху, чуліся цяжкія крокі вартавога. Унізе былі скляпенні капліцы; побач з капліцай знаходзілася зала, з якой, безумоўна, вёў патайны ход; калі б там не было патайнога хода, як бы магло тое вока сачыць за Дзікам з-за дывана? Зусім верагодна, што ход вядзе ў капліцу, а з капліцы сюды, у гэты пакой.

Ён адчуваў, што спаць у такім пакоі — вар'яцтва. Трымаючы зброю напагатове, ён сеў у куце каля дзвярэй. Калі на яго нападуць, ён дорага прадасць сваё жыццё.

Наверсе, на даху вежы, пачуўся тупат ног, потым чыйсьці голас спытаў пароль. Гэта змяніўся каравул.

І адразу ж Дзік пачуў, як хтосьці скрабецца ў яго дзверы; да яго даляцеў шэпт:

— Дзік, Дзік, гэта я!

Дзік адапхнуў засаўку, адчыніў дзверы і ўпусціў Мэтчэма. Мэтчэм быў вельмі бледны; у адной руцэ ён трымаў лямпу, а ў другой кінжал.

— Зачыні дзверы! — прашаптаў ён. — Хутчэй, Дзік! Замак поўны шпіёнаў. Я чуў, як яны ішлі за мной па калідорах, я чуў іх дыханне за дыванамі.

— Супакойся, — адказаў Дзік, — дзверы зачынены. Пакуль мы ў бяспецы. Зрэшты, сярод гэтых сцен быць у бяспецы немагчыма… Я вельмі рады цябе бачыць! Клянуся небам, я думаў, што цябе ўжо няма жывога. Дзе цябе хавалі?

— Ці не ўсё роўна, — адказаў Мэтчэм. — Мы з табой спаткаліся, а ўсё астатняе не мае значэння. Але, Дзік, ці ведаеш ты, што цябе чакае? Табе сказалі, што яны збіраюцца зрабіць з табою заўтра?

— Заўтра? — перапытаў Дзік. — Што яны збіраюцца рабіць заўтра?

— Заўтра або сягоння ноччу, не ведаю, — сказаў Мэтчэм. — Я ведаю толькі, што яны збіраюцца забіць цябе. Ведаю з поўнай дакладнасцю: я чуў, як яны шапталіся аб гэтым. Яны амаль прама мне аб гэтым гаварылі.

— Вось як! — сказаў Дзік. — Па праўдзе сказаць, я і сам здагадваўся.

І ён расказаў Мэтчэму ўсё, што здарылася з ім за дзень.

Калі ён скончыў, Мэтчэм падняўся і гэтак жа, як Дзік, абмацаў сцены.

— Не, — сказаў ён, — не відаць ніякага ўвахода. А між тым я не сумняваюся, што ўваход ёсць. Дзік, я застануся з табою. І калі ты памрэш, я памру з табою. Я магу дапамагчы табе, бачыш, я ўкраў кінжал! Я буду біцца! А калі ты адшукаеш які-небудзь лаз, праз які можна выпаўзці, альбо акно, праз якое можна спусціцца, я з радасцю сустрэну любую небяспеку і ўцяку з табой.

— Джон, — сказаў Дзік, — клянуся небам, Джон, ты самы лепшы, самы верны і самы храбры чалавек ва ўсёй Англіі! Дай мне руку, Джон.

І ён моўчкі ўзяў Мэтчэма за руку.

— Каб нам як дабрацца да акенца, праз якое спусцілі ганца! — сказаў ён. — Вяроўка, хутчэй за ўсё, яшчэ там. Гэта ўсё-такі нейкая надзея.

— Тсс! — прашаптаў Мэтчэм.

Яны прыслухаліся. Унізе пад падлогай штосьці скрыпнула, змоўкла, потым скрыпнула зноў.

— Хтосьці ходзіць у пакоі пад намі, — прашаптаў Мэтчэм.

— Пад намі няма пакоя, — адказаў Дзік. — Мы знаходзімся над капліцай. Гэта мой забойца ідзе тайным ходам. Няхай прыходзіць! Я з ім распраўлюся!

І ён заскрыгатаў зубамі.

— Патушы святло, — сказаў Мэтчэм. — Можа, ён як-небудзь выдасць сябе.

Яны патушылі абедзве лямпы і затаіліся, сядзелі нерухома. Асцярожныя крокі пад падлогай былі добра чутны. Яны то набліжаліся, то аддаляліся. Нарэшце рыпнуў ключ у замку, і ўсё змоўкла.

Потым зноў пачуліся крокі, і раптам праз вузкую шчыліну паміж масніцамі ў далёкім кутку пакоя пырснула святло. Шчыліна рабілася ўсё шырэйшая; патайны люк адчыніўся, і святло засвяціла яшчэ ярчэй. Паказалася моцная рука, якая трымала навісу люк. Дзік нацягнуў арбалет і чакаў, калі з'явіцца галава.

Але тут адбылося нешта незвычайнае. Дзесьці ў далёкім канцы замка Мот пачуліся гучныя крыкі; спачатку крычаў адзін голас, потым да яго далучылася яшчэ некалькі галасоў; яны паўтаралі нейкае імя. Гэты шум, відаць, затрывожыў забойцу. Патайны люк зачыніўся, пад падлогай пачуліся крокі, якія паспешліва аддаляліся.

Хлопчыкі атрымалі адтэрміноўку. Дзік глыбока ўздыхнуў і тут толькі прыслухаўся да сумятні, што выратавала іх. Крыкі не сціхалі, а наадварот рабіліся ўсё мацнейшымі. Па ўсім замку бегалі людзі; усюды ляпалі дзверы. І, заглушаючы ўвесь гэты шум, грымеў голас сэра Дэніэла, які крычаў:

— Джаана!

— Джаана? — паўтарыў Дзік. — Якая Джаана? Тут няма ніякай Джааны і ніколі не было. Што гэта значыць?

Мэтчэм маўчаў. Здавалася, ён забыў пра ўсё на свеце. Слабае святло зорак, што зіхацелі за акном, не трапляла ў той кут пакоя, дзе сядзелі хлопчыкі, і там была поўная цемра.

— Джон, — сказаў Дзік, — я не ведаю, дзе ты быў увесь дзень. Бачыў ты гэтую Джаану?