Кожнае ўцелаўленне рана ці позна заканчваецца смерцю, але той сыход, што здарыўся некалі ў Мінску, атрымаўся і недарэчным, і страшным, і ганебным. Яна загінула ў момант узыходу сонца, адразу страціўшы здольнасць да палёту – проста ўпала з вышыні і разбілася. Смерць не была імгненнай: яна ляжала на голым асфальце ў поўнай свядомасці і адчувала, як птушынае цела расцягваецца, пазбаўляючыся пер’я і набываючы жаночыя абрысы.

Канаючы, яна бачыла роспачны твар сваёй прыёмнай дачкі ў расчыненым акне кватэры на самым верхнім паверсе. Занадта позна расчыненым акне: не хапіла ўсяго аднаго імгнення…

Гэтым разам таксама давядзецца трапіць у кватэру праз акно і там ператварыцца ў жанчыну. Другую ноч яна знаходзілася ў паветры і адчувала, што зусім знемаглася. Звычайна дзвюх летніх начэй стае, каб пераадолець такую адлегласць, але не ў цяперашнім фізічным стане. Можна было зрабіць яшчэ адну дзённую папаску недзе на закінутым лецішчы пад Мінскам і на трэцюю ноч спакойна пераадолець апошні адцін шляху, але Мілана не без падставаў баялася, што ейнае сховішча не будзе надзейным, таму вырашыла рызыкнуць.

Вялізная кугакаўка праляцела над уездам у горад з боку Маскоўскай шашы амаль перад самым світаннем. Яна і раней тут лятала, таму выдатна ведала горад, але тады Мінск быў не такі разлеглы, болей прысадзісты і аточаны з усіх бакоў вёсачкамі, назвы якіх яна прапявала сама сабе, як песню.

Ці жывая яшчэ Мірыям, якую змушана запісалі Марыяй у вайну?

Світанне спакваля праразала шэры далягляд на ўсходзе. Сава пранеслася над шкляною куляю бібліятэкі з крыклівай ілюмінацыяй і пачала скарачаць сабе шлях – старыя кварталы сталінак, вуліца з трамвайнымі рэйкамі, рынак, цалкам бязлюдны ў гэты час. Здалёк яна пабачыла стэлу – сваю мэту. Птушку прыціскала да зямлі, і яна ляцела апошнія кіламетры зусім нізка, але памятала, што кватэра, куды ёй трэба трапіць, ажно на шаснаццатым паверсе. Нацяўшыся, яна набрала вышыню. Вось і стэла, а за ёй – жылы шматпавярховік, карпусы якога стаялі на рагу двух праспектаў ды расцягваліся, рыхтык мяхі гармоніка. Апошнія метры, ужо апошнія метры. Колькі ўзмахаў крыламі, якія раптам наліліся волавам і пацягнулі цела да зямлі…

Сонца ўзышло.

Мілана, якая зноў сталася жанчынай, упала на падлогу незашклёнага гаўбца. Здаецца, нічога не зламала, хіба што крыху выцялася, але пасля прыгодаў з уцелаўленнем гэта ўжо драбяза.

На вяроўцы целяпаўся вялікі махровы ручнік, пакінуты носьбіткай сушыцца перад ад’ездам на адпачынак у Егіпет (з маскоўскім каханкам, так – гарачы тур!). Мілана абвінула тым ручніком кісць рукі, прымерылася, прымружылася і ўдарыла шкляныя гаўбцовыя дзверы.

Гэты сквапнюга, што траціў процьму грошай на маскоўскіх каханак і на казіно, зняў сваёй беларускай сяброўцы хату, якая не мела нават шклопакетаў, а рамонту кватэра не бачыла з тых часоў, калі Міланы яшчэ не існавала ў прыродзе. Затое ў раёне з прэтэнзіяй – у Доме-ля-стэлы на праспекце Пераможцаў.

Мілана прасунула руку праз разбітую шыбу і асцярожна намацала клямку замка. Дзверы адчыніліся, і яна ўрэшце трапіла ў пакой. На гэтым ейныя сілы вычарпаліся: яна ступіла колькі крокаў і ўпала на канапу. У паўсне падцягнула да сябе акуратна складзены плед і накрылася ім.

Цяпер – у бяспецы.

Прачнулася Мілана ажно ўвечары, калі сонца ішло долу, таму не адразу зразумела, дзе знаходзіцца, а пагатоў не ўцяміла, што падарожжа скончылася і ёй болей не трэба нікуды спяшацца.

Сон асвяжыў яе, і цяпер яна хацела простых радасцяў – людскай ванны і людскай ежы. Пакуль яна была савой, ёй давялося паляваць проста ў паветры. Ад успамінаў пра такую дыету рабілася млосна.

Адзіная турбота – балела шыя: відаць, хрыбеткі і нервы зрасліся няўдала.

Пасля ванны яна даволі доўга круцілася перад люстэркам, разглядаючы сваё новае цела з розных ракурсаў, і кожны ракурс быў дасканалы – нездарма ж гэтую дзяўчынку бралі ў мадэлькі. Такі сабе актуальна-модны выгляд – рост пад метр восемдзесят, ногі ад вушэй, далікатныя рукі, усе абрысы цела – як у точанай статуэткі. І доўгія цёмныя валасы ў спалучэнні з пранізліва-зялёнымі вачыма.

Ну што сказаць, з сілкаваннем праблемаў не будзе, а сілкаванне ёй патрэбнае – гэта таксама частка ўгоды, якую трэба выконваць амаль да дваццаці сямі гадоў, то бок да трэцяга вяртання Ліліт.

Падсушыўшы валасы, яна дастала з шафы старэнькія і зручныя джынсы, утульную байку, апранулася і пайшла з дому. Дублікат ключоў ёсць, але замкі ўсё адно давядзецца памяняць. Заўтра ж пайсці ў міліцыю і напісаць заяву пра скрадзены пашпарт. І выклікаць цесляра, каб паставіў новую шыбу. Жыць у гэтай хаце яна доўга не будзе і, напэўна, неўзабаве зоймецца вырашэннем кватэрнага пытання.

Беларускіх грошай яна не мела: давялося прагуляцца ажно да «Кароны», каб памяняць прыхаваныя даляры. Мілана прайшлася па краме і накупляла паўфабрыкатаў, а тады з поўным пакетам рушыла дадому. Назад яна вярталася ціхай зялёнай вулачкай Грыбаедава. З цемры на яе зірнуў Арфей на ганку музвучэльні. Яна абышла будынак і рушыла паўз старыя двухпавярховыя інтэрнаты.

– Мяўўўў… оўўўўў… – даляцеў да яе далікатны, але настойлівы покліч.

Мілана зірнула пад ногі і пабачыла ў святле ліхтара вялікага чорна-белага ката, якога можна было б назваць увасабленнем кацінай элегантнасці. Бліскучая чорная спіна і бакі, падобныя да фрака, беласнежнае пышнае жабо, белыя пальчаткі на пярэдніх лапах і белае галіфэ на задніх. Асіметрычнае афарбаванне надавала кацінай пысцы характарнасці – з аднаго боку верхняя вусна белая, з іншага – чорная. Ад пераносся да ілба ішоў вузкі белы клін, скіраваны крыху ўбок, таму кот выглядаў пагрозліва. Ён прысеў на камень пры сцежцы, прыняўшы грацыёзную паставу і паводзячы раскошнымі белымі вусамі.

«Якая сустрэча! Вітаю шаноўную!» – пачула Мілана голас з мяккай хрыпкай.

Голас гучаў як быццам у ейнай галаве.

Тэлепатыя.

– Мурмур?.. – няўпэўнена прамовіла дзяўчына.

«Вашэця не памыляецца, – адказаў кот. – Не варта здзіўляцца: я ў выгнанні, але мне шчыра не хацелася далучацца да тых мярзотнікаў, якія ўвасобіліся ў целах зямных мужчын. Я вырашыў, што стану звычайным хатнім катом, але буду цалкам усведамляць, хто я такі».

– Ты маеш куды ісці?

Зямныя прыгоды ката Мурмура, які насамрэч быў хатнім духам (фамільярам), выявіліся досыць тыповымі для хатніх жывёлак: яго кацянём узялі ў прыстойную сям’ю, два гады песцілі-галубілі, а потым з’ехалі за мяжу і нічога лепшага не прыдумалі, апрача як выкінуць прыгажуна на двор. Вось ужо два тыдні, як ён бадзяецца ў пошуку новых гаспадароў. Несумненна, ён знойдзе сабе дом, але Мурмура ўшчэнт заелі блохі, дый сабакі таксама бываюць небяспечныя.

– Хадзем! – сказала Мілана, і кот пабег за ёй, задраўшы дагары доўгі і пышны хвост.

«А ці будзе вашэця адпускаць мяне раз-пораз на вольны шпацыр? Я мушу слухаць жывую музыку! Я знайшоў патаемны лаз у філармонію!»

– Ты невылечны! – засмяялася Мілана і нахілілася, каб пачухаць дзіва-ката па спіне.

Ён задаволена муркнуў – гэтым разам цалкам сабе па-кацінаму.

«Беларускі Гавэл ідзе ў прэзідэнты».

«Ці займее Беларусь свайго Вацлава Гаўла?»

«Новае слова ў беларускай палітыцы: пісьменнік сабраўся на выбары».

«Пісьменнік напіша новую старонку ў гісторыі беларускай палітыкі».

Апошняе ўжо занадта. Дый папярэднія тры таксама не айс, а ў галаву болей нічога не лезе. Крызіс жанру. Пара ў адпачынак, пакуль гэтая сраная перадвыбарчая кампанія не запрацавала на ўсе застаўкі.