Ат юлга ятса, буран була.
Аккош иртə килсə, яз начар була.
Болытлар сирəк булса, аяз Һəм салкын булыр.
Йолдыз атылса, Җил булыр.
Томан тӨшсə, явым булыр.
Август аенда аяз булса, кӨз пычрак булыр.
КӨз озын килсə, яз соң килер.
Тəрəзə дымланса, яңгыр булыр.
Томан кҮп тӨшсə, Җилəк уңар.
КӨз бик озак торса, ашлык уңмый.
Агач яфрагын соң койса, ел авыр килə.
Арка сызласа, буран булыр.
Как вы справились со своей задачей? Смогли ли найти все слова и понять приметы?
На сегодня завершаем урок. Дəрес бетте.
Задание 2. Отвечайте на вопросы.
1. — Янгыр яуса, дачага барабызмы?
—
2. — Билет булса, театрга барабызмы?
—
3. — Экзаменны билегə бирсəк, нилибез?
—
4. Акча итсə, пальто алабызмы?
—
5. Базарга барса, миа ике килограмм киер аласымы?
—
Задание 3. Дайте ответы в отрицِательной форме условного наклонения.
Образецِ: — Иртəгə урманга барабызмы?
— гыр булмаса.
1. — Без банкка керəбезме?
—
2. — Бу атнада авылга кайтабызмы?
—
3. — Син безгə килəсеме?
—
4. — Шимбə көнне саунага барабызмы?
—
5. كкəмбе көнне балыкка барабызмы?
—
Сау булыгыз! Сезгə уңышлар телим.
Урок 39
Разговор по телефону. Задания.
(Утыз тугызынчы дəрес)
Разговор по телефону
На этом уроке мы попробуем поговорить по телефону: навести справки, заказать что-то, вызвать кого-либо, договориться о встрече, передать какое-то сообщение, пригласить, поздравить. Отношения между говорящими могут быть официальные, неофициальные; последние могут быть нейтральными и дружескими. Правила разговора по телефону на всех языках, вероятно, одинаковы. Телефонный разговор содержит набор стандартизованных речевых форм, закрепленных за данной ситуацией.
Обычно по служебным делам домой не звонят. Звонить до 9 утра и после 10 вечера считается неприличным. Звонить домой незнакомым людям неприлично: нужно извиниться и сказать, кто дал вам номер телефона. Разговор по телефону не должен быть долгим. Оканчивает разговор тот, кто начал. Представляется тот, кто звонит. Неприлично спрашивать у абонента «Кем бу?». Выяснять личность звонящего также считается нетактичным.
Телефонный разговор содержит установление контакта с абонентом, начало разговора, развитие темы и конец разговора.
1. — Алло!
— Алло! əйе, тыңлыйм.
— Исəнмесез!
— Исəнмесез!
— РӨстəм Грипович, бу мин əле — Мансур. Минем сезгə кереп чыгасым бар иде. МӨмкин булырмы?
— МӨмкин. Сəгать ничəлəрдə?
— Сəгать 3 тə ярыймы?
— Ярый. Мин кӨтəм.
— Рəхмəт Сезгə. Сау булыгыз.
— Сау булыгыз.
2. — Алло!
— əйе!
— əни, мин əле бу — Айрат.
— əйе, тыңлыйм, улым.
— əни, мин бҮген сəгать сигездə генə кайтам.
— Ни булды?
— Без Галия белəн концертка барабыз.
— Ярый, улым, исəн-сау булыгыз.
3. — Алло!
— əйе.
— Алло!
— əйе дим!
— Алло!
— Алло! Сезне ишетмим. Номерны яңадан Җыегыз.
4. — Алло! Тыңлыйм.
— Исəнмесез. Бу — Рəсим. əлфияне чакырыгыз əле.
— əлфия Өйдə юк шул.
— Кайчан кайтыр икəн?
— Кич белəн сəгать алтыда.
— Кайткач, безгə шалтыратсын əле.
— Ярый, əйтермен. Ул сезнең телефонны белəме?
— Белə. Рəхмəт сезгə. Сау булыгыз.
— Сау булыгыз!
5. — Алло!
— əйе, тыңлыйм.
— Бу Гариповлар квартирасымы?
— əйе.
— Мин университеттан, доцент Кəримов, сезнең телефонны Равил əфəндедəн алган идем. Миңа ТаҺир абый кирəк.
— Хəзер чакырам.
— Рəхмəт.
— Тыңлыйм.
— Исəнмесез, ТаҺир абый. Сезнең белəн очрашырга мӨмкин булмасмы икəн?
— Мин сəгать 4кə килəм. Шунда очрашырбыз.
— Рəхмəт Сезгə. Мин Сезне каршы алырмын. Сау булыгыз.
— Сау булыгыз.
6. — Алло!
— əйе.
— Исəнме!
— Сəлам!
— МилəҮшə, мин театрга билетлар алган идем. Барабызмы?
— Кайсы кӨнгə?
— Җомгага.
— Барабыз. Рəхмəт. Сау бул!
7. — Алло!
— əйе.
— əни, син мине ишетəсеңме?
— əйе, ишетəм.
— əни, мин тӨнлə МəскəҮгə китəм.
— Нигə алдан əйтмəдең соң?
— Хəзер генə билет алдым. əни, минем əйберлəрне Җыештырып куй əле, яме! Юлга берəр тəмле əйбер дə пешерə алмассыңмы икəн?
— Ярый, улым, тырышырмын.
— Ярый, əни, минем эшлəрем кҮп əле. Хəзергə исəн-сау бул!
— Сау бул! Исəн-сау йӨр.
8. — Алло!
— Алло! Бу Шакировлар квартирасымы?
— Юк, сез ялгыш номер Җыйгансыз.
— Гафу итегез, бу 76-34-42 ме?
— əйе, номер дӨрес, лəкин бу Шакировлар квартирасы тҮгел.
— Гафу итегез, алар əллə кҮчеп киттелəрме?
— əйе шул, кҮчеп киттелəр.
— Телефоннарын əйтə алмассызмы?
— Кызганыч, белмим шул.
— Гафу итегез.
— Берни тҮгел.
9. — Алло! Бу Мəгариф министрлыгымы?
— əйе.
— Миңа Ринат əфəнде кирəк иде.
— Ул команидровкада шул.
— Белмисезме, кайчан кайтыр икəн?
— 20 нче апрельдə.
— Рəхмəт Сезгə.
— Сау булыгыз.
10. — Алло! Университетның коммутаторымы?
— əйе.
— Миңа татар теле кафедрасының номерын əйтегез əле.
— 31-54-80.
— Рəхмəт Сезгə.
11. — Алло, Фəридə апамы?
— əйе.
— Исəнмесез.
— Исəнме, Айсылу.
— Мин Сезгə шалтыратам, шалтыратам, сезнең телефоныгыз Һаман буш тҮгел.
— Белмим шул, нигə алай икəн? Без сӨйлəшмибез. Безнең блокиратор бит. КҮршелəр сӨйлəшəлəрдер.
— Бəлки, шулайдыр, лəкин мин бик озак шалтыраттым. Фəридə апа, сездə ни хəллəр бар? Исəнлек-саулыкмы?
— Бездə бер кӨе. Сездə ничек, Айсылу?
— Бездə дə шулай. əти-əни исəн-саулар. Мин эштə, абый Ташкентка китте əле.
— Кайчан китте?
— Җомга кӨнне.
— Озаккамы?
— Бер атнага.
— Кайткач, безгə шалтыратыр əле, яме.
— Ярый, Фəридə апа. Хəл белергə генə шалтыраткан идем. Сау булыгыз.
— Сау бул, Айсылу.
12. — Алло! РӨстəм, исəнме!
— Сəлам!
— РӨстəм минем сиңа бер йомышым бар.
— Тыңлыйм.
— Миңа рюкзак кирəк иде.
— Ник?
— Мари урманына барабыз.
— Кайчан?
— Бу шимбəдə.
— Ярый, бирермен.
— Кайчан керим?
— БҮген кич керəсеңме?
— əйе.
— Ярый, мин Өйдə булам.
— Ярый, рəхмəт. Сау бул.
— Сау бул. КӨтəм.
13. — Алло!
— Алло!
— Аракчинога электричка кайчан китə?
— 10 сəгать 30 минутта.
— Рəхмəт.
14. — Алло!
— Тыңлыйм.
— МəскəҮгə билетларга заказ бирергə мӨмкинме?
— Кайсы кӨнгə?