– Zależy mi wyłącznie na pisaniu, ani myślę ubierać się w coś takiego.

– Musi pan tylko powołać zarząd, sekretarza, skarbnika i tak dalej. Nic trudnego.

– To brzmi przerażająco. Prawdę mówiąc, to brzmi całkiem do dupy. Może w sumie wyjdę lepiej płacąc podatki. Nie mam ochoty, żeby mi ktoś stale zawracał głowę. Nie mam ochoty, żeby poborca podatkowy nachodził mnie w środku nocy. Chętnie nawet dopłacę, byle tylko zostawili mnie w spokoju.

– Bez sensu – zaprotestował Vin. – Podatków w ogóle nie powinno się płacić.

– Czemu byś nie miał dać Vinowi szansy? On po prostu stara ci się pomóc – powiedziała Sara.

– Niech pan posłucha. Prześlę panu statut korporacji. Przeczyta pan sobie, a potem złoży podpis. Zobaczy pan, że to nic strasznego.

– Kiedy, rozumie pan, to wszystko jest mi nie po drodze. Pracuję teraz nad scenariuszem i muszę mieć święty spokój.

– Ach tak, scenariuszem. O czym ma być ten scenariusz?

– O pijaku.

– Rozumiem, o panu.

– No, jest jeszcze paru.

– Udało mi się go namówić, żeby pił wino – wtrąciła Sara. – Kiedy go poznałam, robił bokami. Whisky, piwo, wódka, dżin…

– Od kilku lat jestem konsultantem Darby'ego Evansa. Scenarzysta, musiał pan o nim słyszeć.

– Nie chodzę do kina.

– Napisał Zajączek kica do nieba, Wafle z Lulu, Panikę w zoo. Sześciocyfrowe konto jak nic. Evans też jest korporacją.

Milczałem.

– Nie płaci centa podatku. Najlegalniej w świecie…

– Daj Vinowi szansę upierała się Sara.

Podniosłem kieliszek.

– Kurdebele, niech wam będzie. No to, abyśmy!

– Zdrówko podchwycił Vin.

– Osuszyłem kieliszek, wstałem i przyniosłem nową butelkę. Od korkowałem i nalałem nam wszystkim.

Po chwili zastanowienia cały pomysł spodobał mi się; poczułem się niezwykle cwany. Po co dokładać się do bomb, które okaleczają bezbronne dzieci? Lepiej jeździć BMW. Mieć z okna widok na przystań. Głosować na Republikanów.

Potem jednak inna myśl przyszła mi do głowy:

Czy to możliwe, żebym miał zostać tym wszystkim, czego zawsze nienawidziłem?

I zaraz pojawiła się odpowiedź:

Przecież to i tak nie są żadne pieniądze. Czemu bym nie miał spróbować dla zgrywy?

Piliśmy dalej z okazji czegoś tam.

Tak więc miałem ponad 65 lat i rozglądałem się za pierwszym domem w życiu. Pamiętałem jeszcze, jak mój ojciec prawie całe życie odkładał na hipotekę, żeby wreszcie kupić dom.

– Spłacę za życia jeden dom – mawiał. – Jak umrę, dom przejdzie na ciebie. Ty też spłacisz jeden dom, który po twojej śmierci przejdzie na twojego syna. To by już były dwa domy. Twój syn z kolei…

Ten tryb postępowania przerażał mnie swoją powolnością: dom za domem, śmierć za śmiercią. Dziesięć pokoleń, dziesięć domów. A potem wystarczy jedna osoba, żeby przeputać wszystkie domy czy podpalić jedną zapałką i rzucić się do ucieczki ulicami miasta, dla niepoznaki unosząc własne jaja w koszu z owocami.

Tak więc rozglądałem się za domem, na który w gruncie rzeczy nie miałem ochoty, i pisałem scenariusz, którego wcale nie chciało mi się pisać. Rzeczywistość zaczęła wymykać mi się z rąk, widziałem, co się dzieje, ale nie byłem w stanie temu przeciwdziałać.

Zaczęliśmy od biura nieruchomości w Santa Monica. Firma nosiła nazwę „Osadnictwo XXII wieku”. Szczyt nowoczesności. Wysiedliśmy z auta z Sarą i weszliśmy do środka. Za biurkiem siedział młody facet, krawat, ładna koszula w prążek, czerwone szelki. Na luzie. Przerzucał papiery na biurku. Przerwał robotę i popatrzył na nas.

– Czym mogę służyć?

– Chcemy kupić dom – powiedziałem.

Odwrócił głowę w bok i zapatrzył się w dal. Minęła minuta. Dwie.

– Chodźmy – powiedziałem do Sary.

Wróciliśmy do auta. Ruszyłem.

– O co mu poszło? – spytała Sara.

– Nie miał ochoty się z nami zadawać. Oszacował naszą wartość i uznał za niegodnych swojego czasu.

– Kiedy to nieprawda.

– Być może, ale poczułem się, jakbym miał parchy.

Jechałem przed siebie, nie bardzo wiedząc, dokąd jadę.

Jakoś mnie to zabolało. Jasne, że miałem kaca i byłem nie ogolony i, jak zawsze, moje ubranie nieco dziwnie na mnie leżało, a lata ubóstwa też zrobiły swoje. Ale moim zdaniem osądzanie człowieka na podstawie wyglądu jest niemądre. Sam wolę raczej kierować się czyjąś mową i zachowaniem.

– Cholera ich wie – roześmiałem się. – Może nikt nam nie zechce sprzedać domu.

– To był jakiś kretyn – zawyrokowała Sara.

– „Osadnictwo XXII wieku” to jedna z najpoważniejszych sieci obrotu nieruchomościami w tym stanie.

– To był jakiś kretyn – powtórzyła Sara.

Nadal jednak czułem się upokorzony. Kto wie, może faktycznie byłem jakimś świrem. W zasadzie umiałem tylko pisać na maszynie – i to nie zawsze.

Droga prowadziła teraz wśród wzgórz.

– Gdzie jesteśmy? – spytałem.

– W kanionie Topanga – odpowiedziała Sara.

– Wygląda dosyć rozpaczliwie.

– Okolica jest w porządku, gdyby nie powodzie, pożary i nowa generacja rozczarowanych hippisów.

Dostrzegłem szyld. PRZYSTAŃ MAŁPOLUDÓW okazała się barem. Zatrzymałem samochód. Wysiedliśmy. Przed barem stało pełno motocykli. Mówiło się na nie „wieprze”.

Weszliśmy do środka. Bar trzeszczał w szwach. Kolesie w skórach, Kolesie w brudnych chustach. Niektórzy mieli na twarzy parchy. Inni brody, z którymi coś było nie tak. Większość miała okrągłe, bladoniebieskie, apatyczne oczy. Cisi i spokojni, wyglądali, jakby siedzieli tak już któryś tydzień z rzędu.

Znaleźliśmy dwa wolne stołki.

– Dwa piwa – zaordynowałem. – Wszystko jedno jakie, byle w butelce.

Barman odpłynął.

Po chwili wyrosło przed nami piwo. Chlapnęliśmy.

Nad kontuar wychynęła jakaś twarz i zaczęła się nam przyglądać. Okrągła i nalana, nosiła znamiona imbecylizmu. Należała do młodego mężczyzny o brudnorudych włosach i brodzie oraz zupełnie siwych brwiach. Dolna warga obwisła, jakby dźwigała niewidzialny ciężar. Wywinięta na zewnątrz, połyskiwała wilgocią.

– Chinaski – przemówił młody grubas – niech mnie diabli, jak to nie jest CHINASKI.

Skinąłem niedbale dłonią i zapatrzyłem się w dal.

– Jeden z moich czytelników – wyjaśniłem Sarze.

– No, no.

– Chinaski – dobiegł mnie głos z prawej strony.

– Chinaski – powtórzył inny głos.

Przede mną wyrosła whisky. Uniosłem szklaneczkę.

– Dziękuję, panowie. – Obaliłem do dna.

– Miarkuj się – zaniepokoiła się Sara. – Wiesz, jak z tobą bywa. Nigdy się stąd nie wydostaniemy.

Barman przyniósł kolejną whisky. Był to mały facecik z twarzą usianą czerwonymi krostami. Wyglądał bardziej apatycznie niż reszta. Stał i gapił się na mnie.

– Chinaski – odezwał się – jesteś największym pisarzem na świecie.

– Tak sądzisz? – Uniosłem szklaneczkę whisky i podałem Sarze, która obaliła zawartość.

Zakrztusiła się lekko. Odstawiła szklankę.

– Piję tylko dlatego, żeby cię odciążyć.

Za nami powoli zaczynał gromadzić się mały tłumek.

– Chinaski… Chinaski… Ale jaja… Czytałem wszystkie twoje książki. WSZYSTKIE TWOJE KSIĄŻKI!… Mógłbym ci dać kupa w dupę… Te, Chinaski, staje ci jeszcze od święta?… Chinaski, Chinaski, chciałbyś posłuchać mojego wiersza?

Zapłaciłem barmanowi, odepchnęliśmy stołki i ruszyliśmy w stronę drzwi. Znowu uderzyły mnie ich skórzane kurtki i twarze bez wyrazu. Twarze wyprane z radości i inicjatywy. Tym biedakom straszliwie czegoś brakowało. Coś we mnie drgnęło i przez krótką chwilę miałem ochotę objąć ich wszystkich, przytulić i pocieszyć jak jakiś Dostojewski, ale zdawałem sobie sprawę, że i dla mnie, i dla nich skończyłoby się to tylko śmiesznością i upokorzeniem. Świat nie wiedzieć kiedy zabrnął za daleko i odruchy dobroci nie mogły być już tak proste jak dawniej. Musielibyśmy nad tym znowu popracować.

Tłum ruszył za nami przed bar.

– Chinaski, Chinaski… Skąd wziąłeś taką piękną kobitkę? Nie zasłużyłeś na nią, chłopie!… Chinaski, nie wygłupiaj się, zostań, napij się z nami! Zachowuj się jak człowiek! Zachowuj się jak w swoich książkach! Nie bądź chujem!