Ипи көрәге – Миңа «Инәкәй!» дип эндәшегез! – Диде безгә әнкәй нигәдер... Әйтә алмыйм – бу сүз кайсы яктан, Кайсы тарафлардан киләдер? ...Бар иде бит шундый рәхәт чаклар! Караулы һәр казык, һәр такта... Мич алдында чуен... бәрәңгеле... Чыжлый чәйнек кече учакта... Барыбыз да бергә – мич алдында... Һәркем исән... Бергә бергәсен, Ләкин беребез дә белми әле Кемнең кая барып керәсен! Ипи көтәбез лә: – И инәкәй, Ач инде шул мичнең капкачын! – Ачар идем мичнең капкачын да... Ярар микән аны ачкачтын? Уртасы чи калып, асты көеп, Нишләрмен соң өсте килмәсә? ...Абау бу инәкәй! Үз сүзе сүз! Бирми икән Ходай бирмәсә! Мич капкачын ачмый... Үзе исә Шул капкачны ачып карый да Әйтеп куя: – Инде, Ходай кушып, Йөзе генә килсә ярый ла!.. Мич көймәсе таман таманын да... Ипекәйнең өсте купмасын! Чү, атасы! Суык кертәсең бит! Яп ишекне! Шуның тупсасын Киезлә, дип, ничә әйттем сиңа! ...Без – сәкедә... Ипи көтәбез... Шул ипине кабып карар өчен, Мичкә керер хәлгә җиткәнбез... Чү, агайне! Берүк шауламагыз! – Мичтән ипи ала инәкәй! Сындыра ул кайнар ипекәйне, Чыжлатып май яга инәкәй! Сап-сары май сеңгән ипекәйнең Кайнарлыгы – авыз пешәрлек, Тик бер генә кабып карау өчен, Сират күперләрен кичәрлек, Яланаяк кузга төшәрлек! ...Бар иде бит шундый нурлы еллар – Барыбыз да бергә, исәннәр! Мич астында чикерткәләр сайрый... Җылы идән, якты түшәмнәр... Ниләр генә кичермәде кеше, Күпме илдә, юлда йөрмәде! Ләкин аның күз алдында торды Җиңел саплы ипи көрәге... Эзләп тапкач, юкәлекнең иң тын, Баллы чәчәк аткан җирләрен, Саф юкәдән иҗат итте оста Изге корал – ипи көрәген!.. ...Иң түрдәге ипи булар бөрки... Ала шуны ипи көрәге... Кайнар көрәктәге кайнар ипи – Шул, инәкәй, синең йөрәгең! Татлы бал Олы мәгънә тел очында гына, Тел очында... бик тә еракта! – Мин сорауга гына ышанамын, Гел ышанмас булдым җавапка. Ачылырмы соңгы мәгънә сере? Борчымасмы сорау күңелне? Сер ачылып беткән андый заман Ахырзаман үзе түгелме? Җавап бит ул дөреслеккә түгел, Бер шаукымга гына охшаган. Соңгы мәгънә дә сорау булып калыр... Чынга гына бары ышанам. ...Кеше гүзәл мәгънә якынлыктан Тәмам үзәкләре өзелсә: – Әйтә генә алмыйм, тел очымда, Тел очымда гына югыйсә!.. Ходай Үзе белсен... Безгә нигә Аңлатулар газиз гомерне? – Минем өчен кеше менә шулай Аптыраган килеш кадерле!.. Аңлашылмас килеш кадерле... Тел очында кала бөек очыш, Бөек шигырь – бөек чишелеш... Җавап һаман тел очында килеш Соңгы йортка – гүргә төш, имеш! ...Хәер, гыйлем кирәк микән моңа? Бераз гашыйк булып алсана! Гашыйкларның тел очыннан – Нәрсә? – Әлбәттә ки, татлы бал тама! Чылтыр-чылтыр күңелем…
Җаным арганда, талганда күңел, «Абыкай!» диеп эндәште сеңел, Куе болытлар китте таралып... Дөньядагы бу шомлы каралык Гомерлек түгел, мәңгелек түгел, Җаным арса да, талса да күңел, «Абыкай!» диеп эндәште сеңел... Ыкның агымы – җиңелдән җиңел! Әйтә сыман Ык: «Агам да агам Гомернең теге ягына табан...» Күңел Ыгымда ташы син, күңел, «Абыкай!» диеп эндәште сеңел. Куе болытлар китте таралып, Килә иде бит җанда яралып, Ярмакчы булып минем йөрәкне... Атка тагыпмы язмыш сөйрәтте? – Сөйрәлдем кара комга уралып... Якты болытлар китте каралып. Гомерлек түгел, мәңгелек түгел, Замана, синең шыр шәрә күгең! Йолдызга күңел һаман ашкынган – Саф чишмә чыга ташлар астыннан... Чылтыра, күңел! Ташып, бер түгел! Каралык җирдә мәңгелек түгел. Җаным арганда, талганда күңел, Ярсулы Ыкта дулкыннар җиңел... Сәлам әйт, дулкын, мәңгелек юлга! Тезләник әле Галәм алдында, Дөньяда яшәп туярлык түгел, – «Абыкай!» дип эндәште сеңел... Кызлар көлә Илләр искә төшкән чагында, Күз алдыма килә гел генә – Сулар тибә чишмә төбендә, Кызлар көлә чишмә янында, Илләр искә төшкән чагында. Күз алдыма килә гел генә Шул чишмәнең яшел сукмагы; Каршыма ук килеп туктадың, Чулпы чыңлый иде билеңдә – Күз алдыма килә гел генә... Сулар тибә чишмә төбендә – Исеңдәме синең ул көннәр? Ул көннәрдән калды төтеннәр... Ләкин һаман әле күңелдә Сулар тибә чишмә төбендә. Кызлар көлә чишмә янында. ...Ул чишмәләр кипте ләбаса – Яңа заман – яңа тамаша! Хыялымда бары, җанымда Кызлар көлә чишмә янында. Илләр искә төшкән чагында, Утлы уйлар айкый күңелне: Кемнәр җырсыз итте бу илне? ...Гүяки мин хөкем алдында – Илләр искә төшкән чагында... |
