Литмир - Электронная Библиотека
Содержание  
A
A

Бәхет кошы өркеп очмасын

Төнге ак каеным, и җаным!
Күз яшьләрең тама тын гына...
Чык төшсә дә, гөлләр егыла,
Авырлыгын тоеп дөньяның,
Төнге ак каеным, и җаным!
Күз яшьләрең тама тын гына...
Чишәм, диеп, Галәм серен мин,
Йолдыз нурларына керендем!
Керфек ачкан Галәм алдында
Күз яшьләрең тама тын гына...
Чык төшсә дә, гөлләр егыла.
Иртәгесен уяныр ла ул,
Тибрәп-тибрәп уйланыр ла ул!
Уйлы таңнар аткан чагында
Чык төшсә дә, гөлләр егыла.
Авырлыгын тоеп дөньяның,
Иңнәремә башың куй әле.
Бергә кичәр ерак көннәрнең
Ерыйк әле куе томанын,
Авырлыгын тоеп дөньяның!
Төнге ак каеным, и җаным!
Серең сөйлә... Сөйлә чистасын!
Бәхет кошы өркеп очмасын,
Котсызлыгын күреп дөньяның.
Төнге ак каеным, и җаным...

Шомырткай

Гел шаяртып әйтә иде әткәй:
– Минем өчен СССР –
Чыжылдатып безгә сөтен биргән
Шушы юмарт Шомырткай – сыер!
...Сыерлы йорт! Бу йорт – өметле
     йорт.
Чиләк аумас, казык черемәс.
Ышык күләгәдә каз какланыр,
Бәрәңгеләр базда үремәс.
Табыннары булыр сөтле чәйле,
Каймаклы һәм куе катыклы:
Бу йорт белер бөек хезмәт серен,
Монда тормыш күркәм һәм ныклы.
Сыерлы йорт... Көтү чыккан чакта
Киерепләр ачкач капканы,
Күрсәгез лә икән
Горурлыгын
Сыер чыгаручы апаның!
Сыерлы йорт булса, ил дә булыр,
Сыер тоткан йортка кот иңәр –
Җылы куллап сыер сауса кичен
Ак яулыклы килен-җиңгиләр...
И сыеркай, Шомырт! Синең белән
Булды безнең бәхет янәшә.
Юк,
Хатын-кыз
Чын хатын-кыз булмас,
Назлап сыер сава белмәсә!
Чиста намазлыкка утыргандай,
Сыерга ул ипләп кагыла
Һәм чиләккә,
Юк, шаулы сөт түгел –
Татлы бер җыр гүя агыла!
Ә кырыйда бозау әрсезләнә:
– Калдырыгыз, – дип, –
     сөт миңа да!
Сыер күши... Тигезләргә тели
Һәммәбезне...
Сыер уйлана.
И Шомырткай! Тәмле сөтең һаман
Телләремдә эри шикелле...
Син бит әнкәемә сөттәш әнкәм,
Сөтле әнкәм булдың бит инде!
Без сыерлы йортта туып үстек,
Ул бит безне исән саклады.
Сыер эзләренә баса-баса,
Безнең тыйнак бәхет атлады.
Балачакның шушы шәфкатьлесе
Тиң булмаса әгәр бер җырга –
Мин багышлап шигырь язмас идем
Шомырткайга – безнең сыерга...
...Юкка әйтмәгәндер зирәк әткәм:
– Минем өчен СССР –
Чыжылдатып безгә сөтен биргән
Шушы юмарт Шомырткай-сыер...

Сынавы микән?

Хак Тәгаләнең бер сынарга
Теләве микән –
Томана һәм ертлач илне
Пушкинлы иткән?
Иблис корган бу илнең
Яшәве – хата!
Фәрештә төшеп кунардай
Урын юк чакта,
Кешелекнең ак намустай
Пакь көннәреннән
Мәңге кот кунмас бу илгә
Пәйгамбәр иңгән...
Пушкиндыр, бәлки, Рәсүлнең,
Тукайдыр намы, –
Даһилар, якты сүз әйтеп,
Хәсис дөньяны
Уятмак булып килгәннәр,
Ышанып, Хактан,
Бу халык иле белән үк
Хәрәмгә баткан!
Пушкин кирәкмени аңа? –
Пугачёв кирәк!
Ургылсын кан бугазлардан,
Җир торсын тетрәп!
Угрылык ургый канында! –
Юлбасар токым
Ничек аңласын шагыйрьнең
Илаһи утын?!
Каһкаһә белән шаркылдап,
Иблисләр көләр,
Иделдәге ушкуйниклар
Тыңласа шигырь!
Ул җәлладның Мартыновмы,
Дантесмы намы –
Шагыйрьсез итәргә әзер
Алар дөньяны...
Табылачак көч
Шагыйрьдән
Йолырга җирне –
Чахотка булып
Казанда
Буар шагыйрьне...
...Тәгаләнең ил-халыкны
Сынавы микән?
Үзенә тиң зат иңдергән –
Шагыйрьле иткән!
Фәрештә хәтта җәяүләп
Качкан бу илгә –
Йа Ходам, аңлат гамәлең! –
Шагыйрьләр нигә?

Ак акчарлак хәле

Җем-җем генә килә елгыр балык –
Тәңкә-тәңкә тере яктылык!
Канат очы кара акчарлаклар
Ак яшендәй төшә атылып.
Тырнакларда тыпырчына балык...
Балык оча!
     Гаҗәп хәл күктә!
Җилпенми ул... һава – кошны гына,
Су балыкны гына җилкетә.
Ау уены –
     гадел!
Күктән аска
Томырылып төшкән аучыга
Койрык күрсәтә дә
     чума балык!..
Аучының җен куба ачудан!
Ау һөнәре – иң борынгы һөнәр,
Шәфкатьле дә һөнәр,
Гадел дә!
Ау икән ау! Куып сук корбанны!
Котыл аудан –
     килсә хәлеңнән!
Һәр тере җан, хәрәм кылмый гына
Тапса икән хәләл тәгамне,
Иң беренче һөнәр – ау һөнәре
Адәм иткән безне – адәмне.
Ләкин...
     Өнсез итә бер тамаша:
Гигант чүплекләрнең өстендә,
Юк, үләксә козгыннары түгел –
Горур акчарлаклар чемченә...
...Актарына ап-ак акчарлаклар,
Юаш тавык гүя тибенә...
Иблис җиңгән фәрештәме алар,
Демон мәллә Ходай күгендә?
Хәлләр болай барса, Иблис җиңсә,
Ак хыяллар тәмам җиңелсә,
Сандугачлар хәер теләнсәләр,
Тиреслектә Пегас тибенсә,
Яшәү булырмы бу? Шул акчарлак
Хәле килде безгә, иптәшләр!
Кая менеп, ни дип оран салыйк?
Сәнгатьтәшләр,
     хәл бит бик хәтәр...
Бөек Табигать бит үзе иде
Иҗатчының иң зур остазы!
...Чүплек башы... Ап-ак акчарлаклар
Юаш тавык сыман җим казый...
6
{"b":"670391","o":1}