Каханка Ты — мая каханка, і зараз, каб сёй-той не пакутаваў ад здагадак, я адкрыю тваё імя. Праўда, сакрэт ужо вядомы бяссоннаму, як Борхэс, праспэкту, нашай раўнівай суўдзельніцы — бабулінай саматканцы, фатаграфіям і срэбнай рыбіне, што прыплыла зь іншых часоў, дзе цябе і мяне звалі іншымі імёнамі, дзе ты, магчыма, была лесьбіянкай, а я падабаўся мужчынам, хоць не адказваў ім узаемнасьцю. Апрача таго, твой адрас вядомы палівальнай машыне, якая падбірала мяне ля пад’езду, калі я рызыкаваў спазьніцца на ранішні канцэрт жабаў пасьля нашага ўлюбёнага кактэйлю — шампанскае зь сьвітаньнем, часам з дажджом або з кубікам лёду, што мы дапівалі кароткімі асьцярожнымі глыткамі, падобнымі да тваіх пацалункаў зь лёгкімі прыкусамі. (Напэўна, так кусаюцца срэбныя паўночныя стракозы.) Ты — мая каханка, і я хачу, каб усе ведалі: тваё імя — Ноч. Двое вар’ятаў У бабулінай прыдняпроўскай вёсцы, дзе ціха жывуць мае дзіцячыя радасьці і грахі, дзе ў палове хатаў начуе вецер ды марцуюць зьдзічэлыя каты (іх усё ж ня варта блытаць з душамі гаспадароў), сёлета зьявіліся новыя жыхары. У нецьвярозы нядзельны адвячорак за тыдзень да яблычнага Спасу прыйшлі з станцыі мужчына й жанчына з адной абшарпанаю валізкай — жалезныя набойкі на кантах. Яны выбралі пустую хату каля Ільлюцінай крыніцы, дзе стаяла некалі лазьня, у якой я ўпершыню саграшыў зь дзяўчынкаю-аднагодкай, і атабарыліся там, завесіўшы вокны замест фіранак старымі газэтамі з партрэтамі Гарбачова. Кажуць, яны размаўляюць на нейкай тарабарскай мове. Кажуць, яны пішуць нешта ў вучнёўскіх сшытках, уладкаваўшыся на сонейку каля рэчкі. Кажуць, яны ўкленчваюць штораніцы перад Ільлюцінай крыніцаю і моляцца на ваду, а потым цалуюцца й ідуць у хату любіцца: ён — сівы як лунь, а яна — маладая. Кажуць, яны зьбеглі з магілеўскае вар’ятні. Кажуць мне ўсё гэта сваякі і суседзі і просяць пазваніць куды сьлед, каб прысылалі машыну. Гляджу я ўраньні праз рэчку на дзьве постаці ля Ільлюцінай крыніцы: стаяць яны на каленях, а потым бяруцца за рукі і ідуць у хату. Можа, і я прыйду калі-небудзь з станцыі з пашарпанаю валізкай перад яблычным Спасам. Рэцэпт неўміручасьці Манускрыпт называецца «Кнігаю сноў». Куфічная вязь на пэргаміне з скуры газэлі дае падрабязныя інструкцыі, як абвесьці вакол пальца сьмерць, хітрамудра падмяніўшы яе сном, і прачнуцца ў іншым часе не крыклівым немаўлёнкам, а самім сабою. Кнігу не ўпільнавалі манахі Сынайскага манастыра, дзе хапала цікаўных пілігрымаў, што хацелі падстрахавацца яшчэ і зямной неўміручасьцю. Радасьць выкрадальнікаў была кароткая, як песенька сініцы: рукапіс ня меў апошняе старонкі, зашыфраванага рэцэпту вяртаньня ў свой час — да зябкай дзяцеліны з халоднымі ад расы антонаўкамі, да вожыка, што зімуе пад старым клёнам, саграваючы сад сваім кволым цяплом, да лябірынтаў чарнавікоў, сьпярэшчаных вусатымі выявамі круглашчокіх каціных пысак. Як проста зрабіцца неўміручым, калі ня трэба вяртацца да тонкіх промнікаў вакол даверлівых вачэй колеру прыдзьвінскага лёну — цёплых павучынак, якія аднойчы пругка спынілі тваё матыльковае лётаньне. Гэтую гісторыю я пачуў, чакаючы астатні цягнік на канцавой станцыі мэтро, ад старога габрэя з сумнымі вачыма, які застаўся стаяць на пустым пэроне. Азярына Кідаю каменьчыкі ў азярыну. Кладуцца на жоўты жвір адны. Заміраюць на паўдарозе зеленаватымі рыбінкамі другія. Адплываюць лёгкімі чоўнікамі трэція. Тыя, што леглі на дно, ператворацца па часе ў зеленаватых рыбак. Тыя, што былі рыбамі, лягуць, акамянеўшы, на дно. Узьляцяць белымі птушкамі лёгкія чоўнікі. Кідаю каменьчыкі ў азярыну. У кожнага — сваё імя. |
