Литмир - Электронная Библиотека
A
A

6

Курган на кургане
I крушні сівога камення,
Ды, рукі узняўшы,
Застылі крыжы.
Высяцца цяглыя сосны,
Раскінуўшы змрочныя цені
Над тымі, што болей не ўстануць,
Не вернуцца жыць.
Памалу з магільніка
Разыходзяцца людзі.
Слязамі не збудзіш
Заснуўшых магіл!
Паліць гарачае сонца,
I вецер яго не астудзіць.
Гараць на усходзе
Чырвоныя хмараў стагі.
Ідуць рыбакі,
пахаваўшы Прахора,
Настрэчу буры,
Буры, якаяужо
Абняла паўкраіны.
Дзьме, наганяючы
Цені, чорныя хмары вецер,
Падае сонца у возера
Лістам сарваным з асіны.
Гулка грыміць гром
Над нарачанскім гасцінцам.
Хмары развеялі
Грываў чорныя столкі.
Пугі маланак свішчуць
Праз гул навальніцы,
Грому шарахаўкі
Грымяць пад дугою вясёлкі.
Гнуцца да самай зямлі
Старыя на могілках сосны.
Раз і яшчэ раз ударыў
Віхор ашалеўшы, сляпы,
З сіняга возера
На бераг хвалямі плёснуў,
Пад хмары узняўшы
I снежную пену, і пыл.
Раптам змоўкла усё.
Толькі вячэрнюю ціну
Рве Нарач хвалямі ў пене,
Топіць у тонях на дно.
Недзе крычаць пастухі,
Гонячы ў выган скаціну.
I сыпануў на плечы загонаў
Шчырымі жменямі дождж.

Першы рыбак

Хутка пачнуць на азёры качкі злятацца,
А нашы яшчэ падвалокі ловяць на беразе вецер.
Не зарабіў у рубашцы, дык не заробіш ў сярмяжцы,
Кажуць старыя.
У нас і так усю восень пустуюць
Аруды ў клецях.

Другі рыбак

Цёпла і ціха цяпер —
Будзе багаты улоў —
Начамі туманы бялеюць.

Грышка

Хацеў бы яшчэ раз сустрэцца я з вамі,
Калі прашумяць навальніцы,
Калі над азёрамі і над палямі
Заззяюць свабоды зарніцы.

Архіп

Прымем заўсёды, як госця, цябе.
Не забывай нас!
Што ж, развітаемся…
Сёння туманам
Заслала ноч усё.
Да Мядзеля хай правядзе Тацяна.
З садоў, як з цёмнай рамы,
Над белым воблакам туману
Касцёл падняўся белымі мурамі,
Застыў, як хваляй выгнаная крыга.
Спіць бераг Мястра, выгнуўшыся лукам.
Сустрэліся ў апошнім развітанні рукі
I вочы — дзве зары
Кароткай летняй ночы.

Грышка

Тацяна,
Жыццё маё пайшло крутой дарогай. I
Не ведаю, ці дачакаешся мяне ты.
Яшчэ ў мяне шмат беспрытульных дзёі
Але да вас я некалі прыйду.
Чакай, Тацяна!

Тацяна

Буду.
Кожнаю вясною, як прылятае вырай,
Кожнай восенню, як верасы цвітуць,
Я выглядаць, чакаць цябе заўсёды буду…

7

Солтыс

Браткі!
Збірацца забаронена.
Сказаў раз, і досыць.
Разыходзіцца па хатах!
Хай усе паадкладаюць
Назад шасты, і пешні, і калкі!

Першы рыбак

За колькі ты ў паноў наняўся
Спяваць нам ггесні?
Чулі не такіх мы салаўёў!
Глядзі, каб не панюхаў пешні
Ці не нарваўся дзе на грабаўё!

Солтыс

Вось і Іван скажа,
I пан стражнік,
Што сілаю не возьмеце азёр,
Нат берага вам не дадуць паўсажня!
Ды які вас сёння падбухторыў чорт?
Лепш, раю вам,
Да заўтрашняга дня адложым справу,
Згодна, палюбоўна да канца звядзем.
Возера не адплыве ад нас сялявай…

Другі рыбак

I так кармілі досыць
Рыбакамі шчупакоў!

Архіп

Чакай, пан солтыс!
Зарана нас ты адпяваеш.
Гадзіцца раіш, але з кім?
Хіба не на ваўкоў ты намякаеш —
Не на паноў, ад якіх бароняцца
З каламі рыбакі!
Досыць і так нацярпеліся,
Час прыйшоў. Сёння усе выплываем,
Усе як адзін на палоў!
Па скатах пясчаных узгоркаў
На Нарачы бераг ідуць рыбакі.
Спаўзаюць з рыбацкімі снасцямі лодкі
З вільготнага жвіру. Вецер мяккі,
Цёплы і сіні прыходзіць на помач,
Гоніць крылатыя лодкі,
Быццам іх хоча удаль заманіць,
Туды, дзе сінія хвалі
Раскінула Нарач на поўнач,
На поўдзень, на захад, на ўсход,
Аж да небасхілу граніц.
А лодак ўсё больш выплывае…
Хай сёння смяецца і звоніць
Вецер, разносячы песняў рыбацкіх
I хваляў успененых гром!
— Мы вылавім долю сваю
Ў глыбокіх у Нарачы тонях!..
I тонуць рыбацкія сеткі
Ў жывое азёр серабро.
14
{"b":"597939","o":1}