Литмир - Электронная Библиотека
Содержание  
A
A

— Калі вы, — сказаў Дзік, — зірнеце на гэтае пісьмо, вы крыху пераменіце сваё меркаванне аб ім.

І ён працягнуў графу пісьмо сэра Дэніэла да лорда Ўэнслідэла.

Граф змяніўся з твару; ён стаў грозны, як раз'ятраны леў, і рука яго міжволі схапілася за кінжал.

— Вы і гэта чыталі? — спытаў ён.

— Чытаў, — сказаў Дзік. — Як бачыце, ён прапаноўвае лорду Ўэнслідэлу ваш уласны маёнтак.

— Але, ваша праўда, мой уласны маёнтак, — адказаў граф. — Я павінен з гэтага моманту маліцца за вас. Вы паказалі мне лісіную нару. Скажыце, чаго вы хочаце, майстар Шэлтан! Я не замаруджу аддзячыць вам і — йоркіст вы або ланкастэрац, сумленны чалавек альбо злодзей — пачну з таго, што вярну вам волю. Ідзіце, у імя Святой Дзевы! Але не наракайце на мяне за тое, што я затрымаю і павешу вашага прыяцеля Лоўлеса. Злачынства здзейснена публічна, і пакаранне таксама павінна быць публічным.

— Мілорд, вось першая мая просьба да вас: злітуйцеся і над ім, — сказаў Дзік.

— Гэта стары нягоднік, злодзей і бадзяга, майстар Шэлтан, — сказаў граф. — Ён ужо даўно саспеў для вісельні. Калі яго не павесяць заўтра, ён будзе павешаны на дзень пазней. Дык чаму ж не павесіць яго заўтра?

— Мілорд, ён прыйшоў сюды з-за любові да мяне, — адказаў Дзік, — і я быў бы жорсткі і няўдзячны, калі б не заступіўся за яго.

— Майстар Шэлтан, вы ўпарты, — строга заўважыў граф. — Вы абралі ненадзейны шлях для поспеху на гэтым свеце. Але для таго каб пазбавіцца ад вашай надакучлівасці, я яшчэ раз дагаджу вам. Ідзіце разам, але ідзіце асцярожна і як хутчэй выбірайцеся з Шорбі. Бо гэты сэр Дэніэл — ды пакараюць яго святыя! — прагне вашай крыві.

— Мілорд, дазвольце пакуль выказаць вам маю ўдзячнасць словамі; спадзяюся ў самы бліжэйшы час хоць бы часткова аплаціць вам паслугай, — адказаў Дзік і выйшаў з пакоя.

Раздзел VI

Зноў Арблестэр

Ужо надышоў вечар, калі Дзік і Лоўлес заднім ходам ціхенька выслізнулі з дома, дзе стаяў лорд Райзінгэм са сваім гарнізонам.

Яны схаваліся за садовай сцяной, каб абмеркаваць, як ім быць далей. Небяспека была надзвычай вялікая. Калі хто-небудзь з чэлядзі сэра Дэніэла ўбачыць іх і ўзніме трывогу, збяжыцца варта, і іх заб'юць. Да таго ж для іх было аднолькава небяспечна, заставацца ў Шорбі, гэтым горадзе, які кішыць ворагамі, і спрабаваць уцячы адкрытым полем, дзе яны рызыкавалі наткнуцца на варту.

Непадалёк ад сцяны саду яны ўбачылі ветраны млын і побач з ім велізарны збожжавы свіран, дзверы якога былі расчынены насцеж.

— А ці не схавацца нам тут да надыходу ночы? — сказаў Дзік.

Паколькі Лоўлес не мог прапанаваць нічога лепшага, яны бягом кінуліся да свірна і схаваліся ў саломе. Дзённае святло неўзабаве патухла, і месяц асвяціў срэбраным ззяннем мёрзлы снег. Цяпер нарэшце можна было незаўважна дабрацца да «Казла і валынкі» і зняць гэтыя расы, якія ўжо сталі небяспечнымі. З асцярожнасці яны пайшлі ў абыход горада, ускраінамі, мінуўшы базарны пляц, дзе іх маглі пазнаць і забіць.

Дарога, якую яны выбралі, была доўгая. Яны павярнулі да мора, пайшлі цёмным і ў гэты позні час бязлюдным берагам, пакуль не дасягнулі гавані. Пры ясным месячным святле яны ўбачылі, што многія караблі паднялі якары і, карыстаючыся спакойным морам, паплылі. Берагавыя шынкі (ярка асветленыя, нягледзячы на тое што закон забараняў па начах запальваць агні) пуставалі; не чутно ў іх было харавых песень маракоў.

Высока падабраўшы крыссе сваіх доўгіх расаў, Дзік і Лоўлес паспешліва, амаль бягом, рухаліся па глыбокім снезе, прабіраючыся праз лабірынты хлуду, выкінутага морам на бераг. Яны ўжо амаль мінулі гавань, як раптам дзверы аднаго шынка расчыніліся і асляпляльны паток святла ярка асвяціў іх імклівыя фігуры.

Яны адразу спыніліся і зрабілі выгляд, што захоплены размовай.

Адзін за адным выйшлі з шынка тры чалавекі і зачынілі за сабою дзверы. Усе трое пахістваліся — відаць, яны п'янствавалі ўвесь дзень. Яны стаялі, разгойдваліся ў месячным святле і, здавалася, не ведалі, што ім рабіць далей. Самы высокі з іх гучна скардзіўся на лёс.

— Сем бочак самага лепшага гасконскага, — казаў ён, — лепшае судна Дартмуцкага порта, пазалочаная выява Святой Дзевы, добрых трынаццаць фунтаў залатых манет…

— У мяне таксама вялікія страты, — перапыніў яго другі. — Я таксама страціў нямала, кум Арблестэр. У дзень Святога Марціна ў мяне ўкралі пяць шылінгаў і скураную сумку, якая каштавала дзевяць пенсаў.

Пры гэтых словах сэрца Дзіка сціснулася. Да гэтага часу ён, бадай, ні разу не падумаў пра беднага шкіпера, які згалеў, страціўшы «Добрую Надзею»; у тыя часы дваране бяспечна адносіліся да маёмасці людзей з ніжэйшых саслоўяў. Але гэтая нечаканая сустрэча нагадала Дзіку, як незаконна ён завалодаў суднам і як журботна закончылася ўся справа. І абодва — Дзік і Лоўлес — адвярнуліся, каб Арблестэр выпадкова іх не пазнаў.

Нейкім цудам карабельны сабака з «Добрай Надзеі» выратаваўся і вярнуўся ў Шорбі. Ён цяпер рухаўся за Арблестэрам. Панюхаўшы паветра і насцярожыўшы вушы, ён раптоўна кінуўся ўперад, шалёна брэшучы на ўяўных манахаў.

Яго гаспадар, пахістваючыся, пайшоў за ім.

— Гэй, сябры! — крыкнуў ён. — Ці няма ў вас пені для беднага старога марака, якога дачыста разарылі піраты? У чацвер я яшчэ мог бы напаіць вас абодвух; а сёння субота, і я павінен кленчыць на куфаль піва! Спытайце ў майго матроса Тома, калі вы не верыце мне! Сем бочак цудоўнага гасконскага віна, мой уласны карабель, які дастаўся мне па спадчыне ад бацькі, выява Святой Дзевы з паліраванага дрэва з пазалотай і трынаццаць фунтаў золатам і срэбрам — што вы скажаце? Вось як абакралі чалавека, які ваяваў з французамі! Але, я біўся з французамі. Я на моры перарэзаў французскіх глотак болей, чым любы іншы дартмуцкі марак. Дайце мне пені!

Дзік і Лоўлес не рашаліся адказаць яму, таму што ён пазнаў бы іх па галасах. І яны стаялі бездапаможныя, быццам караблі на якары, і не ведалі, што рабіць.

— Ты што, хлопец, нямы? — спытаў шкіпер. — Сябры, — ікнуўшы, працягваў ён, — гэта нямыя. Цярпець не магу непачцівасці. Ветлівы чалавек, нават калі ён нямы, адказвае, калі з ім размаўляюць.

Між тым матрос Том, мужчына вельмі дужы, здавалася, штосьці западозрыў. Ён быў цверазейшы за капітана. Раптоўна ён выйшаў наперад, груба схапіў Лоўлеса за плячо і, лаючыся, спытаў у яго, з-за якой такой хваробы ён трымае на прывязі свой язык. На гэта бадзяга, рашыўшы, што ім цяпер губляць ужо няма чаго, адказаў яму такім выспяткам, што марак расцягнуўся на пяску. Крыкнуўшы Дзіку, каб ён бег за ім, Лоўлес з усіх ног памчаўся па беразе.

Усё гэта адбылося ў адно імгненне. Не паспеў Дзік кінуцца бегчы, як Арблестэр учапіўся ў яго. Том падпоўз на жываце і схапіў Дзіка за нагу, а трэці марак размахваў корцікам над яго галавой.

Не страх мучыў маладога Шэлтана — яго мучыла прыкрасць, што, пазбегнуўшы сэра Дэніэла, пераканаўшы ў сваёй невінаватасці лорда Райзінгэма, ён трапіў у рукі старога п'янага марака. Больш за ўсё прыкра было ад таго, што ён і сам адчуваў сябе вінаватым, адчуваў сябе неплацежаздольным даўжніком гэтага чалавека, чый карабель ён украў і загубіў, і позна абуджанае сумленне гучна гаварыла яму аб гэтым.

— Цягніце яго ў шынок, я хачу разгледзець яго твар, — сказаў Арблестэр.

— Добра, добра, — адказаў Том. — Толькі мы спярша разгрузім яго сумку, каб іншыя малайцы не запатрабавалі сваёй долі.

Аднак яны не знайшлі ніводнага пені, хаця абшукалі Дзіка з галавы да ног; не знайшлі нічога, акрамя пярсцёнка з пячаткай лорда Фоксгэма. Яны сарвалі гэты пярсцёнак з яго пальца.

— Павярніце яго да месячнага святла, — сказаў шкіпер, і, узяўшы Дзіка за падбародак, ён балюча тузануў угару яго галаву.

— Святая Дзева! — закрычаў ён. — Гэта наш пірат!

— Ды ну? — усклікнуў Том.

— Клянуся бязгрэшнай Дзевай Бардоскай, ён самы! — паўтарыў Арблестэр. — Ну, марскі злодзей, ты ў мяне ў руках! — крычаў ён. — Дзе мой карабель? Дзе маё віно? Не, на гэты раз ты не ўцячэш. Том, дай мне сюды вяроўку. Я звяжу гэтаму марскому воўку рукі і ногі, я звяжу яго, як смажанага індыка, а потым буду яго біць! О, як я буду яго біць!

38
{"b":"121332","o":1}