Арблестэр гаварыў і з уласцівым маракам спрытам абвіваў Дзіка вяроўкай, люта зацягваючы яе, завязваючы тугія вузлы.

Нарэшце малады чалавек ператварыўся ў цюк, бездапаможны і нерухомы, як труп. Шкіпер, трымаючы яго на выцягнутай руцэ, моцна зарагатаў, потым даў яму моцную аплявуху, а пасля пачаў марудна паварочваць яго і шалёна лупцаваць. Гнеў, як бура, падняўся ў грудзях Дзіка; гнеў душыў яго; яму здавалася, што ён вось-вось памрэ ад злосці. Але калі марак, стомлены сваёй жорсткай забавай, кінуў яго на пясок і адвярнуўся, каб параіцца з сябрамі, Дзік імгненна авалодаў сабой. Гэта была хвілінная перадышка; перш чым яны зноў пачнуць мучыць яго, ён, магчыма, знойдзе спосаб выкруціцца з гэтага ганебнага і фатальнага здарэння.

Пакуль яго пераможцы спрачаліся, што рабіць з ім, ён акрыяў духам і цвёрдым голасам загаварыў.

— Найшаноўныя паны, — пачаў ён, — вы што, зусім з глузду з'ехалі? Неба дае вам у рукі выпадак страшэнна разбагацець. Вы трыццаць разоў паедзеце ў мора, а другога такога выпадку не знойдзеце. А вы — о неба! — што вы зрабілі? Збілі мяне? Ды так робіць толькі раззлаванае дзіця! Але ж вы не дзеці, вы вопытныя, прапахлыя смалой маракі, якія не баяцца ні агню, ні вады, якія любяць золата, любяць мяса. Не, вы зрабілі неразумна.

— Ведаю, — сказаў Том, — цяпер, калі ты звязаны, ты будзеш дурыць нас!

— Дурыць вас! — паўтарыў Дзік. — Ну, калі вы дурні, дурыць вас няцяжка! Але калі вы людзі разумныя — а вы мне здаецеся людзьмі разумнымі, — вы самі зразумееце, у чым ваша выгада. Калі я захапіў ваш карабель, нас было многа, мы былі добра апрануты і ўзброены. Ану, скеміце, хто можа сабраць такі атрад? Толькі той, бясспрэчна, у каго шмат золата. І калі гэты багаты чалавек усё яшчэ працягвае пошукі, не спыняючыся перад цяжкасцямі, то, падумайце ж добранька, ці не схаваны дзе-небудзь скарб?

— Аб чым ён гаворыць? — спытаў адзін з маракоў.

— Дык вось, калі вы страцілі старое судна і некалькі кубкаў кіслага, як воцат, віна, — працягваў Дзік, — забудзьце аб іх, таму што ўсё гэта дрэнь. Лепш хутчэй далучайцеся да справы, якая праз дванаццаць гадзін або абагаціць вас, або канчаткова загубіць. Толькі падыміце мяне. Пойдземце куды-небудзь і пагутарым за кубкам віна, таму што мне балюча, я змёрз і мой рот набіты снегам.

— Ён стараецца абдурыць нас, — пагардліва сказаў Том.

— Абдурыць! Абдурыць! — крыкнуў трэці гуляка. — Хацеў бы я паглядзець на чалавека, які змог бы мяне абдурыць! Вось гэта быў бы махляр! Ну, ды я ж не ўчора нарадзіўся. Калі бачу дом са званіцай, я разумею, што гэта царква. І па-мойму, кум Арблестэр, гэты малады чалавек кажа штосьці слушнае. Можа, лепш выслухаць нам яго? Давайце паслухаем.

— Я ахвотна выпіў бы кубак моцнага элю, добры майстар Пірэт, — адказаў Арблестэр. — А ты што скажаш, Том? Але ж кашалёк пусты!

— Я заплачу, — сказаў Пірэт, — заплачу. Я хачу даведацца, што ён мае на ўвазе. Мне здаецца, тут пахне золатам.

— Ну, калі мы зноў возьмемся п'янстваваць, усё прапала! — закрычаў Том.

— Кум Арблестэр, вы замнога дазваляеце свайму слузе, — заўважыў майстар Пірэт. — Няўжо вы дапусціце, каб вамі камандаваў наёмны чалавек? Фу, фу!

— Цішэй, хлопец! — сказаў Арблестэр, звяртаючыся да Тома. — Заткні глотку. Матросы не смеюць вучыць шкіпера!

— Рабіце што хочаце, — сказаў Том. — Мая хата з краю…

— Пастаўце яго на ногі, — сказаў Пірэт. — Я ведаю ціхае месцейка, дзе мы можам выпіць і паразмаўляць.

— Калі вы хочаце, каб я ішоў, сябры мае, развяжыце мне ногі, — сказаў Дзік, калі яго паднялі і паставілі, быццам слуп.

— Ён кажа праўду, — засмяяўся Пірэт. — Так яму далёка не зайсці. Выцягні свой нож і разрэж вяроўку, кум.

Нават Арблестэр завагаўся пры гэтай прапанове. Але таму, відаць, што яго таварыш настойваў, а ў Дзіка хапіла розуму захоўваць самы абыякавы выраз твару і толькі паціскаць плячыма, шкіпер нарэшце згадзіўся і разрэзаў вяроўку, якая звязвала ногі палонніка. Гэта не толькі дало магчымасць Дзіку ісці, але і наогул аслабіла ўсю вяроўку. Ён адчуў, што рука за спіной пачала рухацца вальней, і пачаў спадзявацца, што з часам яму ўдасца яе зусім вызваліць. Ён ужо і так многім быў абавязаны дурноце і прагнасці Пірэта.

Гэты дастойны чалавек узяў на сябе ініцыятыву і прывёў іх у той самы шынок, дзе Лоўлес піў з Арблестэрам у час урагану. Зараз шынок быў пусты; агонь патух, і толькі груда распаленага попелу дыхала прыемным цяплом. Яны селі; гаспадар паставіў перад імі каструлю з гарачым элем. Пірэт і Арблестэр выцягнулі ногі і скрыжавалі рукі, — відаць было, што яны збіраюцца прыемна правесці гадзінку-другую.

Стол, за які яны селі, як і астатнія сталы ў шынку, уяўляў сабою цяжкую квадратную дошку, пакладзеную на дзве бочкі. Сабутэльнікі занялі ўсе чатыры бакі стала — Пірэт сядзеў супраць Арблестэра, а Дзік супраць матроса.

— А цяпер, малады чалавек, — сказаў Пірэт, — пачынайце свой расказ. Здаецца, вы сапраўды крыху пакрыўдзілі нашага кума Арблестэра, але што з гэтага? Улагодзьце яго, пакажыце спосаб разбагацець, і я б'юся аб заклад, што ён даруе вам.

Да гэтага часу Дзік гаварыў наўдачу; але зараз, пад назіркам трох пар вачэй, неабходна было прыдумаць і расказаць незвычайную гісторыю і, калі магчыма, атрымаць назад такі важны для яго пярсцёнак. Перш за ўсё трэба выйграць час. Чым далей яны тут прабудуць, тым болей вып'юць і тым лягчэй будзе ўцячы.

Дзік не ўмеў прыдумляць, і тое, што ён расказаў, вельмі нагадвала гісторыю Алі-бабы, толькі Ўсход быў заменены Шорбі і Тэнстолскім лесам, а колькасць скарбаў пячоры была хутчэй перабольшана, чым прыўменшана. Як вядома чытачу, гэта захапляючая гісторыя, і ў ёй толькі адзін недахоп: у ёй няма ні кроплі праўды. Але тры прастадушныя маракі слухалі яе першы раз; вочы ў іх вылезлі на лоб ад здзіўлення, раты ў іх разявіліся, быццам у траскі на прылаўку гандляра рыбай.

Вельмі хутка давялося заказаць другую порцыю гарачага элю, а пакуль Дзік па-майстэрску сплятаў ніткі прыгод, за ёю была выпіта і трэцяя.

Вось у якім становішчы знаходзіліся прысутныя, калі гісторыя набліжалася да канца.

Арблестэр, на тры чвэрці п'яны і на адну чвэрць сонны, бездапаможна адкінуўся на спінку крэсла. Нават Том захапіўся расказам, і яго пільнасць значна аслабла. А Дзік тым часам паспеў вызваліць сваю правую руку з вяровак і быў гатовы паспрабаваць шчасця.

— Такім чынам, — сказаў Пірэт, — ты адзін з іх?

— Мяне прымусілі, — адказаў Дзік, — супраць маёй волі; але калі б мне ўдалося дастаць мяшок-другі золата на сваю долю, я быў бы дурнем, каб застаўся ў бруднай пячоры, падвяргаючы сябе небяспецы, як просты салдат. Вось нас тут чацвера. Выдатна! Пойдзем заўтра ў лес перад узыходам сонца. Калі б мы дасталі асла, было б яшчэ лепш; але таму што асла дастаць нельга, давядзецца ўсё цягнуць на сваіх чатырох спінах. Спіны ў нас моцныя, аднак на зваротным шляху мы будзем хістацца пад цяжарам скарбаў.

Пірэт аблізнуўся.

— Ану, дружа, скажы гэтае чароўнае слова, ад якога адчыніцца пячора, — папрасіў ён.

— Ніхто не ведае гэтага слова, акрамя трох начальнікаў, — адказаў Дзік. — Але, на ваша вялікае шчасце, якраз сёння вечарам мне паведамілі словы заклінання, якімі адчыняюць пячору. Гэта вялікая ўдача, бо мой начальнік звычайна нікому не давярае сваёй тайны.

— Заклінанне! — закрычаў Арблестэр, прачынаючыся і касавурачыся на Дзіка адным вокам. — Цур мяне! Ніякіх заклінанняў! Я добры хрысціянін, спытай нават у майго матроса Тома, калі не верыш.

— Дык гэта ж белая магія, — сказаў Дзік. — Яна нічога агульнага не мае з д'ябламі; яна звязана з таямнічымі ўласцівасцямі лічбаў, траў і планет.

— Э, — сказаў Пірэт, — гэта ж толькі белая магія, кум. Тут няма граху, запэўніваю цябе. Але працягвай, добры юнак. Што ж гэта за заклінанне?

— Я зараз вам скажу, — адказаў Дзік. — Пры вас пярсцёнак, які вы знялі з майго пальца? Цудоўна! Цяпер выцягніце руку і трымайце пярсцёнак кончыкамі пальцаў прама перад сабою, каб на яго падала святло ад вугалёў. Вось так! Цяпер вы пачуеце словы заклінання!