Patryk Swayze? Owszem Patryk Swayze mógł wchodzić w grę, mógł nawet śmiało wchodzić w grę, ponieważ przemawiały za nim pewne specjalne okoliczności. Patryk Swayze na pozór wchodził w grę wręcz idealnie z tego mianowicie powodu, że urodził się – tu was ekstra zaskoczę – dokładnie tego samego dnia i roku co mój stary: 18 sierpnia 1952. Zbieżność ta jednak stała się źródłem uciążliwych dla otoczenia ekscytacji ojca dopiero pod koniec lat osiemdziesiątych, kiedy w telewizji szedł serial „Północ Południe" – a może nawet jeszcze później – kiedy w kinach wyświetlali „Dirty Dancing". W każdym razie na oddawanie czci temu gwiazdorowi za pomocą mojego imienia było stanowczo za późno, od kilkunastu lat miałem już imię; było to wprawdzie imię Patryk, ale nie było ono wzięte po Patryku Swayze. W roku 1976 o Patryku Swayze, przynajmniej w Polsce, nie słyszał nawet pies z kulawą nogą.

Należy też dodać, że najprawdopodobniej w roku 1976 nie tylko moim starym, ale nikomu, dosłownie nikomu, nawet największym i najbardziej detalicznym wizjonerom, co przewidywali wybór polskiego Papieża, upadek muru berlińskiego, rozpad komunizmu, ewakuację wojsk radzieckich, najazd armii ukraińskich kurew, nastanie gospodarki wolnorynkowej i powstanie w całym kraju sieci hipermarketów Carrefour, Auchan i Billa – nawet im nie przychodziło do głowy, że za mniej więcej ćwierć wieku dzień moich imienin, dzień irlandzkiego świętego, St. Patrick's Day, będzie w niepodległej Polsce obchodzony jako ważne święto. Może nie jako bardzo huczne i bardzo ważne święto (jeszcze by tego brakowało), ale że w ogóle będzie obchodzony. Ni stąd, ni zowąd, ale tak. Facet, który podobno grubo ponad tysiąc pięćset lat temu uwolnił Irlandię od plagi węży, nagle stał się w Polsce ważny. Oczywiście nie upadłem na głowę i nie twierdzę, że z powodu przegnania przez wczesnośredniowiecznego świętego wczesnośredniowiecznych węży z wczesnośredniowiecznej Irlandii w dzisiejszej Polsce powstały liczne irish puby oferujące w St. Patrick's Day real Irish beer po promocyjnych cenach – tak nie twierdzę w żadnym wypadku, ale w końcu z jakiegoś powodu te irish puby w Polsce powstały! I z jakiegoś powodu Polish people chętnie 17 marca w St. Patrick's Day pije real irish beer po promocyjnych cenach! Pewnie, że w Polsce każdy powód jest dobry, żeby się napić, zwłaszcza po promocyjnych cenach, ale też wszystkiego „polskim piciem" nie da się objaśnić. W końcu jak urbi et orbi wiadomo, Polacy pili zawsze i wszędzie i ani irish puby, ani św. Patryk nie był i nie jest im do picia potrzebny. Mnie osobiście ani on, ani jego ojczyzna poetycko zwana przez polskich sprawozdawców sportowych „Zieloną Wyspą" też nie jest do niczego potrzebna. W ogóle: jedyny „irlandzki ślad", jaki od biedy w dziedzinie mojej prywatności da się uchwycić, to hektolitry irlandzkiej whisky wypijane przez dziadka Jana Nepomucena, a i to nie bardzo – dziadek z równym zapałem pompował szkocką, amerykańską, a zwłaszcza gorzką – tak jest – żołądkową.

Czyli co? Jakie wyjaśnienie pozostaje i na co wychodzi? Pozostaje wyjaśnienie, które zawsze pozostaje, gdy sprawy świata przybierają niewytłumaczalny obrót, pozostaje mianowicie moda. „W końcu moda podobnie jak głupota też jest darem Bożym – tyle że mniejszym” [1] . Wychodzi na to, że w niepodległej i wyzwolonej z moskiewskiego jarzma Polsce, prócz – ma się rozumieć – licznych innych mód, nastała też moda na irlandzkiego świętego, który zanim został świętym, zanim usłyszał głos i zanim wysłuchał głosu, prowadził – jak wspominają kroniki – bezmyślne i próżniacze życie.

Mam nadzieję, że mój kujońskoksiężowski sposób mówienia nie jest za bardzo męczący. Jak mogę, umniejszam, ale całkiem nie umniejszę. Zawsze miałem takie narowy. Już w najgłębszym dzieciństwie Patrykowi zdarzały się perły w rodzaju: tabliczki mnożenia zaznałem w śladowych ilościach albo na samą myśl o wątróbce ohyda wstrząsa całym moim jestestwem, albo żegnajcie moi drodzy, pokój temu domowi, albo dziękuję, dziadek miewa się dobrze, na powrót wyprostowały się ścieżki jego.

Jako ledwo wyuczony mowy i, co ważne, w ogóle niesepleniący trzylatek potrafiłem podobno literalnie powtórzyć prawie całe kazanie księdza Kubali. Po powrocie z mszy stawiano mnie na kuchennym stole, ja zaś, nabożnie unosząc wzrok ku powale, zaczynałem: Bracia i siostry.

Przypuszczalnie pełne żenady były to widowiska, ja stary malutki, dziecko orator, kapłan małolat, musiałem być całkiem jak pokazujące się czasem w telewizji i zrobione na gwiazdy małe dziewczynki, które w estradowych kreacjach, wydekoltowanych sukniach, ostrych makijażach i sylwestrowych fryzurach wyglądają jak pensjonariuszki ekskluzywnego burdelu dla zamożnych pedofilów. Domownicy tej perwersji nie czuli, a w każdym razie niczego nie dawali po sobie poznać, nikt nie okazywał nawet cienia niesmaku, przeciwnie – zachwytom nie było końca.

1976, miałam 23 lata, życie było piękne, świat był piękny, urodziłam piękne dziecko i chciałam, żeby to dziecko miało piękne imię. Tyle. Wybrałam Patryk, bo najbardziej mi się podobało. Patryk podobało mi się i już.

Mnie osobiście Patryk też się podobało, ale jeszcze bardziej podobało mi się – Pius. Odlotowość imienia wybranego przez najdawniejszego ze znanych mi papieży – oczywiście wtedy mi znanych, dziś dzieje papiestwa, a zwłaszcza życiorysy wszystkich dwunastu Piusów mam w małym palcu – wtedy jednak, na początku lat osiemdziesiątych, odlotowość imienia pradawnego polskiego papieża imponowała mi do tego stopnia, że twardo postanowiłem: jak tylko zostanę papieżem, wybiorę sobie imię jeszcze bardziej odlotowe.

Wracając do niezbadanej kwestii inspiratorów, prekursorów oraz patronów mojego imienia, przez pewien czas podejrzewałem, że może chodziło o murzyńskiego bojownika o niepodległość Konga – Patrice'a Lumumbę, który na początku lat sześćdziesiątych został zamordowany przez oddziały prokolonialne. Podobno mój ośmioletni ojciec, jak usłyszał przez radio wiadomość o śmierci Lumumby, straszliwie rozpaczał i długo nie mógł dojść do siebie. Ale kiedy go zapytałem o to właśnie źródło czy raczej praźródło inspiracji, zaprzeczył stanowczo i wiarygodnie.

– Nie wiem, dlaczego masz na imię Patryk, ale na pewno nie na cześć Lumumby. Zapytaj matki, to był jej pomysł, jej fanaberia.

– Patryk podobało mi się i już – matka chłodno i bez śladu wzruszenia, zbywała moje nagabywania. – Był rok

– Patryku, kim będziesz, jak dorośniesz? – pytali dorośli. Zwłaszcza dziadek Wojewoda, kiedy sobie nieźle podochocił, lubił stawiać to pytanie:

– Patryku, kim będziesz, jak dorośniesz?

– Papieżem – odpowiadałem niezmiennie i niezmienne wybuchy śmiechu towarzyszyły mojej odpowiedzi.

– Mój ty Ojcze Święty! – ryczał na cały głos dziadek Jan Nepomucen i porywał mnie w ramiona, i przez dobrą chwilę był w szczerym zachwycie. – Patryku! Następco Świętego Piotra! – wykrzykiwał i podnosił mnie, jak potrafił najwyżej, i podrzucał pod sufit – Patryku! Biskupie Rzymu! Patryku! Głowo Kościoła!

W miarę kolejnych podrzutów na obliczu dziadka gasł entuzjastyczny uśmiech, w jego tryumfalnych okrzykach pojawiała się nuta osobliwej zaciętości, miotał mną coraz wścieklej.

– Nie! Nie! Patryku, po stokroć nie! – teraz już jak szaleniec raz po raz ciskał mną w górę, przerażone kobiety biegły mi na ratunek. – Nie będziesz papieżem, Patryku! – dziadek na szczęście opadał z sił. – Nie będziesz papieżem! Będziesz prawnikiem! Nie pozwolę ci pójść do seminarium, nie pozwolę ci studiować teologii, to ci nie da pieniędzy! A kto nie ma pieniędzy, tego Pan Bóg nie kocha! Pamiętaj! Możesz studiować teologię, ale jak nie masz pieniędzy, i tak nie znajdziesz łaski w oczach Pana! Choćbyś i papieżem został! A choćbyś i papieżem został, i tak nie dojdziesz do pieniędzy! A poza tym! A poza tym w naszej familii i nie tylko w naszej familii, ale w ogóle w naszych stronach, nie ma tego rodzaju tradycji! Z faktu, że swego czasu, w najgłębszej przedwojennej młodości Papież Wojtyła raz czy dwa razy jeździł w Granatowych Górach na nartach, nie wynika, na miłość boską, z tego nie wynika, by kolejny papież miał pochodzić z Granatowych Gór! Patryku! Nie będziesz studiował teologii! Będziesz studiował prawo! Będziesz studiował prawo i skończysz prawo, i będziesz wybitnym prawnikiem, i jako wybitny prawnik będziesz profesjonalnie bronił naszych interesów! To tobie da pieniądze i to nam da pieniądze! A gdyby nawet! A gdyby nawet ci się udało! Gdybyś nawet nie okazał posłuszeństwa i gdybyś wbrew woli rodziny został papieżem, to co? Ja się pytam: co wtedy? To znaczy ja się nie pytam! Ja się nie pytam, ponieważ ja doskonale wiem, co wtedy! Przecież ty byś, Patryku, na Stolicy Piotrowej nawet godziny nie wytrzymał! Ty byś, Patryku, tam umarł z tęsknoty za nami wszystkimi! Bardzo ciebie proszę: raz na zawsze wybij sobie z głowy papiestwo! I pamiętaj: Kto nie ma pieniędzy, tego Pan Bóg nie kocha! W końcu sam tego nie wymyśliłem! Sam tego nie wymyśliłem nie dlatego, że jestem za głupi, ale dlatego że jestem za młody! Taka była od wieków podstawowa nauka rodu Wojewodów! I pieczołowicie, i bez znudzenia przekazywali ją nasi pradziadowie – naszym dziadom, nasi dziadowie – naszym ojcom, nasi ojcowie – nam. Fruwałem pod sufitem, wyrastały mi skrzydła, byłem małym fruwającym papieżem, byłem małym, uskrzydlonym, polskim papieże/n i wiedziałem wszystko. Miałem dar Ducha Świętego, mówiłem językami, umiałem nawet po łacinie. Nie potrafiłem tego, co wiem, wyrazić, jak by mnie postawiono na kuchennym stole, nie byłbym w stanie przemówić, ale dokładnie sformułowane argumenty były we mnie i dobrze je słyszałem.

– Czy nie rozumiesz dziadku, że ja osiągnę i uczynię rzeczy daleko donioślejsze? Czy nie zdajesz sobie sprawy, jakie otwierają się możliwości, jakie plany, jakie pola i jakie niebiosa? Kto nie ma pieniędzy, tego Pan Bóg nie kocha – dlaczegóż nie bierzesz pod uwagę, że za moją sprawą, ta podstawowa nauka rodu Wojewodów zyska kiedyś inny wymiar? Kto nie ma pieniędzy, tego Pan Bóg nie kocha – być może taki będzie nosić tytuł albo tak się będzie zaczynać jedna z moich encyklik? „Dominus Deus carentem pecunia non diligit". I co ty na to? Jak ci się podoba? Niezłe. Sam czuję, że niezłe.