Джасціна ніяк не чакала, што гэтым вечарам, чым бы ён ні скончыўся, яна апынецца ў такім няёмкім становішчы — усё ж такі гэта ён, Ліан, выступіў спярша ў ролі просьбіта, вось і чакаў бы пакорна, каб яна змяніла сваё рашэнне. А ён усё павярнуў супраць яе. I цяпер, калі ласка, адчувай сябе дзяўчынкаю, якая насваволіла, якую прабіраюць за нейкі благі ўчынак.

— Вось што, прыяцель, не я, а вы першы парушылі наш статус кво! Я зусім не збіраюся прасіць прабачэння за тое, што закранула самалюбства вялікага Хартгейма, не на гэта я вас сёння запрасіла!

— Пераходзіце да абароны, Джасціна?

Яна нецярпліва скрывілася.

— Ага, ліха на вас! I як вы ўхітраецеся мяне да гэтага давесці, Лівень? Хоць бы раз далі задавальненне, далі ўзяць над вамі верх!

— Калі б я хоць раз вам паддаўся, вы б мяне выкінулі, як старую анучу, — сказаў ён з усмешкаю.

— Гэта я і цяпер магу, друг!

— Глупства! Калі да гэтага часу не выкінулі, то ўжо і не выкінеце. Вы і надалей са мною не раззнаёміцеся, таму што са мною вы як на іголках.

— Таму вы і сказалі мне, што кахаеце? — праз сілу папыталася Джасціна. — Проста схітравалі, каб трымаць мяне як на іголках?

— А як па-вашаму?

— Па-мойму, вы проста падлюга! — працадзіла яна скрозь зубы, на каленцах па дыване прысунулася да яго вельмі блізка, няхай лепей разгледзіць, якая яна злосная. — Толькі паспрабуйце яшчэ раз сказаць, што вы мяне кахаеце, няшчасны нямецкі ёлупень, і я плюну вам у фізіяномію!

Раззлаваўся і Ліан.

— He, болей я гэтага не скажу! Вы ж не на гэта мяне запрашалі, праўда? Mae пачуцці ані вас не цікавяць, Джасціна. Вы мяне пазвалі, каб праверыць свае пачуцці, а што ў адносінах да мяне гэта несправядліва, падумаць не захацелі.

Яна не паспела адхіліцца — ён нагнуўся да яе, схапіў за рукі, чуць ніжэй плеч, сціснуў яе каленямі — не вырвацца, I ўміг яе злосці як не было — кулакі расціснуліся, яна абаперлася далонямі на яго бёдры, адкінула галаву. Але Ліан не пацалаваў яе. Разняў рукі, перагнуўся назад, патушыў лямпу за спінаю і, адпусціўшы Джасціну, адкінуўся галавою на спінку крэсла, і незразумела, ці трэба яму цемра, якая парушаецца толькі водсветам ад каміна, каб заняцца любоўю, ці проста каб Джасціна не бачыла яго твару, Разгубленая, са страхам — раптам ён зусім ад яе адвернецца, яна чакала: што ён скажа, як быць далей? Ведама, трэба было раней зразумець, што з такімі, як Ліан, жарты кароткія. Яны няўмольныя, як сама смерць. Ну чаму яна не можа прытуліцца галавою да яго каленяў і сказаць — кахай мяне, Лівень, даруй, я вінаватая, не магу я без цябе... Відаць, калі цяпер дамагчыся блізкасці з ім, нейкая плаціна прарвалася б, і ўсё хлынула б вонкі...

Усё яшчэ хмурны, адчужаны, ён дазволіў ёй зняць з яго пінжак, развязаць гальштук, але, расшпільваючы на ім сарочку, яна ўжо разумела — усё гэта дарэмна. У яе рэпертуар не ўваходзіць спрыт спакусніцы, якая ўмее звычайнымі дзеяннямі будзіць эратычнае хваляванне. Такія важныя хвіліны, а яна ўсё сапсавала. Пальцы яе задрыжалі, вусны скрывіліся. I яна заплакала наўзрыд.

— He, не! Herzchen, liebchen[16], не плач!— Ліан прыцягнуў яе да сябе на калені, прыціснуў яе галаву да свайго пляча, абняў. — Прабач мне, herzchen, я не хацеў даводзіць цябе да слёз.

— Цяпер ты ведаеш, — усхліпваючы, выгаварыла Джасціна. — Hi на што я не годная. Я ж табе сказала, усё дарэмна, нічога ў нас не атрымаецца. Я так баялася цябе страціць, Лівень, але я ж ведала, калі ты ўбачыш, якая я нікчэмная, нічога ў нас не атрымаецца!

— Ну канечне, нічога б не атрымалася. Хіба магло быць іначай? Я не памагаў табе, herzchen. — Ён прыпадняў яе галаву, заглянуў у твар і пачаў цалаваць павекі, мокрыя шчокі, куточкі рота. — Гэта не ты, гэта я вінаваты. Я стараўся табе адплаціць, хацеў паглядзець, ці далёка ты зойдзеш, калі я не зраблю ні кроку насустрач. Але, відаць, я не так цябе зразумеў, nicht Wahr[17]? — Голас яго загучаў глушэй, і ў ім выразней чуўся нямецкі акцэнт. — Слухай, калі ты гэтага хочаш, будзе і гэта, будзе і тое і другое.

— He, Лівень, калі ласка, давай пра гэта забудзем! He ўмею я адчуваць па-чалавечы. Ты толькі ўва мне расчаруешся!

— Ты ўсё выдатна ўмееш, herzchen, я гэта зразумеў, калі бачыў цябе на сцэне. Як ты можаш у сабе сумнявацца, калі ты са мною?

Гэта была такая праўда, што слёзы яе ўраз высахлі.

— Пацалуй мяне, як пацалаваў у Рыме, — прашаптала яна.

Толькі гэта быў пацалунак зусім, зусім не падобны на той у Рыме. Там быў нейкі грубы, нечаканы, небяспечны, тут — глыбокае здранцвенне, у яго апускаешся няспешна, і ўсё, што адчуваеш скураю, і на пах, і на смак, працята сладастраснасцю. Джасцініны пальцы пацягнуліся да гузікаў яго сарочкі, Ліанавы пальцы — да замка «маланка» на яе сукенцы, потым ён засунуў яе руку сабе пад сарочку, на грудзі, дзе густа кучаравіліся мяккія валасы. Раптам яго вусны мацней прыціснуліся да яе шыі, і, бездапаможная, узрушаная, Джасціна ледзь не страціла прытомнасць, здалося — яна падае, і выявілася, яна і напраўду распасцёртая на шаўкавістым дыване і невыразна распазнае над сабою твар Ліана. На ім ужо няма сарочкі, а можа, не толькі сарочкі, у дрыготкіх водсветах ад каміна відаць толькі яго плечы і прыгожыя сурова сцятыя вусны. He, яна назаўсёды знішчыць гэту суровую складку! Яна ўпусціла пальцы ў густыя валасы ў яго на патыліцы, прыцягнула да сябе яго галаву — няхай цалуе яшчэ, вельмі моцна, вельмі моцна!

Якое гэта было адчуванне! Вуснамі, рукамі, усім целам і яна спазнавала кожную часцінку яго цела, нібы набыла нешта спрадвеку роднае і ўсё ж казачнае, таямнічае. Свет сціснуўся да палоскі ля каміна, дзе водсветы агню, скачуць каля краю цемры, і Джасціна раскрываецца яму насустрач і разумее ўрэшце тое, што было яго сакрэтам усе гады іх знаёмства; што ў думках ён, мусіць, валодаў ёю ўжо тысячы разоў. Пра гэта падказвае ёй і вопыт, і жаночае пачуццё, якое прабудзілася ўпершыню. I яна бездапаможная, абяззброеная. З усякім другім такая бязмежная блізкасць, такая дзіўная адчувальнасць напалохалі б яе, але ён прымусіў яе зразумець, што ўсё гэта — дзеля яе адной, I яна ведала, усё гэта — толькі дзеля яе. Да апошняга імгнення, калі яна крыкнула, не могучы болей чакаць заканчэння, яна так сціскала яго ў абдымках, што, здавалася, адчувала кожную яго костачку.

У спатоленым спакоі праходзілі хвіліны. Цяпер абое дыхалі роўна, лёгка і свабодна, галава яго ляжала ў яе на плячы, яе калена — на яго сцягне. Паступова яе сціснутыя рукі расслабіліся, яна сонна, ласкава стала гладзіць яго па спіне. Ліан уздыхнуў, павярнуўся, адкінуўся дагары, здавалася, ён аддаецца ёй ва ўладу, несвядома чакае, што яна яшчэ паўней нацешыцца іх зліццём...

I ўсё ж заканчэнне было ёй нечаканае, яна задыхнулася ад здзіўлення; ён сціснуў яе скроні далонямі, прыцягнуў яе да сябе, яго твар быў зусім блізка, і яна ўбачыла — у гэтых вуснах ужо няма і следу вечнай суровай стрыманасці, так яны складзеныя толькі з-за яе і дзеля яе адной. Вось калі ў ёй напраўду нарадзілася і пяшчота, і пакора. Пэўна, гэта адлюстравалася на яе твары, таму што Ліанавы вочы так заззялі ёй насустрач, што яна ўжо не магла вытрымаць яго позірку, нахілілася яшчэ ніжэй і прыпала вуснамі да яго вуснаў. Урэшце думкі і пачуцці зліліся разам, і яна нават не крыкнула, ціхі шчаслівы ўсхліп узрушыў усю яе істоту, яна ўжо нічога не разумела, толькі слепа цешылася паўнатою кожнага імгнення. Свет замкнуўся ў апошняй завершанасці, і ўсё знікла.

Пэўна, Ліан клапаціўся, каб не звёўся агонь у каміне, таму што, калі скрозь фіранкі прасачылася мяккае святло лонданскай раніцы, у пакоі было яшчэ цёпла. Гэтым разам, толькі ён зварухнуўся, Джасціна здрыганулася і са спалохам сціснула яго за локаць.

— Застанься!

— Я застаюся, herzchen. — Ён сцягнуў з канапы яшчэ адну падушку, падсунуў сабе пад галаву, прыцягнуў Джасціну бліжэй і ледзь чутна ўздыхнуў. — Табе добра?

— Ага.

— He холадна?

— He, але калі табе холадна, можна перабрацца ў пасцель.

— Пасля таго, як мы столькі гадзін любіліся на футравым дыване? Якое падзенне! Нават калі прасціны ў цябе з чорнага шоўку.