Калі выйшла ад іх, яна на хвілінку прыхілілася да сцяны. Ліан яе кахае. Але калі яна паспрабавала яму пазваніць, тэлефаністка сказала — абанент выехаў у Бая.
Няважна. Можа, так нават лепей — пачакаць да Лондана і ўжо там з ім сустрэцца. Папрасіць прабачэння па пошце, пакаянным лістом, і запрасіць павячэраць, калі ён наступным разам трапіць у Англію. Яшчэ вельмі многа незразумелага ў Ліане, але адно можна сказаць пэўна: ён прыйдзе, бо зусім незлапамятны. А яшчэ як стаў вялікім спецыялістам па замежных справах, дык у Англію прыязджае пастаянна.
— Пажывём — пабачым, мілы, — сказала яна, гледзячы ў люстэрка, у якім замест свайго бачыла Ліанаў твар. — He буду я Джасціна О’Ніл, калі я не зраблю Англію важнейшаю за ўсе твае замежныя справы.
Ёй няўцям было, што Ліан якраз і паставіў сабе мэту змяніць ёй прозвішча. У яе склаліся свае звычкі, свой лад жыцця, у якім не было месца замужжу. Яна не здагадвалася, што Ліан хоча зрабіць з яе Джасціну Хартгейм. Толькі бясконца ўспамінала той яго пацалунак і марыла зноў зведаць такое.
Трэба будзе яшчэ сказаць Дэну, што яна не зможа паехаць з ім у Грэцыю, але гэта не мае значэння. Дэн зразумее, ён заўсёды ўсё разумее. Вось толькі ці назаве яна яму ўсе прычыны, якія перашкаджаюць ёй паехаць. Ён абавязкова прачытае ёй самую суровую пропаведзь, а яна, пры ўсёй сваёй любові да брата, проста не можа нічога такога выслухваць. ён хоча, каб яна выйшла за Ліана замуж, і, калі сказаць, што ў яе другія планы, павязе яе ў Грэцыю, хоць і сілком. Чаго Дэн не пачуе, праз тое і засмучацца не будзе.
«Мілы Лівень, — гаварылася ў запісцы, — даруйце, што я тым вечарам уцякла, як ашалелая, сама не ведаю, што на мяне найшло. Пэўна, знервавалася, ужо вельмі цяжкі выдаўся дзень. Калі ласка, прабачце, я сябе паказала сапраўднаю доўбняю. Мне сорамна, што я падняла такі вэрхал з-за дробязі. Падазраю, што і вы ў той дзень былі ўзрушаны, адсюль прызнанне ў каханні і іншае. Дык вось, вы мне даруйце, і я вам таксама дарую. Калі ласка, астанёмся сябрамі. Нават думаць не магу, каб нам з вамі пасварыцца. Калі будзеце ў Лондане, прыходзьце да мяне вячэраць, і мы заключым самы сапраўдны мірны дагавор».
Подпіс, як заўсёды, просты: «Джасціна». Ніякіх ласкавых слоў — яны ў яе не ў звычцы. Насупіўшы бровы, Ліан учытваўся ў няхітрыя абыякавыя радкі, нібы спрабаваў скрозь іх разгледзець, што ў яе было наўме, калі яна іх пісала. Безумоўна, гэта — прапанова дружбы, але ці толькі? А што яшчэ? Ён уздыхнуў і міжволі сабе прызнаўся — больш, пэўна, амаль нічога. Ён страшэнна яе напалохаў; яна хоча захаваць яго сяброўства, значыць, ён нямала ёй значыць, але вельмі, вельмі няпэўна, каб яна папраўдзе разумела, што ў яе да яго за пачуццё. Цяпер яна ўжо ведае: ён яе кахае; калі б яна разабралася, зразумела, што і сама яго кахае, яна б так проста і напісала. Аднак чаму ж яна не паехала з Дэнам у Грэцыю, а вярнулася ў Лондан? He трэба было б ашуквацца надзеяй, што гэта з-за яго... але, наперакор сумненням, надзея станавілася ўсё больш радаснай, настрой настолькі прыўзняўся, што Ліан выклікаў сакратарку. Дзесяць гадзін раніцы па Грынвічу, у гэты час, пэўна, можна застаць Джасціну дома.
— Злучыце мяне з лонданскаю кватэрай міс О’Ніл, — распарадзіўся ён і некалькі секунд чакаў, бровы сышліся над пераноссем у адну выразную лінію.
— Лівень! — У Джасцініным голасе адкрытая радасць. — Атрымалі мой ліст?
— Вось толькі.
Крыху памаўчала, папыталася:
— I вы хутка прыедзеце павячэраць са мною?
— Я буду ў Англіі ў гэтую пятніцу і ў суботу. Даю вам вельмі кароткі тэрмін?
— He, калі вас задавальняе суботні вечар. Пятніца адпадае, я рэпецірую Дэздэмону.
— Дэздэмону?
— Ага, вы ж нічога не ведаеце! Клайд напісаў мне ў Рым і прапанаваў сыграць. У ролі Атэла Марк Сімпсан, ставіць сам Клайд. Слаўна, праўда? Я першым жа самалётам вярнулася ў Лондан.
Ён прыкрыў вочы рукою, — добра, што сакратарка ў сябе, у прыёмнай перад яго кабінетам, і не бачыць яго твару.
— Джасціна, herzchen, гэта проста цудоўная навіна. — Ён пастараўся, каб голас яго прагучаў з захапленнем. — А я дзівіўся, што такое прывяло вас зноў у Лондан.
— Ну, Дэн усё зразумеў, — бесклапотна сказала Джасціна, — я думаю, ён нават рады пабыць адзін. Ён выдумаў нейкую байку, нібы я яму патрэбная, таму што стану даймаць яго і прымушу з’ездзіць дадому, але, па-мойму, проста ён баіцца, раптам я падумаю, што цяпер, калі ён стаў свяшчэннікам, навошта я яму.
— Вельмі можа быць, — ветліва згадзіўся Ліан.
— Дык, значыць, у суботу вечарам, — сказала Джасціна. — Давайце недзе ў шэсць, тады мы вольным часам з дапамогаю пляшкі-другой абмяркуем артыкулы мірнага дагавору, а калі прыйдзем да пагаднення, я вас накармлю. Ну, што, згода?
— Ага, ведама. Да пабачэння, herzchen.
Яна дала адбой, і ўсё абарвалася; з хвіліну Ліан сядзеў з трубкай у руцэ, потым, паціснуўшы плячыма, паклаў яе на рычаг.
Ліха на яе, гэту Джасціну! Яна пачынае яму перашкаджаць працаваць.
Яна перашкаджала яму працаваць і ў наступныя некалькі дзён, хоць амаль ніхто гэтага не заўважаў. А ў суботу вечарам, хутка пасля шасці, ён прыйшоў да яе дадому, як заўсёды, з пустымі рукамі — не так проста ёй што-небудзь падарыць. Да кветак яна абыякавая, цукерак не есць, а гасцінец каштоўны нядбайна закіне куды-небудзь у куток і забудзе пра яго. Здаецца, яна даражыць толькі Дэнавымі дарункамі.
— Шампанскае перад вячэраю? — здзівіўся Ліан.
— Ну, я думаю, на такі выпадак гэта трэба. Гэта ж наш самы першы разрыў і самае першае прымірэнне.
Адказ прагучаў зусім праўдападобна; Джасціна паказала госцю на зручнае крэсла, а сама ўладкавалася на дыване са светла-карычневых кенгуровых скур, вусны яе трошкі прыадкрыліся, быццам, што б ён цяпер ні сказаў, у яе ўжо гатовая наступная рэпліка.
А ён не гатовы весці размову — спярша трэба хоць крыху разабрацца з яе настроем — і толькі моўчкі да яе прыглядваецца. Раней яму няцяжка было трымацца нібыта абыякава, але цяпер, пры першай сустрэчы пасля таго пацалунка, давялося сабе прызнацца, што захоўваць абыякавасць надалей будзе куды цяжэй.
Мусіць, нават калі яна зусім састарыцца, у яе твары і ў звычках застанецца нешта дзіцячае, нібы ёй не наканавана займець нешта, што характэрна сталай жанчыне. Здаецца, усёй яе істотаю верхаводзіць цвярозы, эгаістычны і лагічны розум, і, аднак, Ліана неадольна вабіць да яе, здаецца, ніколі ніякая другая жанчына яе не заменіць. Ён нават ні разу не папытаўся ў сябе, а ці вартая яна таго, каб так доўга і цяжка яе заваёўваць? З філасофскага пункту погляду, пэўна, не вартая. Але што за важнасць? Толькі яе ён дамагаецца, толькі да яе імкнецца.
— Вы сёння вельмі прыгожая, herzchen, — сказаў ён нарэшце і падняў келіх даволі неакрэсленым жэстам: ці то гаворачы тост, ці то вітаючы праціўніка.
У невялікім віктарыянскім каміне чырванее жар, экрана перад ім няма, але Джасціна, відаць, не супраць цяпла — уладкавалася на дыване, зусім блізка да агню, і не зводзіць вачэй з Ліана. Потым са звонам адставіла келіх да каміна, падалася наперад, абхапіўшы рукамі калені, босыя ступні хаваюцца ў складкаў чорнай, як ноч, сукенкі.
— He магу я хадзіць кругом ды навокала. Вы сур’ёзна гэта гаварылі, Лівень?
Яму адразу стала лягчэй на душы, з вялікаю палёгкаю ён адкінуўся ў крэсле.
— Што іменна?
— Тое, што вы сказалі ў Рыме... Што вы мяне кахаеце.
— Дык вось пра што вы хочаце ведаць, herzchen? Таму і паклікалі?
Джасціна адвяла вочы, паціснула плячыма, зноў паглядзела на Ліана і кіўнула галавою:
— Але, ведама.
— Навошта ж зноў гэта варушыць? Вы мне тады выказалі ўсё, што думалі, і я так зразумеў, што запрошаны сёння не аднаўляць мінулае, а толькі падумаць пра будучыню.
— Ах, Лівень! Вы так гаворыце, нібы я бессаромнае трапло, Нават калі гэта так, дык вы, пэўна, самі ведаеце чаму.
— He, не ведаю. — Ён адставіў келіх, нахіліўся, каб лепей бачыць яе твар. — Вы вельмі добра далі мне зразумець, што маё каханне вам ні ў якай меры не патрэбнае, і я спадзяваўся, што вы хоць бы дзеля прыліку ўстрымаецеся ад размоў на гэту тэму.
