— Дэн такі самы, як заўсёды.

— Вы не звялі яго з дарогі правільнай?

— Я?! Ведама, не. А вы — лялечка.

— Я папраўдзе цаца, азалаціла ўсіх лонданскіх краўцоў. Падабаецца вам мая новая спаднічка? Гэта называецца міні.

— Прайдзіце наперад, тады я вам скажу.

Шырокая шаўковая спадніца даходзіла прыкладна да палавіны сцёгнаў, яна махнулася ўгору, калі Джасціна крута павярнула насустрач Ліану.

— Што скажаце, Лівень? Брыдка? У Парыжы я яшчэ ні на адной жанчыне не бачыла такой кароткай спаднічкі.

— Гэта толькі пацвярджае тую ісціну, herzchen, што з такімі зграбнымі ножкамі, як у вас, зусім непрыгожа насіць спадніцу хоць на міліметр даўжэйшую. Рымляне са мною напэўна згодзяцца.

— Ну, значыць, у мяне ўся задніца будзе ў сіняках не да вечара, а ўжо праз гадзіну-другую. Каб іх усіх чорт пабраў! Але ведаеце што, Лівень?

— Што?

— Мяне яшчэ ні разу не ўшчыкнуў свяшчэннік. Колькі гадоў я сноўдаюся па Ватыкане, і каб хоць раз мяне мацнулі. Вось я і падумала, можа, у міні-спадніцы я яшчэ спакушу якога-небудзь прэлата.

— Мабыць, вы спакусіце мяне, — усміхнуўся Хартгейм.

— Ды ну? Нават у аранжавым? Я думала, вам агідна бачыць мяне ў аранжавым, з маімі аранжавымі валасамі.

— Гэта запальвае пачуцці, такі шалёны колер.

— Вы з мяне смеяцеся, — злосна сказала Джасціна, садзячыся ў яго закрыты «мерседэс» з германскім сцяжком на радыятары. — Калі гэта вы абзавяліся нацыянальным сцягам?

— Калі атрымаў новую ўрадавую пасаду.

— Нездарма я ацаніла паведамленне ў «Ньюс». А вы яго бачылі?

— Вы ж ведаеце, Джасціна, я не чытаю гэтых газетак.

— Я таксама, але нехта паказаў мне той нумар. — Тут яна загаварыла мацней, да жаху манерным роблена арыстакратычным тонам: «Нейкая рыжавалосая зорка сцэны, якая толькі паяўляецца на небасхіле, аўстралійка па паходжанні, завязвае цесную дружбу з нейкім членам заходнегерманскага кабінета міністраў».

— Яны не могуць ведаць, што мы даўным-даўно знаёмыя, — спакойна сказаў Ліан, выцягнуў ногі і зручней усеўся.

Джасціна адабральным паглядам акінула яго касцюм — вельмі недарэчны, вельмі італьянскі. Ліан і сам не адстае ад еўрапейскай моды і нават асмельваецца насіць сеткаватыя кашулі, якія даюць магчымасць італьянцам выстаўляць напаказ густую шчэць на грудзях.

— Вам не трэба хадзіць у касцюмах з гальштукам, — нечакана сказала яна.

— Вунь як? Чаму?

— Ваш стыль — вольны, вось як цяпер: залаты медальён з ланцужком на валасатых грудзях. Калі вы ў касцюме, здаецца, што ў вас жывоцік і ніякага стану, а папраўдзе нічога падобнага.

Ліан паглядзеў на яе здзіўлена, потым пагляд яго стаў насцярожаны, — Джасціна называла гэта «засяроджана-ўдумлівым позіркам».

— Першы выпадак, — сказаў ён.

— Які выпадак?

— За сем гадоў, як мы знаёмыя, калі вы і гаварылі пра мой вонкавы выгляд, дык хіба што толькі ганілі яго.

— Ды няўжо? — Джасціна, здаецца, была прысаромлена. — Не-не, я пра ваш вонкавы выгляд даволі часта думаю і ніколі не збіралася ганіць. — I чамусьці спехам дадала: — Накшталт таго, ці пасуе вам касцюм.

Ён не адказаў, толькі ўсміхнуўся нейкім сваім думкам.

Гэтая паездка ў машыне аказалася апошняю мірнаю падзеяй, потым пайшлі зусім неспакойныя дні. Джасціна з Ліанам пабывалі ў кардынала дэ Брыкасара і ў кардынала ды Канціні-Верчэзе, а ледзь паспелі ад іх вярнуцца, лімузін, наняты Ліанам, прывёз да іх у гасцініцу ўсю кампанію, што прыехала з Драгеды. Джасціна цікавала, якое ўражанне зробіць на Ліана яе радня — прыехалі адны мужчыны. Да апошняе хвіліны Джасціна спадзявалася, што маці перадумае і прыедзе ў Рым, але дарэмна шукала яе вачыма. Гэта быў цяжкі ўдар, Джасціна сама не разумела, за каго ёй болей баліць — за сябе ці за Дэна. Але пакуль што — вось яны, дзядзькі, і, ведама, яна павінна па-гаспадарску іх прыняць.

Да таго яны баязлівыя, сарамлівыя! I не зразумееш, хто — які? З гадамі яны становяцца вельмі падобныя. I ў Рыме яны кідаюцца ў вочы, як... ну, як сапраўдныя аўстралійскія фермеры, што прыехалі ў Рым пагасцяваць. Усе як адзін — у звычайным убранні заможных землеўладальнікаў, якія гады ў рады выбіраюцца ў горад: карычневыя высокія боты для верхавой язды з гумкамі на баку, няпэўнага колеру штаны, карычневыя спартыўныя курткі з варсістай шчытнай шэрсці з разрэзамі на баках і з мноствам скураных нашывак, белыя кашулі, вязаныя шарсцяныя гальштукі, шэрыя шыракаполыя капелюшы з плоскім верхам. На вуліцах Сіднея ў дні велікоднае выстаўкі такім уборам нікога не здзівіш, але ў Рыме ў канцы лета гэта незвычайнае відовішча.

I скажу ад шчырага сэрца — дзякуй богу, што ёсць Ліан! Ён з імі такі людскі. Ніколі б я не паверыла, што нехта зможа разгаварыць Пэтсі, а вось ён змог, дзякуй яму. Лапочуць, як заўзятыя кумкі, і дзе ён умудрыўся раздабыць дзядзькам аўстралійскага піва? Усе шасцёра яму па душы, і, мабыць, яму з імі цікава. Відаць, усё ідзе на карысць спецыялісту па нямецкай палітыцы і прамысловасці. Падумаць толькі, чалавек такога складу — і раптам перакананы католік! I праўда, загадкавая ты асоба, Лівень Мёрлінг Хартгейм. Сябар папаў і кардыналаў і прытым сябар Джасціны О’Ніл. Да таго ж я табе цяпер удзячная, калі б ты не быў такі вырадак, я цябе расцалавала б! Паглядзелі б, якая была б я тут, у Рыме, з усімі дзядзькамі на руках і прытым без Лівеня! Вельмі правільнае ў цябе імя.

Ён адкінуўся ў крэсле, слухаў, што расказвае яму Боб пра стрыжку авечак, і, паколькі абавязкі гаспадара ён узяў на сябе, а ёй болей не было чаго рабіць, Джасціна з цікаўнасцю да яго прыглядалася. Звычайна яна заўважала вонкавыя асаблівасці на новым твары з першага позірку, але часам гэтая пільнасць ёй здраджвала, і людзі незаўважна ўваходзілі ў яе жыццё і займалі там трывалае месца раней, чым яна паспявала зрабіць першае важнае заключэнне пра іх аблічча. I тады, бывае, пройдуць гады, пакуль ёй зноў надарыцца паглядзець на чалавека свежым вокам, як на незнаёмага. Гэтак глядзіць яна цяпер на Ліана. Усяму віною, канешне, тая першая сустрэча: сярод гэтых кардыналаў, спалоханая, прыгнечаная, яна тады толькі грубіяніла, стараючыся дадаць сабе храбрасці. I паспела заўважыць толькі самае відавочнае — які ён моцны і каржакаваты, які смуглявы, якія ў яго густыя цёмныя валасы. А калі ён павёз яе вячэраць, выпадак для дакладных назіранняў быў страчаны: ён прымусіў яе ўбачыць ужо не рысы яго твару, а своеасаблівую асобу; яна вельмі занятая была тым, што вымаўляюць яго губы, каб глядзець, як гэтыя губы акрэслены.

I зусім ён не вырадак, вырашыла яна цяпер. Напэўна, яго аблічча зусім адпавядае сутнасці, у ім змяшалася ўсё самае добрае і самае кепскае. Быццам у якім-небудзь рымскім імператару. He дзіва, што гэтак любіць Рым. Тут яго духоўная радзіма. Шырокі твар, глыбока пасаджаныя вочы, рэзка выпучаныя скулы, нос невялікі, але з гарбінкаю. Густыя чорныя бровы не паўтараюць выгіну вачніцы, яны зусім простыя. Чорныя і доўгія-доўгія, зусім дзявочыя вейкі, і прыгожыя цёмныя вочы, а павекі амаль заўсёды прыспушчаныя і хаваюць яго думкі. Але самы прыгожы на гэтым твары рот — не вельмі пухлы і не танкагубы, не вялікі і не маленькі, але на рэдкасць прыгожа і выразна акрэслены і неяк дзіўна цвёрда стулены; здаецца, перастаў бы Ліан сачыць за сабою, не сціскаў бы ён вуснаў так шчытна — і яны выдалі б усе яго тайны, і стала б ясна, які ён папраўдзе. Да таго цікава разбіраць па рысачках твар, які ўжо такі знаёмы і якога, выяўляецца, зусім не ведаеш.

Джасціна ачнулася ад задумёнасці і заўважыла, што ён пільна сочыць, як яна яго разглядвае — адчуванне такое, быццам на вачах узброенага камянямі натоўпу з цябе садралі сукенку! Хвіліну ён глядзеў ёй проста ў вочы шырока расплюшчанымі, насцярожанымі вачыма, не тое каб здзіўлена, хутчэй выпрабавальна. Потым спакойна перавёў позірк на Боба і папытаўся пра нешта не вельмі важнае наконт забалочаных зямель. Джасціна ў думках страсянула сябе за каўнер — не выдумляй лішняга! Але аказалася, гэта вельмі заманліва — у чалавеку, які шмат гадоў быў проста другам, раптам убачыць магчымага палюбоўніка. I думка гэтая зусім не была агідная.