Яна сціснула зубы.
І ўрэшце фае. За сталом сядзеў, як прыкаваны, дзядок са зморшчаным тварам. Яго здзіўлены погляд сканцэнтраваўся на дзяўчыне. Было відаць, што ён не чакаў яе з’яўлення.
Дзяўчына падышла бліжэй. У вачах дзядулі не засталося следу ад ранейшай хітраватай безуважнасці. Яна бачыла яго разгубленасць. Дзядуля зусім нехаця працягнуў ёй руку, і дзяўчына паклала ў яго кашчавую далонь іржавы ключ. Ён адразу схаваў яго ў кішэню сваіх портак, а потым выйшаў з-за стала.
— А цяпер распранайся, — на поўным сур’ёзе загадаў Пётр.
Яна згубіла ўсялякую сарамлівасці адначасова з яго патрабаваннем, адчуваючы знутры, што не можа не паслухацца. Спачатку зняла кеды, потым сваю куртку, кофту, джынсы, шкарпэткі, майку з надпісам і выявай гурта “KISS”, абыякава скінуўшы ўсё ў адну кучу з цвёрдым разуменнем, што гэта ёй болей не спатрэбіцца і засталася толькі ў трусіках з ліфчыкам.
— Далей, — настойліва патрабаваў Пётр.
— Скажыце мне, калі ласка, скажыце, што гэта за месца? — умольна вымавіла яна.
Куткі вуснаў Пятра пагардліва ўздрыгнулі.
— Гэта месца — прывід, яго наогул не існуе. Гэта субстанцыя, куды ты імкнулася патрапіць. Кожны знаходзіць свой апошні прытулак па-рознаму. У тваім выпадку гэта ўвасабленне гатэля, які ты выдумала падсвядома. Тут спалучыліся ўсе твае хваляванні, успаміны, развагі, непасрэдна перад тваёю смерцю — усё ў адным неіснуючым месцы. Аднак тут прысутнічае і рэальнасць — гэта ты, я і тыя людзі, якіх табе давялося сустрэць на другім паверсе, — тут ён асекся, стрымліваючы сваю непадуладную незадаволенасць, а потым працягнуў: — Я разлічваў, што ты застанешся тут назаўжды, як большасць такіх жа грэшнікаў, каб вечна блукаць у калідорах уласнага пекла.
Пётр прыжмурыў вочы.
— Я бачу ў цябе на шыі крыжык, гэта твой дзед табе аддаў? Дзеда ты, канечне, зусім не памятаеш, ён памёр за чатыры гады да твайго нараджэння. Але гэтае распяцце дапаможа табе пры пераходзе. ЁН узрадуецца, што ты веруючая. Табе пашанцавала, бо я б на яго месцы… Што ж, ЯМУ лепш відаць. Добра, а цяпер скідай з сябе ўсё астатняе.
І яна дрыготкай рукой расшпіліла гузік на ліфчыку, а потым зняла і трусікі. Пётр, здавалася, зусім не заўважаў яе, яго сур’ёзны позірк, нібы праходзіць скрозь дзяўчыну, не засяроджваючы ўвагі на ўсёй прыгажосці юнага цела.
Сэрца ў яе грудзях утрапёна загрукатала і ёй пачало трызніцца, што яго мулкі гук напоўніў усё фае.
Нечакана дубовыя дзверы, праз якія яна патрапіла ў гатэль, імпэтна расчыніліся, абліўшы памяшканне з’едліва-белым святлом, ад якога зарэзала ў вачах. Святло паступова пачало паглынаць гатэль, не стала болей ні сцен, ні падлогі, ні стала, толькі дзве постаці — яе і Пятра.
— Цяпер, Маргарыта, можаш ісці наперад. Не хвалюйся, усе выпрабаванні ўжо мінулі. Аман, — рэхам прагучаў яго гугнявы голас.
Аднак Рыта адчувала, што душэўны неспакой не дазваляў ей крануцца з месца.
— Пачакайце! — сарвалася з яе вуснаў. — Скажыце мне толькі адно, там у пакоі, у сваім пакоі я бачыла Бога?
Пётр зарыпаў зубамі.
— З іракезам і ў касусе?
— Так, — разгублена вымавіла яна.
— Халера! — гаркнуў Пётр і кінуўся да дзяўчыны, схапіў за плечы і сціснуў так моцна, што яна крыкнула. — Хацелі мяне падмануць? Не выйдзе, ён табе не дапаможа, таму што ён здраднік, чуеш!
Вочы Пятра былі шалёнымі.
Але ў гэта імгненне за яго спінай з’явіўся той мужчына з іракезам.
— Адпусці яе, стары пярдун! — сказаў ён.
Пётр азірнуўся і раптоўна адпусціў дзяўчыну.
— Ісус, ты сам не ведаеш, што робіш, гэта не падуладная табе тэрыторыя, вярніся ў сваю рэзервацыю, так будзе лепш, — паблажліва вымавіў ён.
— Паслухай сюды: сядзь за свой грэбаны стол і прапусці ў дзверы гэту дзяўчыну.
— Ты не адказны за яе.
— Замоўкні, мне наогул пляваць на ўсе вашыя дагматы і ты гэта добра ведаеш.
— Ісус, не вымушай мяне рабіць таго, чаго я не хачу рабіць.
Ісус не вытрымаў і накінуўся на Пятра, збіў яго з ног і яны ўдвух пачалі качацца па падлозе. Дзяўчына ўбачыла, што дзядуля толькі з выгляду быў трухлявым пнём. Ён паклаў Ісуса на лапаткі і пачаў лупцаваць яго па шчоках.
— Ты па-ранейшаму думаеш, што я буду падстаўляць шчокі, на, атрымай! — адказаў Ісус Пятру моцнай аплявухай і скінуў з сябе.
— Рыта, бяжы, хутчэй бяжы адсюль, я затрымаю гэтага чмыра! — крыкнуў ёй Ісус.
І Рыта адразу пабегла наперад, не азіраючыся. Яе цела пачалі скаланаць дрыжыкі. Бязмежнае святло паступова паглынала, растварала яе плоць, каб спалучыцца разам. Яна бегла па бяздонню, знікаючы ў невядомасці.
* * *
На табло электракарыёграмы, неспадзеўкі міргаючы, загарэлася чырвоная кропка, паланіўшы рэанімацыйны пакой упартым піскам, якая вызначала пульс. Замест прамой лініі, спярша злёгку вагаючыся, а потым усё больш узмацняючыся, пачыналі ўзнікаць крывыя ламаныя. Дзяўчынка гадоў трох з кіслароднай маскай на твары пачала дыхаць. Рэанімацыя, запоўненая людзьмі ў белых халатах, прачнулася ціхім перашэптваннем. Яшчэ б, дзве гадзіны таму яе ў цяжкім стане даставілі ў бальніцу пасля жахлівай аварыі на шашы Мінск-Гродна, дзе акрамя дзяўчынкі загінулі ўсе пасажыры, і ўжо як пяць хвілін не дыхаючы, яна нечакана ажыла. Здавалася, гэты боскі подых удыхнуў у яе вусны жыццё, ніякага іншага вытлумачэння гэтаму не існавала. Праз імгненне рэанімацыя абудзілася гучнымі апладысментамі і ўсе прысутныя да апошняга пачалі абдымацца. А дзяўчынка нерухома ляжала на аперацыйным стале і з яе кволенькай грудкі чэпкім струменьчыкам біла жыццё. Яе ружовыя вейкі злёгку ўздрыгвалі, а кіслародная маска напаўнялася парай ад яе дыхання.
Гэта быў безумоўны пачатак, пачатак новага жыцця.
Дзённік
Я знайшоў яго ў занядбанай хаце. Дакладней, так яна выглядала звонку. Месяц таму яе абкралі і вецер у пабітых вокнах церабіў з боку ў бок белыя фіранкі. А роўна год таму, мінулым летам, яе выкупіў у нашых колішніх суседзяў бялявы камерсант (па звестках маёй дапытлівай бабулі — з Вільні). Я бачыў, як да іх на падворак заехаў “мэрс” з чырвонымі нумарамі, потым два самавітых чалавека хадзілі па двары, прыглядаліся, доўга гутарылі з аблавухім Мечыкам і ключы ад хаты апынуліся ў руках камерсантаў. Мая бабуля казала, што сяліба абыйшлася аўкштайтам у дзвесце даляраў. Праз колькі дзён яны завіталі зноў, нягегла афарбавалі сцены хаты ў сіні колер і паставілі добры плот. Першы запіс, які я прачытаў на жоўклых старонках агульнага сшытку, быў наступнага зместу:
22.06.2002 г.:
“Сегодня утром ходил к речке. Крапива, я вам скажу, в здешних местах достигает двух метров. По этим белорусским джунглям я пробирался около получаса, миновал вброд заросшую протоку, попал в болото, шёл через осоку, порезал голенища, потом по крапиве — и вот, моему взору предстала речушка золотого цвета и это ничуть не преувеличение, золотым её светом, в буквальном смысле этих слов, просто рябило в глазах. Признаться, иная картина вырисовывалась перед моими глазами прошлой зимой, когда я впервые посетил эти места. Помните, как у Кафки: «К. прибыл поздно вечером. Деревня тонула в глубоком снегу. Замковой горы не было видно. Туман и тьма закрывали ее, и огромный Замок не давал о себе знать ни малейшим проблеском света».
Видит Бог, я ошибался.
Ах, как чудесно, как неописуемо-вдохновляюще проходят здесь мои дни».
* * *
Кожнае лета, пачынаючы з дзесяці гадоў, мае бацькі адпраўлялі мяне на хутар да бабулі. Як яны выказваліся: каб адгарадзіць мяне ад вулічнай распусты. І замест таго, каб ганяць па двары мяч, гуляць па пад’ездах у “кіча”, смаліць недапалкі, ды проста бадзяцца па раёне, мая матуля вынайшла традыцыю, якая хутка перарасла для мяне перарослую ў заканамернасць, бавіць тры месяцы канікулаў у гэтай глухмені. Праўда, і тут мне было чым заняцца. Я вудзіў на рэчцы рыбу, збіраў грыбы, хадзіў на зубра-вальер непадалёк ад хутара, скакаў з пяшчаных кар’ераў, высякаў з бярозак дубцы, уяўныя мне мячамі і бегаў па лесе, атаясамляючы сябе гэтакім волатам, які паўсюдна нішчыць сваіх ворагаў, адным махам ссякаючы галовы дробным хмызнякам шыпшыны і ядлоўца. Аднак, гульні і адпачынак хутка надакучвалі. Мажліва, з тых часоў у мяне з’явілася звычка размаўляць з самім сабой. Сумна, мне было вельмі сумна праводзіць дзяцінства аднаму.