Прафесар глядзеў у акно, і на яго твары ляжалі зялёныя рэфлексы ад садовай лістоты, напоенай сонцам.

— Не, — сказаў ён, — вы бачыце, вы бачыце, што яны там робяць?

Ён павярнуўся, і Андрэй здзівіўся змене, якая адбылася з Глінскім. Зусім другі чалавек сядзеў перад ім. Куды падзелася ідальская нерухомасць аблічча, пахмурыя калючыя вочы.

Зараз гэтыя вочы таксама былі калючыя — ад іскрачак смеху, што скакалі ў іх, — а рот расцягнуўся ледзь не да вушэй у такой дзіцячай і хітрай усмешцы, якой могуць усміхацца толькі ах якія людзі!

Ён узяў Андрэя за плячо і павярнуў да акна:

— Глядзіце, глядзіце, што ён там выкамарвае, падшывалец.

Ён смяяўся і торкаў пальцам у вокны ніжняга паверха, што ў левым крыле.

З аднаго акна звісалі ўніз дзве дзіцячыя нагі. Гэтыя ногі яўна належалі хлопчыку год шасці і яўна прымалі сонечную ванну: варочаліся, быццам гаспадар хацеў падсмажыць іх з усіх бакоў. Ногі былі беленькія, як малако, і тоненькія, як былінкі. Звісалі яны амаль да зямлі, а на зямлі на задніх лапах стаяла пярэсценькае кацяня і хапала лапкамі за ногі, бы ў валейбол гуляла.

Занятак, відаць, падабаўся і кацяняці і ўладальніку незагарэлых ножак, бо з акна, прыглушаны адлегласцю, далятаў лікуючы віск.

— Гэта абавязкова Азалін з пятай палаты, — захлёбваўся ў захапленні Глінскі. — Такога прайдзісвета і бандыта яшчэ пашукаць трэба. Я зусім нядаўна ліквідаваў яму мітральны стэноз. Дый ён зараз наганяе. Такая прага жыць! Усё яму задавальненне прыносіць. Учора заходжу, а ён у палатнай прыбіральні. Б'е, як фантан… Ну, не раўнуючы, як у Іярданса, дзе хлапчанё… проста на галаву сабаку. А на мордзе ўсмешка аж за твар лезе. "Што, — пытаю, — уцаляеш, каб далей?" А ён, ох-хо, ён мне: "Цяпер можна. Цяпер як хочаш пніся".

I хаця гісторыя была не вельмі разумнай, Андрэй усміхнуўся, так заразліва Глінскі расказваў яе. А ў прафесара ўсмешка ставала ўсё больш мяккай і адначасова сумнаватай:

— Думаеце, гэта чаго ён ногі высунуў? Гэта ён спяшаецца ўзяць ад жыцця ўсе ягоныя раскошы… Раней на сонцы нельга было, дык вось зараз… Хутчэй усё: хутчэй сонца, хутчэй упершыню загараць, хутчэй каб кацяня хапала… Варта б вам было паглядзець, як яны мяняюцца… Прыводзяць маленькага старога: пазногці сінюшна-бледныя, вусны амаль заўсёды сінія… Надумае прабегчы і праз тры крокі спыніцца… Гонар яму не дазваляе прызнацца ў тым, што не можа, дык ён смяецца, слабенькім такім галаском… Быццам вінаваты… Ах, сволач натура! Ах, сволач!.. I вось глядзець, як вусны робяцца звычайнымі ружовымі вуснамі, цёплымі, прынаднымі, - гэта, я вам скажу, не вашы вершы там нейкія пісаць… пра карысць курэй у барацьбе з каларадскім жуком.

"I тут падкалоў", — падумаў Андрэй, але ў сэрцы яго не было злосці, а насцярожанасць знікла кудысь.

Уголас ён сказаў:

— Пушкін — таксама вершы.

— Так, — гаварыў Глінскі, - але як, па-вашаму, такія вершы:

Выяўляйце шкоднiка,

Каларадскага жука,

Спавяшчайце агранома,

Як знайдзеце шкодніка.

— Не чуў я нешта такіх вершаў, - сказаў Андрэй.

— А я чуў. Сваімі вачыма на этыкетцы для запалак чытаў.

Пасур'ёзнеў:

— Ну, вернемся да нашай тэмы. Хворая — ваша супруга?

— Яна не супруга, — сказаў Андрэй. — Яна ўсё існаванне маё.

Прафесар прыкрыў далонню вочы, а калі апусціў яе, нічога не засталося ў іх ад тых калючых жорсткіх вачэй, якімі яны былі на пачатку размовы.

— Дык, значыць, Кай хоча дапамагчы маленькай Гердзе выплакаць з сэрца асколак люстра?

— Так, — сказаў Андрэй.

У голасе Глінскага з'явілася раптам такая ўважлівая нота, што Андрэй зразумеў: з гэтага імгнення ён, Андрэй, пагарджае сабою за слепату.

— Што ж, — сказаў прафесар, — вязіце яе. Сем — дзесяць дзён мы будзем падрыхтоўваць яе.

— Што гэта такое?

— Гэта аналізы крыві, - добразычліва, як маленькаму, тлумачыў Глінскі, - рэнтген, здымкі ў розных праекцыях, замеры хуткасці кроваплыні, вянознага ціску… Ну, потым электракардыяграма.

— Што гэта?

— Запіс біятокаў сэрца. I яшчэ фонакардыяграма, запіс шумаў сэрца… Калі ёсць застоі і ацёкі, тады…

— Гэтага няма, — сказаў Андрэй.

— Ну вось, — усміхнуўся Глінскі, - усё не так страшна. Як вы хацелі б, каб яе паклалі?

— А як можна?

— Звычайна ў нас чатыры чалавекі ў палаце. Але ёсць і па адным. Па стану. Ну і часам ствараем лепшыя ўмовы. Зноў жа псіхіка. Некаторым лепей разам, некатораму калі ён адзін.

— Адну, — сказаў Андрэй. — Калi трэба, я заплачу.

Стары паглядзеў на яго здзіўлена:

— У людзях не разбіраецеся, юнача. А таму абражаеце медыцыну… Хто вы хочаце, каб рабіў аперацыю?

— Вы, — сказаў Андрэй.

— Добра. Значыцца, тыдзень падрыхтоўкi i аперацыя, ну, скажам, у чацвер вечарам.

— Дзякую вам, — сказаў Андрэй.

Ён амаль ужо выйшаў, але спыніўся ля дзвярэй:

— Прафесар, дазвольце мне на свае вочы пабачыць нейкую адпаведную аперацыю.

— Нашто вам гэта?

— Не ведаю. Але мне гэта чамусьці вельмі трэба… Я павінен ведаць.

— Я не магу гэтага дазволіць. Каб усе сваякі…

— А вы дайце мне гэтую магчымасць не як сваяку, а як журналісту.

Прафесар уважліва разглядаў Андрэя;

— Хочаце самi бачыць ступень небяспекi?

— Так.

— Добра, — з ранейшай суровасцю сказаў Глінскі. — Не магу толькі зразумець, жорсткі вы або бязмежна чуллівы. Але вы маеце рацыю, небяспеку трэба ведаць, небяспеку трэба сустракаць у твар. Відушчым. Не страусам, што хавае галаву… Крыві не баіцёся?

— Эх, прафесар, бачыў я яе. Столькі давялося бачыць!..

— Добра. Пагуляйце зараз у парку. Можаце паснедаць дзе-небудзь…

— Хіба я магу…

— А вы не распускайцеся. Яны вам яшчэ спатрэбяцца, сілы!.. А ў дзве гадзіны чакайце ў вестыбюлі. За вамі прыйдуць.

I сказаў ранейшым сталёвым голасам:

— Я дам вам магчымасць глядзець на гэта не па тэлевізары, не праз купал. Будзеце стаяць поруч з усімі… I крый вас бог траціць прытомнасць.

Памаўчаў, паціраючы свае рукі:

— А каб вам было лягчэй верыць мне — я паабяцаю вам зрабіць усё, што толькі даступна сілам чалавечым.

— Чаму вы даяце мне такое абяцанне? — ціха спытаў Андрэй.

— Я ўдавец, — ненатуральна абыякавым тонам сказаў Глінскі. — Я застаўся вельмі малады ўдаўцом. Быў урачом медсанбата недзе на тым участку, дзе параніла вашу каханую. Жонка была ў мяне медсястрой. Было гэта напярэдадні пятнаццатага кастрычніка… Бедныя апалчэнцы!.. Героі!.. Колькі іх прайшло праз мае рукі… I колькі было падобных раненняў… Магла і ваша дзяўчына прайсці калі не праз мае рукі, дык праз рукі суседа… А мы ўсе былі аднолькавыя. Усе не маглі.

Глінскі закурыў, гледзячы ў аліўкава-зялёны парк:

— Вядома, за кожнага такога, уражанага ў сэрца, кожны з нас перажываў, але неяк адхiлена. Сэрца на вайне чарсцвее, i нельга перажываць за кожнага, як за свайго… Потым прыйшлi сiбiракi… А на другi дзень пасля iхняга прыходу снарад разарваўся… А, што там… Раненне жонкi, вiдаць, было больш цяжкае, чым у вашай… Яна пражыла суткi. А я — не мог. I гэтую слабасць сваю я не забываў усё жыццё.

З сілаю прыціснуў папяросу:

— Цяпер бы я мог выратаваць яе даволі лёгка, хаця і зараз людзі паміраюць. Мы "нядрэнна пасунуліся ў гэтым пытанні…"

— Я разумею вас

- Ідзіце, — сказаў Глінскі. — Чакайце.

…Андрэй выйшаў і перш за ўсё таксама закурыў. Курыць у кабінеце ён саромеўся. Ён ішоў і думаў.

…Так, відаць, трэба было згаджацца. Глінскі — выдатны хірург. Гэта кажуць усе. Да таго ж, нясцерпна будзе бачыць павольнае згасанне Ірыны. Але ён не будзе казаць свайго слова. Ён проста раскажа ўсё, што бачыў.

З першага ж аўтамата ён пазваніў Ганне. Усё было добра: Ірына яшчэ спала. Вайвадс прымчаў адразу ж, як толькі яму пазванілі, паспеў ужо натупацца па аптэках і магазінах і зараз пільнаваў, калі Ірына прачнецца, каб разам з Ганнай накарміць яе. Ганна перадала яму на хвілінку трубку.

— Ты там трымайся, — сказаў Яніс. — Я маюся падскочыць да цябе потым.