Przypiął się do kufla, chyba po to, by ukryć przede mną uczucie ulgi, które pojawiło się na jego twarzy, a które nieudolnie starał się zamaskować.

– Chyba że… – rzekłem.

– Chyba że? – zamamrotał z ustami przy krawędzi kufla i spojrzał badawczo.

– Chyba że zatrzymają mnie tu sprawy natury zawodowej – odparłem, uśmiechając się.

– Zawodowej?! – niemal krzyknął. – Bóg mi świadkiem: żartujecie, mistrzu! Jakież to sprawy natury zawodowej możecie mieć w Stolpen?

– A to już wy mi objaśnicie – powiedziałem serdecznym tonem.

Wyraźnie przygasł. Odstawił kufel i, opierając łokcie o stół, wsparł głowę na pięściach.

– A więc wiecie… – rzekł ponurym tonem.

– Oczywiście, że wiemy – prychnąłem. – Myślicie, że są takie miejsca na świecie, gdzie nie sięga miłosierny wzrok Inkwizytorium?

– Nic takiego nie śmiałbym…

– Do kogo wysłaliście list? – przerwałem mu.

– Do mojego biskupa – objaśnił szybko. – I zaszczycono mnie odpowiedzią, iż szczęśliwie się składa, że na dworze biskupim gości akurat brat Maurizio Sforza, jeden z jałmużników Ojca Świętego. Otrzymałem, Bóg mi świadkiem, zapewnienie, że brat Sforza zechce pochylić się z troską nad naszymi kłopotami. A człowiek to wielce kształcony i doświadczony w odnajdywaniu sług szatana oraz wyjawianiu wszelkich jego sprawek.

– W to akurat święcie wierzę – powiedziałem.

Papiescy jałmużnicy byli, mówiąc szczerze, nie wiedzieć czym. Ni to osobnym zakonem, ale bez hierarchii oraz struktury, ni to luźnym stowarzyszeniem, lecz za to wyposażonym w niezliczone przywileje oraz prerogatywy pochodzące z kancelarii samego Ojca Świętego. Istnieli już od wielu lat, ale dopiero ostatnio zwrócili na siebie baczną uwagę Inkwizytorium. Dlaczego? Ano dlatego, mili moi, że zamiast zajmować się pozyskiwaniem datków, zaczęli się mieszać w sprawy ścigania czarów oraz herezji. Jak widać więc, niektórzy ludzie w Stolicy Apostolskiej sądzili, że dyletancki zapał wystarczy, by konkurować z inkwizytorami wyćwiczonymi w przesławnej Akademii. Oczywiście, próby podważania kompetencji Inkwizytorium i zastępowania nas duchownymi zdarzały się ciągle. Miałem niegdyś okazję zdemaskować ścigającego czarownice kanonika Pietro Tintallero, który w końcu pełen żalu wyznał, iż sam jest przywódcą czarnoksięskiego sabatu i bluźni naszej świętej wierze. Ponieważ dowody jego działalności były nie do podważenia, więc wszystko zakończyło się szczęśliwie i poprzez płomienie stosu poprowadziliśmy jego duszę ku Królestwu Niebieskiemu. Za co zresztą gorąco nam dziękował. A ja utwierdziłem się w przekonaniu, iż nie ma piękniejszego widoku nad skruszonego grzesznika, który pogrążony w bolesnej ekstazie, pośród płomieni, głośno wyznaje grzechy i błogosławi Inkwizytorium, iż w swym miłosierdziu naprostowało kręte ścieżki jego życia.

Obecność brata jałmużnika nie wróżyła jednak niczego dobrego. Nie słyszałem, co prawda, nigdy o Maurizio Sforzy oraz jego dokonaniach, ale sam fakt, że duchowni mieliby się zajmować tak złożoną materią, jak ściganie czarnoksięstwa oraz herezji, budził moje najgłębsze zaniepokojenie. Tak to już bowiem jest, że jeśli pozwoli się, by woda uczyniła nawet najmniejszy wyłom w tamie, wtedy wyłom zacznie się powiększać, aż w końcu niepowstrzymany strumień rozerwie mur i zaleje spokojne doliny. A na to nikt przy zdrowych zmysłach nie mógł przecież pozwolić.

– Kiedy brat Sforza zawita do Stolpen? – zapytałem.

– Oczekujemy go lada dzień – odparł szybko proboszcz. – A więc, jak widzicie, nie ma potrzeby, byście zmieniali plany i poświęcali cenny czas naszemu jakże nędznemu miasteczku. Bóg mi świadkiem, mistrzu, że zapewne bardziej zajmujące rzeczy zaprzątają wasz umysł.

Oj, widać, księżulo chciał się mnie pozbyć, gdyż najwyraźniej sądził, iż łatwiej mu będzie dogadać się z innym księdzem czy też zakonnikiem (gdyż wśród jałmużników byli i tacy, i tacy) niż z inkwizytorem. Nie wiem, dlaczego większość ludzi naiwnie sądziła, że głównym marzeniem funkcjonariusza Świętego Officjum jest rozpalenie maksymalnie dużej liczby stosów na maksymalnie dużym obszarze. Tymczasem wzniesienie stosu dla sprawiedliwie skazanych grzeszników było jedynie błogosławionym zwieńczeniem naszej pracy, do którego dążyliśmy, prowadząc wnikliwe śledztwa. A w czasie tych śledztw oraz procesów pełniliśmy rolę zarówno żarliwych oskarżycieli, bogobojnych adwokatów, jak i najsprawiedliwszych sędziów. No a przynajmniej tak głosiła teoria…

– Niestety – powiedziałem. – Widzę, że regulamin Świętego Officjum nie jest wam dobrze znany. Inkwizytorowi, który ma choć cień podejrzenia, że natknął się na heretyckie lub czarnoksięskie praktyki, nie wolno zrezygnować ze sprawy pod groźbą kary wyznaczonej przez sąd Inkwizytorium. A wierzcie mi, że nawet litościwe Inkwizytorium cechuje się daleko posuniętą konsekwencją w tej materii.

Jakoś po jego wyrazie twarzy poznałem, że słowo „litościwe” nie za bardzo pasowało mu do słowa „Inkwizytorium”. Niesłusznie, gdyż nad grzesznikami zawsze pochylamy się z żarliwą litością, której dorównuje jedynie równie żarliwa miłość.

– Ależ tu, jak Bóg mi świadkiem, nie ma mowy o czarnoksięstwie! – znowu niemal wykrzyknął. – To jakiś szaleniec rozgrzebuje groby i bezcześci zwłoki!

– Dlaczego w takim razie powiadomiliście biskupa, a nie justycjariuszy? – zapytałem. – Skoro uważacie, iż to zaledwie kryminalna sprawa?

Poczerwieniał, a na czoło wystąpiły mu kropelki potu.

– Z całym szacunkiem, mistrzu, ale nie macie chyba prawa…

– Mam, mam, wierzcie mi – przerwałem mu pobłażliwie, gdyż nazbyt często słyszałem podobną śpiewkę, traktującą o tym, do czego ma prawo funkcjonariusz Świętego Officjum. – I jeśli myślicie, że sprawi mi przyjemność zostanie w tej dziurze jeden dzień dłużej niż to będzie konieczne, to się głęboko mylicie.

– Moim obowiązkiem było zawiadomienie biskupa – powiedział, przełykając głośno ślinę, i otarł pot z czoła.

– Zapewne – rzekłem. – A moim jest bacznie przyjrzeć się wzmiankowanej sprawie, która, jak ośmielam się sądzić, niepokoi nie tylko księdza dobrodzieja, ale również zacnych obywateli spokojnego Stolpen. – Słowo „spokojnego” wypowiedziałem w taki sposób, aby nawet człowiek najbardziej podejrzliwy nie wyczuł w nim cienia ironii.

– Czego ode mnie oczekujecie? – zapytał ponurym tonem.

– Radości – odparłem, patrząc mu w oczy – spowodowanej tym, iż Święte Officjum, zaprzątnięte wszak wieloma ważkimi problemami i borykające się z walką o dusze ludzi na całym świecie, odnalazło czas, aby wspomóc wysiłki wiernych w tym miasteczku.

– Pokornie dziękuję – powiedział szybko. – I Bóg mi świadkiem, cieszę się z całego serca, że zechcecie poświęcić nam swój jakże cenny czas.

– Nie mnie dziękujcie, lecz Panu, który pokierował moimi krokami – odrzekłem, nie spuszczając z niego wzroku.

– Zawsze dziękuję Panu za wszelkie łaski, którymi mnie obdarza – wymamrotał jeszcze szybciej.

Widziałem już, że człowiek ten zaczyna odczuwać lęk przed waszym uniżonym sługą, i tak właśnie stać się powinno. Nie było jednak we mnie ani krzty grzesznej radości z tego powodu. Jakimż byłbym inkwizytorem, gdyby podobnie niskie uczucia gościły w moim sercu? W końcu jestem sługą Bożym i młotem na czarownice, a te tytuły, choć dalece nieoficjalne, jednak do czegoś zobowiązują.

– Opowiedzcie więc o trupojadzie – poddałem.

– Bóg mi świadkiem, niewiele jest do opowiadania – powiedział, wzdychając. – Od półtora roku ktoś rozgrzebuje groby i wycina ze zwłok części ciała. Czasem urżnie ledwie pośladki, czasem ukradnie całą kończynę… Ludzie są przerażeni. Boją się chować bliskich na naszym cmentarzu.

– Ślady ugryzień? – spytałem.

– Nieee. – Pokręcił głową. – Nic takiego.

– A więc to nie ghul – stwierdziłem. – Bo żaden nie miałby dość rozumu, by użyć noża.

– Wierzycie w ghule? – Proboszcz otworzył szeroko oczy. – Toż to zabobon…

– Jeśli nie wierzycie w potęgę zła, jak możecie uwierzyć w nieskończoną siłę Dobra? – odpowiedziałem pytaniem na pytanie. – Skoro wątpicie w moc szatana, Bóg na próżno będzie kołatał do waszego serca.