Мора спявае і кліча, усмоктвае, нібы дрыгва.

Выраз змяняе прывычна зморшчаны, змораны твар.

Гаснуць хвіліны, як знічкі.

Мора хвалюецца — два.

Нас абдымаюць за плечы злыя марскія вятры.

Казкі няма, каб аспрэчыць тое, што лёс нам адкрыў.

Час не цячэ і не лечыць, раны нібыта віры.

Чуеш — наперадзе вечнасць.

Мора хвалюецца — тры.

Гэта нічога не значыць: проста ты мроіш і сам

ведаеш, што не заплачаш — некалі, стоячы там.

І ты даеш безразважна ў чорныя хвалі нырца:

проста, няспешна, не страшна —

ліку не будзе канца.

2010

Semper fidelis

a.

Такое вясны не прыпомніш ты болей, дальбог.

Якраз набліжалася свята працоўных мас,

«Дынама» гуляла на выездзе з «Нёмнам». Утрох

вы ехалі ў горад, дзе антыфашызм перамог,

але не ўяўлялі, што ён пераможа і вас.

b.

Але немагчыма было не ўсвядоміць зусім,

бо genius loci вас доўга і ўпарта лавіў —

нязломны, няскораны горада дух, за якім

па могілках долу спускаліся вы да ракі,

дзе ўнукі ўставалі на бой між дзядоўскіх магіл.

c.

Па вуліцах цесных хто б маршавым крокам ні йшоў,

ні браў у аблогу ці танкамі ні прыязджаў,

чыіх бы сцягоў над мурамі ні віўся шоўк —

ён добра адрозніваў родзічаў ад прыбышоў,

і ўсё ж, непарушна між імі ляжала мяжа.

d.

А потым, за горадам, рушылі вы на фарты,

і ўжо незваротна адчуўшы сябе ў гасцях —

прынамсі, не ўдома — вы ўсё зразумелі, і ты,

нарэшце скарыўшыся чарам яго пекнаты,

прызнаў сябе хворым і вывесіў белы сцяг.

e.

Вы трапілі ў пастку, ваш бронецягнік у агні —

мы ў полымі гэтым усе так ці йначай згарым.

Адное надзеі — ён болей не ўспомніць ані

рубінавых зорак на пыльнай зялёнай брані,

ні шнараў ад танкавых тракаў на бруку сваім.

f.

Вось травень у верасні. Смерць уступае ў правы

і ноч наплывае на горад, як страшны сон.

Змаганне без сэнсу: усе, хто застаўся жывы,

брыдуць па лясах паасобку ў кірунку Літвы,

і коціцца сонца за Нёмнам, жыццю наўздагон.

2011

Падпольніцкі раманс

Вясновым днём ля абвернэбэнштэле

я крочыў на спатканне з сувязным

гаркама. Але раптам па ўсім целе атрутаю расцёкся сіні дым,

і сонца засвяціла проста ў вочы, як лямпачка на допыце ў СД —

ласкава і прынадна заахвочваў мяне спыніцца водару Эдэм.

У Менску, завашыўленым і брудным,

прапахлым потам, тытунём, крывёй,

ён падаваўся надзвычайным цудам

і сэрца мне напоўніў цеплынёй.

На ганку тым, ля абвернэбэнштэле, стаяла ты —

у кіцелі фельдграў,

і тонкі пах чароўнае «Шанэлі» прывабліваў малодшы камсастаў

варожае вайсковае выведкі. Яны жадалі ўсе цябе адну —

я быў адзіным і бяздзейным сведкам —

яны цябе хацелі праглынуць!

Панове афіцэры дапалілі і зніклі за дзвярыма ў пэўны міг,

а ты стаяла так самотна-міла — хоць зараз падыдзі ды абдымі.

У пальцах ты трымала цыгарэту, і віўся нікацінавы дымок —

але й тваім дыханнем абагрэты, «Шанэлі» паху знішчыць ён не мог.

Нарэшце я адважыўся і крокам рашучым скіраваўся да цябе,

і пачуваўся так, нібыта зорка чырвоная зіхцела на ілбе.

«Ці ведаеце, мілая паненка, не сёння-заўтра гэта ўсё міне…

Дзяўчо з такімі чорцікамі ў зрэнках, што ты згубіла

на маёй вайне?

Табе, майн лібэн мэдхэн, тут не месца — тут кроў, галеча,

пошасць і прыгнёт.

Валі ў свой Гамбург, Брэмен, Дрэздэн, Брэслаў — няхай і там

жыццё цяпер не мёд.

Жыві спакойна, дарагая фройляйн — чорт з тою уніформай,

скінь яе.

Заўжды мужчыны пачынаюць войны, а ўсё на плечы

валіцца твае…»

І змоўк язык у роце перасохлым (я гэта па-нямецку ўсё сказаў).

Ты сумна пасміхнулася. Па шчочцы скацілася самотная сляза…

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Ты з намі супрацоўнічала плённа:

здала ўсе шыфраграмы ОКW —

ці мала новых зорак на пагоны за тое хтось адхапаў у Маскве.

Была ты найкаштоўнейшым кантактам, і я табе

бязмежна давяраў,

і ўсё было цудоўна, але раптам нас нечакана напаткаў правал.

Цябе ламалі і душылі каты, патрабавалі нешта падпісаць —

у чорных казематах акупанта навек твая загінула краса…

Ты не сумуй па здраджанай радзіме, хай не кране душы тваёй

адчай —

па вуліцы, тваім названай імем, нямецкія трамваі паімчаць!

2009–2011

Godzina W

Варшава, вечар перад навальніцаю.

Гадзіннік з вежы бомкнуў пяць разоў.

Анёлы ўніз прашамацелі крыльцамі —

пайшлі на Жалібор. Брыдзе ў касцёл

турыстаў гурт. Трамвайчык каляінамі

Старога Места коціцца-звініць…

Спыніся: тут змагаліся і гінулі.

Дзе ля муроў прылеглі камяні,

лілася кроў па брукаванцы Віслаю,

гулі снарады ўсё цяжэй, бліжэй…

Няма патронаў — словам, справы кіслыя —

але спяваў паранены Арфей.

Пра камандзіра, што не бег за спінамі,

пра інтэндантаў, што варылі суп,

пра сябрукоў, што пад агнём не кінулі,

пра санітаркі дзіўную красу,

пра дым пажараў спляжанага горада,

пра ўсё, што страціў, а пасля знайшоў,

пра маладосць, знявечаную ворагам,

пра вечную нянавісць і любоў…

А валуны клубочкамі згарнуліся,

і там, пад камянямі, спяць яны.

А ты ідзеш па Длугай-доўгай вуліцы

і марыш, што нідзе няма вайны.

2010

Валодзя Караткевіч на беразе Дняпра

Вецер хмары па небе ў сумёты збіраў,

і яны застывалі ў маўклівым спакоі.

Сумны хлопчык сядзеў на адхоне Дняпра,

а краіна драмала ў снягах за ракою.

«Бог пакінуў яе. Пэўна, з дзесяць вякоў,

як забыўся і думаць аб нашай радзіме,

дзе не тое што цмокаў — няма й ветракоў,

ані Донаў Кіхотаў, каб біліся з імі.

Ён пайшоў і пакінуў нас з ёю саміх —

дык на чорта малітвы да гэткага Бога?»

Раптам снег прыпыніўся і вецер заціх —

Бог схіліўся і сумна глядзеў на малога.

І пакуль феерверкі ляцелі ў гару

і клалося ў снапы пад сярпамі калоссе,

ён пайшоў — і адзін нарадзіў Беларусь.

І для першага разу — някепска ўдалося.

2009

Паштоўка ад моладзі

Дарагі і любімы Валодзя, наш заўжды малады літаратар!

Гэты радасны дзень надыходзіць. Размяняўшы дзевяты дзесятак,

ты дагэтуль у нашым балоце — найзапатрабаваны аўтар,

і гэтак будзе заўсёды, хто б і што там ні квакаў.