Некалькі гадоў запар дажджы выпадалі даволі скупа; рэчка абмялела, але ў баках заўсёды было прыблізна да палавіны вады. Трава паднялася яшчэ досыць добрая, але не такая высокая і сакавітая, як у лепшыя гады.

— Баюся, будзе горш, — панура гаварыла Мэры Карсан.

Але перш чым спазнаць, што такое сапраўдная засуха, ім давялося перажыць паводку. У сярэдзіне студзеня край гэты сваім паўднёвым крылом закранулі паўднёва-заходнія мусоны. Магутныя вятры гэтыя крайне каварныя і зменлівыя. Здараецца, летнія праліўныя дажджы абрынаюцца толькі на самы паўночны акраек кантынента, а бывае, яны прарываюцца ўглыб і прыносяць няшчасным жыхарам Сіднея сырое, дажджлівае лета. Той год у студзені неба раптоўна завалакло хмарамі, вецер разрываў іх на доўгія пасмы — набрынялыя, чорныя, і хлынуў дождж — не скарацечны летні лівень, а ўпарты, грымучы, сапраўдны патоп.

Навасёлаў папярэдзілі загадзя — прыехаў Бадзяка Уільямс з фургонам, нагружаным да самага верху, і з тузінам запасных коней: ён спяшаўся аб’ехаць усю акругу, каб забяспечыць фермы неабходнымі прадуктамі, пакуль дажджы не адрэзалі яму шлях.

— Ідуць мусоны, — сказаў ён, скручваючы цыгарку, і пугай ткнуў на груды правізіі, якую ён прыпас звыш заказанай. — Купер і Барку вось-вось выйдуць з берагоў, а Разліў дык той ужо разліўся. Увесь Квінсленд на два / футы пад вадой, і яны там, бедалагі, носяцца, шукаючы хоць які грудок, куды авечак загнаць.

Раптоўна ўзнялася страшэнная трывога, але ніхто не панікаваў; Пэдзі і хлопчыкі працавалі як апантаныя, пераганялі авечак з нізінных выганаў як мага далей ад іхняй рэчкі і ад Баруана. Прыехаў айцец Ральф, асядлаў свайго каня і разам з Фрэнкам з лепшымі сабакамі паскакаў на тыя два выганы, што цягнуліся па беразе Баруана, — там яшчэ заставаліся авечкі, а Пэдзі і абодва аўчары, узяўшы кожны па адным хлопчыку, панесліся на конях у розныя бакі.

Айцец Ральф ужо і сам быў добрым аўчаром. Ён ехаў на пародзістай буланай кабылцы, якую падарыла яму Мэры Карсан, у бездакорна пашытых светла-карычневых наезніцкіх брыджах, старанна наглянцаваных рыжавата-карычневых ботах, у беласнежнай кашулі з расхінутым на безвалосых загарэлых грудзях каўняром і з закасанымі на мускулістых руках рукавамі. Фрэнк — у старых мехаватых штанах з шэрай саржы, перацягнутых пад каленямі «цецявілкамі», і ў шэрай фланелевай кашулі — адчуваў сябе бедным сваяком. Ды так яно і ёсць, скрывіўшы губы, думаў ён, едучы ўжо на другім баку рэчкі, праз самшытавы і сасновы лясок следам за стройным коннікам на зграбнай кабылцы. Сам ён сядзеў на наравістай рабой племянной кабыле, злоснай і ўпартай, яна люта ненавідзела іншых коней. Узбударажаныя сабакі брахалі, падскоквалі, гыркалі адзін на аднаго, злосна счэпліваліся ў клубкі, але мігам уціхамірваліся, як толькі айцец Ральф сцябаў іх бязлітасна сваім пастуховым бізуном. Чалавек гэты, здавалася, умеў рабіць усё; ведаў, якія сігналы падаваць свістам сабакам, а бізуном валодаў — куды там Фрэнку! Фрэнк яшчэ толькі вучыўся гэтаму чыста аўстралійскаму майстэрству.

Вялізны люты квінслендскі сабака-важак прасякся рабалепнай любоўю да маладога свяшчэнніка — яўна не лічыў Фрэнка за гаспадара. Але Фрэнка гэта не вельмі крыўдзіла. З усіх сыноў Пэдзі яму аднаму не палюбілася жыццё ў Драгедзе. Ён, праўда, вельмі хацеў пакінуць Новую Зеландыю, але не дзеля таго, каб жыць такім жыццём. Ён зненавідзеў бясконцыя аб’езды авечых выганаў, мулкую зямлю, на якой ледзь не кожную ноч даводзілася спаць, і гэтых злосных аўчарак, якіх нельга прыручыць і трэба прыстрэльваць, калі яны кепска нясуць службу.

Але мчацца на кані туды, дзе ўсё болып пагрозліва згушчаюцца чорныя хмары, — у гэтым ёсць нешта прыгодніцкае, і нават дрэвы, здаецца, не гнуцца з рыпеннем пад ветрам, а пускаюцца ў нейкія дзіўна вясёлыя скокі. Айцец Ральф насіўся як апантаны, гарачыў сабак, напускаў іх на чародкі авечак, што спакойна скублі траву, і няцямлівыя клубочкі воўны пачыналі бляяць з перапуду і кідаліся бегчы, а імклівыя цені мільгалі ў высокай траве і нарэшце сагналі ўсіх авечак у гурт і пагналі дадому. Без сабак жменька людзей нізавошта не ўправілася б з такім вялікім маёнткам, як Драгеда; сабакі, спецыяльна навучаныя пасвіць авечак і кароў, былі надзіва разумныя і маглі абысціся амаль без загадаў.

Да ночы айцец Ральф з дапамогай сабак і Фрэнк, які стараўся як мог, едучы ззаду, вывелі з аднаго выгану ўсіх авечак — звычайна гэта рабілася некалькі дзён. Пад купкай дрэў каля варотаў другога выгану айцец Ральф рассядлаў кабылу і бадзёра сказаў, што яшчэ да дажджу і адсюль выведуць усіх авечак. Сабакі, высунуўшы языкі, разлягліся на траве, і толькі вялізны люты квінслендзец, віляючы хвастом, угодліва туліўся да ног свяшчэнніка. З перакідной сумкі Фрэнк дастаў брыдкія з выгляду кавалкі кенгуровага мяса, кінуў сабакам, і яны, агрызаючыся і кусаючы адзін аднаго, накінуліся на ежу.

— Паганае звяр’ё, — сказаў ён. — Нармальныя сабакі так сябе не паводзяць. Шакалы нейкія.

— Думаю, гасподзь наш бог задумаў сабак амаль такімі, — мякка запярэчыў айцец Ральф. — Борздыя, разумныя, агрэсіўныя, прыручыць іх амаль нельга. Мне яны больш па душы, чым распешчаныя пакаёвыя сабачкі. Тутэйшыя кошкі таксама. Вы не бачылі іх каля павецяў і хлявоў? Дзікія, злосныя, проста пантэры; чалавека да сябе блізка не падпускаюць. Але палююць цудоўна і могуць абысціся без чалавека — гаспадара і карміцеля.

Ён узяў са сваёй седлавой сумкі кавалак халоднай бараніны, пакецік са скібачкамі хлеба, намазанымі маслам, адрэзаў сабе мяса, рэшту перадаў Фрэнку. Паклаў бутэрброды на бервяно паміж імі і з асалодай усадзіў белыя зубы ў мяса. Прагу наталілі з брызентавага бурдзючка, потым скруцілі цыгаркі.

Непадалёк стаяла адзінокае дрэва — вілга; айцец Ральф паказаў на яе цыгаркай.

— Вось тут пераначуем, — сказаў ён і адвязаў ад сядла коўдру, зняў сядло.

Фрэнк пайшоў за ім да вілгі — самага прыгожага, як лічаць у той частцы Аўстраліі, дрэва. Крона амаль круглая, лісце светла-шэра-зялёнае, густое. Ледзь не да самай зямлі апускаецца вецце, авечкі лёгка яго дастаюць, і таму кожнае дрэва нібы падстрыжана знізу — роўненька, як жываплот у садзе. Вілга лепш, чым якое іншае дрэва, укрые ад дажджу, бо амаль ва ўсіх астатніх дрэваў у Аўстраліі лістота не такая густая, як у болын вільготных краях.

— Скажыце праўду, Фрэнк, вы нешчаслівы? — папытаўся айцец Ральф, уздыхнуў, апусціўся на коўдру і пачаў рабіць новую самакрутку.

Фрэнк насцярожана паглядзеў на яго:

— А што значыць быць шчаслівым?

— Ну вось, напрыклад, бацька ваш і браты цяпер шчаслівыя. А вы трое — не: ні вы самі, ні сястра ваша, ні маці. Вам у Аўстраліі не падабаецца?

— У гэтым закутку — не. Хачу перабрацца ў Сідней. Можа, там мне пашчасціць і я чаго-небудзь дамагуся.

— У Сідней? Гэта ж гнездзішча распусты! — усміхнуўся айцец Ральф.

— Ну і што! Тут я як у цянётах, акурат як было там, у Новай Зеландыі; не магу вырвацца з яго хваткі.

— З чыёй?

Але апошнія словы вырваліся ў Фрэнка міжволі, і ён зацята маўчаў.

— Колькі вам гадоў, Фрэнк?

— Дваццаць два.

— Ужо? А вы калі-небудзь жылі асобна ад родных?

— He.

— Хадзілі на танцы, сябравалі з дзяўчынай?

— He.

Фрэнк упарта апускаў зваротак, які трэба было дадаваць, калі размаўляеш са свяшчэннікам.

— Ну, тады ён вас, напэўна, .хутка адпусціць.

— Да самай маёй смерці не адчэпіцца.

Айцец Ральф пазяхнуў і наладзіўся спаць.

— Спакойнай ночы, — сказаў ён.

Раніцай хмары апусціліся яшчэ ніжэй, але дажджу не было, і за дзень айцец Ральф і Фрэнк вывелі авечак і з другога выгану. Праз усю Драгеду з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад цягнулася града невысокіх узгоркаў, менавіта сюды, на гэтыя пашы, і пераганялі цяпер статкі — тут авечкі знойдуць прытулак, калі пачнецца разводдзе.

Дождж лінуў, калі крыху ўжо змерклася, і Фрэнк са свяшчэннікам паскакалі да рэчкі — там, пад домам, дзе жылі Кліры, быў брод.

— Цяпер коней не шкадуй! — крыкнуў айцец Ральф. — На ўсю моц гані, хлопча, a то ўтопішся ў гразі!