— Ты ўпэўненая, што выбрала правільна, Джасі?

— А як жа. Я даўно гэта вырашыла. — Апошні кавалак праклятага мяса схаваўся ў расоле; Джасціна зачыніла вечка. — Усё! Спадзяюся, болей ніколі ў жыцці не ўбачу ні кавалка саланіны!

Мэгі падала ёй поўную бляху нарэзанага елачкамі цеста.

— На, засунь, калі ласка, у духоўку. I пастаў стрэлку на чатырыста градусаў. Ага, прызнацца, гэта трохі нечакана. Я думала, дзяўчаткі, якім хочацца стаць актрысамі, заўсёды нешта такое паказваюць, а ты, здаецца, адзіная ніколі ніякіх роляў не выконвала.

— Ох, мама, зноў ты ўсё блытаеш, кіназорка адна справа, актрыса — зусім другое. Праўда, ты безнадзейная.

— А хіба кіназоркі не актрысы?

— Самага апошняга гатунку. Хіба што апрача тых, хто пачынаў на сцэне. Вось і Лоўрэнс Оліўе іншы раз здымаецца ў кіно.

Фатаграфія Лоўрэнса Оліўе з яго аўтографам даўно ўжо паявілася на Джасцініным туалетным століку; Мэгі лічыла, што гэта проста дзявочае захапленне, а зрэшты, як ей цяпер успомнілася, падумала тады, што ў дачкі хоць неблагі густ. Сяброўкі, якіх Джасціна зрэдчасу прывозіла ў Драгеду пагасцяваць, звычайна выхваляліся фатаграфіямі Тэба Хантэра і Роры Кэлхаўна.

— I ўсё-такі я не разумею. — Мэгі пакруціла галавою. — Ты — і раптам актрыса!

Джасціна паціснула плячыма.

— Ну, а дзе я яшчэ магу крычаць, выць і галасіць, калі не на сцэне? Мне такога не дазволяць ні тут, ні ў школе, нідзе! А я люблю крычаць, выць і галасіць, ліха на яго!

— Але ж ты вельмі добра малюеш, Джасі! Чаму б табе і праўда не стаць мастачкаю? — настойвала Мэгі.

Джасціна адвярнулася ад вялізнай газавай печы, пастукала пальцам па балоне.

— Трэба сказаць работніку, няхай памяняе балон, газу амаль не засталося; але на сёння хопіць. — У светлых вачах, скіраваных на Мэгі, заўважаўся жаль. — Праўда, мама, ты вельмі непрактычная жанчына. А звычайна якраз дзеці, калі выбіраюць сабе прафесію, не думаюць пра практычны бок. Дык вось, май на ўвазе, я не збіраюся здыхаць I з голаду дзе-небудзь на гарышчы і праславіцца толькі пасля смерці. Я збіраюся зазнаць славу, пакуль жывая, і не жыць у нястачы. Так што жывапіс будзе дзеля душы, а сцэна — дзеля заробку. Ясна?

— Але ж Драгеда табе дае немалыя грошы! — З адчаю Мэгі парушыла зарок, які сама сабе дала — што б ні было, трымаць язык за зубамі. — Табе не давялося б здыхаць з голаду недзе на гарышчы. Хочаш займацца жывапісам — калі ласка. Ніхто не замінае.

Джасціна страпянулася, папыталася жвава:

— А колькі ў мяне на рахунку грошай, мама?

— Болей чым трэба — калі захочаш, можаш хоць усё жыццё сядзець склаўшы рукі.

— Вось нудота! Пад канец я б з ранку да ночы толькі балбатала па тэлефоне ды гуляла ў брыдж; па крайняй меры, мацяркі амаль усіх маіх школьных сябровак болей нічым не займаюцца. Я ж у Драгедзе жыць не буду, пераеду ў Сідней.

У Сіднеі мне куды болей падабаецца, чым у Драгедзе.

У светлых вачах бліснула надзея. — А хопіць у мяне грошай на новае лячэнне электрычнасцю ад вяснушак?

— Напэўна. А навошта табе гэта?

— На тое, што тады на мяне не страшна будзе глядзець.

— Дык жа актрысе, здаецца, знешнасць не мае значэння?

— Перастань, мама. Мне гэтыя вяснушкі абрыдзелі проста.

— I ты цвёрда не хочаш стаць мастачкаю?

— Яшчэ як цвёрда, шчыра дзякую. — Джасціна, прытанцоўваючы, прайшлася па кухні. — Я створана для падмосткаў, васпані!

— А як ты трапіла ў Калаўдэнскі тэатр?

— Мяне праслухалі.

— I прынялі?!

— Твая вера ў таленты роднай дачкі проста замілаваная, мама. Ведама, мяне прынялі! Бачыш, я надзвычайная. I калі-небудзь стану славутасцю.

Мэгі развяла ў місцы зялёную глазуру і пачала асцярожна мазаць зверху гатовае пячэнне.

— Табе гэта так важна, Джас? Так хочацца славы?

— Трэба думаць. — Джасціна пасыпала цукрам масла, да таго размяклае, што яно распаўзлося ў місцы, быццам смятана: хоць даўнейшую пліту, якую цеплілі дрывамі, і замянілі на газавую, у кухні было вельмі горача. — Маё рашэнне цвёрдае і непахіснае, я павінна праславіцца.

— А замуж ты не збіраешся?

Джасціна пагардліва скрывіла губы.

— Дзіва што! Усё жыццё выціраць мокрыя насы і брудныя попкі? I ў ножкі кланяцца якому-небудзь ёлупню, які падноска майго не варты, а лічыць сябе маім панам і ўладаром? Дудкі, гэта не для мяне!

— He, Джасціна, цябе трываць нельга! Дзе ты навучылася гэтак гаварыць?

— У нашым арыстакратычным коледжы, зразумела. — Джасціна хутка і спрытна адною рукою расколвала над міскаю яйцо за яйцом. Потым узялася шалёна збіваць іх. — Мы ўсе там вельмі прыстойныя дзяўчаты. I вельмі адукаваныя. He кожная чарада бязмозгіх дзяўчатак здольная ацаніць усё хараство такіх, напрыклад, лацінскіх вершыкаў:

Нейкі рымлянін з Вінідыума

Насіў кашулю з ірыдыума.

Кажуць яму: — Твой адзетак дзівіць нас.

А ён у адказ: «Id est bonum sanguinem praesidium»[7].

Губы ў Мэгі нецярпліва варухнуліся.

— Ведама, надта непрыемна прызнавацца ў сваёй неадукаванасці, але ўсё-такі растлумач, што ж сказаў гэты рымлянін?

— Што гэта страшэнна надзейны касцюм.

— I толькі? Я думала, пачую нешта горшае. Ты мяне дзівіш. Але хоць ты і вельмі стараешся перамяніць размову, дарагая дачка, давай вернемся да папярэдняй тэмы. Чым кепска выйсці замуж?

Джасціна насмешліва пырхнула, даволі добра пераймаючы бабулю.

— Ну, мама! Гэта ж трэба! Хто б пытаўся!

Мэгі адчула — кроў прыліла да шчок, апусціла вочы на бляху з ярка-зялёнымі здобнымі елачкамі.

— Ведама, ты вельмі дарослая ў свае семнаццаць гадоў, а ўсё-такі не грубіянь.

— Толькі паспрабуй ступіць на бацькоўскую тэрыторыю, адразу цябе абвінавачваюць у грубіянстве — праўда, дзіўна? — папыталася Джасціна каля міскі са збітымі яйцамі. — А што я такое сказала? Хто б пытаўся? Ну і правільна сказала, якраз пацэліла, каб яго чорт узяў! Я ж не кажу, што ты няўдачніца, ці грэшніца, ці што-небудзь яшчэ горшае. Наадварот, па-мойму, ты на рэдкасць разумна зрабіла, што збавілася ад свайго мужычка. Навошта табе муж? Грошай на жыццё табе хапае, мужчынскага ўплыву на тваіх дзяцей хоць адбаўляй — вунь колькі ў нас дзядзькоў. He, ты вельмі правільна зрабіла! Замужжа — гэта, ці ведаеш, бязмозгім дзяўчатам.

— Ты ўся ў бацьку.

— Гэта выкрутасы. Калі я табе нечым не дагадзіла, значыць, я ўся ў бацьку. Што ж, даводзіцца верыць на слова, я дык гэтага паважанага джэнтльмена зроду не бачыла.

— Калі ты ад’язджаеш? — з адчаем папыталася Мэгі.

— Прагнеш хутчэй ад мяне збавіцца? — усміхнулася Джасціна. — Нічога, мама, я цябе ані не асуджаю. Але што зробіш, люблю бянтэжыць людзей, а цябе асабліва. Завязеш мяне заўтра да сіднейскага самалёта?

— Давай лепей паслязаўтра. А заўтра я вазьму цябе ў банк. Сама паглядзіш, што ў цябе на рахунку. I вось што, Джасціна...

Джасціна падсыпала мукі і спрытна ўпраўлялася з цестам, але, пачуўшы нешта новае ў мацерыным голасе, падняла галаву.

— Што?

— Калі ў цябе нешта не зладзіцца, прашу цябе, вяртайся дадому. Помні, у Драгедзе табе заўсёды знойдзецца месца. Чаго б ты ні натварыла, як бы ні правінілася, ты заўсёды можаш вярнуцца дадому.

Джасцінін пагляд памякчэў.

— Дзякуй, мама. У глыбіні душы ты неблагая старая, праўда?

— Старая? — ахнула Мэгі. — Якая ж я старая! Мне толькі сорак тры.

— О божа! Гэтак многа?

Мэгі запусціла ў яе пячэннем-елачкаю і пацэліла па носе.

— Вось нягодніца! — Яна засмяялася. — Ты проста страхоцце! Цяпер я адчуваю, што мне ўжо ўсе сто.

Дачка шырока ўсміхнулася.

Тут увайшла Фія паглядзець, што робіцца на кухні; Мэгі абрадавалася ёй як выратаванню.

— Ведаеш, мама, што мне цяпер заявіла Джасціна?

Зрок у Фіёны аслаб, немалой працы цяпер вымагалі ў яе рахункі, але за пацямнелымі зрэнкамі розум збярогся зоркі.

— Адкуль жа мне ведаць? — спакойна заўважыла яна і не без страху паглядзела на зялёнае пячэнне.