— Сястра там казала наконт мора, што рыбалка можа быць жудасна небясьпечная, гэта праўда?

— На акіяне можа быць вельмі моцны шторм, вядома ж, вельмі небясьпечныя хвалі.

Макмэрфі правёў позіркам Вялікую Сястру, а потым зноў паглядзеў на Джорджа. Той пачаў яшчэ больш заломваць рукі пад піжамай, гледзячы навокал на маўклівыя твары, што пазіралі на яго.

— Далібог! — раптам вымавіў ён. — Вы што, думаеце, яна мяне напалохала наконт акіяну? Вы гэта думаеце?

— Ну, здаецца, не, Джордж. Я проста падумаў, што калі ты з намі не паедзеш, і калі раптам сапраўды будзе нейкі жахлівы шторм, дык мы ўсе да апошняга згубімся ў моры, цяміш? Я ж казаў, што нічога не разумею ў марской справе, але я табе яшчэ во што скажу: памятаеш, па нас прыедуць дзьве жанчыны? Я набалбатаў доктару, што гэта дзьве мае цёткі, рыбацкія ўдовы. Дык во, яны абедзьве калі ў жыцьці і змагаліся з гайданкай, дык толькі на прасьцінах. Ад іх у шторм карысьці ня болей, чым ад мяне. Ты нам патрэбны, Джордж. — Макмэрфі выцягнуў цыгарэту і спытаўся: — Ты, дарэчы, маеш дзесяць баксаў?

Джордж пакруціў галавой.

— Ня маеш. Так і думаў. Ну, халера зь ім. Я тут ужо даўно згубіў усе надзеі разбагацець. Хай сабе. — Ён дастаў з кішэні зялёнай уніформы аловак, выцер яго аб кашулю і падаў Джорджу: — Будзеш у нас капітанам і можаш ехаць за пяцёрку.

Джордж зноў нас агледзеў, моршчачы высокі лоб над такім цяжкім рашэньнем. Нарэшце ён агаліў выбеленыя дзясны ўсьмешкай і ўзяў аловак.

— Далібог! — сказаў ён і пайшоў запісвацца на апошні радок у сьпісе. Пасьля сьняданку Макмэрфі спыніўся на калідоры ля дошкі і дапісаў «КАП.» перад Джорджавым прозьвішчам.

Прастытуткі спазьняліся. Усе пачалі ўжо думаць, што мы нікуды не паедзем, але тут Макмэрфі выгукнуў ля вакна, і мы ўсе пабеглі глядзець. Ён сказаў, што гэта яны, але мы пабачылі толькі адну жанчыну і толькі адну машыну, хоць чакалі дзьве. Макмэрфі празь сетку паклікаў жанчыну, і тая пайшла з паркоўкі да нашага аддзяленьня наўпрост праз траву.

Яна была маладзейшая і прыгажэйшая, чым мы ўсе разьлічвалі. Усе ўжо даведаліся, што прыедуць прастытуткі, а ня цётачкі, і чакалі чаго заўгодна. Некаторыя з больш рэлігійных былі ня дужа радыя. Але калі мы пабачылі, як яна рушыць лёгкай хадой па траве да аддзяленьня, пабачылі ейныя зялёныя вочы, валасы, скручаныя на патыліцы, якія падскоквалі на кожным кроку як медныя спружыны на сонцы, мы маглі думаць толькі пра тое, што гэта дзяўчына, жанчына, не зацягнутая ў белае з галавы да ног, быццам яе замарозілі, і нам было ўсё роўна, чым яна зарабляе сабе на жыцьцё.

Яна падбегла да вакна, дзе стаяў Макмэрфі, учапілася пальцамі ў сетку і прыціснулася да яе. Дзяўчына крыху задыхалася ад беганіны, і ад кожнага ўздыху здавалася, што яна зараз надзьмецца празь сетку. Яна трохі ўсхліпвала.

— Макмэрфі, чарцяка ты гэткі, эх, Макмэрфі...

— Не пераймайся так. Дзе Сандра?

— Завісла, у яе не атрымалася. Але ты, чарцяка, як ты, у парадку?

— Завісла!

— Калі па праўдзе, — дзяўчына выцерла нос і захіхікала, — наша Сандрачка выйшла замуж. Памятаеш Арці Гілфільяна зь Бівэртану? Ён заўсёды прыходзіў на вечарынкі зь нейкай гідотай — то вужа прынясе, то белую мыш — заўсёды нейкую гідоту меў у кішэні, такі мехам пацопаны...

— Госпадзе Ісусе! — застагнаў Макмэрфі. — І як я ўцісну дзесяць мужыкоў у адзін форд хрэнаў, га, Кэндзі? Мо Сандра і ейны вуж зь Бівэртану ведаюць, як мне тут вылаўчыцца, га?

Дзяўчына паглядзела так, быццам абдумвала, як разьвязаць праблему, але тут затрашчаў дынамік у столі і голасам Вялікай Сястры паведаміў Макмэрфі, што калі ён хоча пагутарыць са сваёй сяброўкай, дык будзе лепей, каб яна паводле правілаў запісалася ў рэгістратуры, а не турбавала тут увесь шпіталь. Дзяўчына адышла ад вакна і пакрочыла да галоўнага ўваходу, а Макмэрфі пайшоў і плюхнуўся ў крэсла ў куце, панурыўшы галаву.

— Халера ясная, — вылаяўся ён.

Найменшы з чорных прывёў дзяўчыну ў аддзяленьне і забыўся зачыніць за ёй дзьверы (пазьней, відаць, ён атрымаў за гэта добрага прачуханца). Дзяўчына з падскокам прайшла па калідоры паўзь Сястроўню, адкуль яны ўсе спрабавалі агульным ледзяным позіркам замарозіць ейныя рухі, і зайшла ў дзённы пакой на некалькі крокаў наперадзе доктара. Той ішоў у Сястроўню зь нейкімі паперамі, паглядзеў на яе, назад на паперы, потым зноў на яе і пачаў разгублена круціць у руках акуляры.

Яна спынілася на сярэдзіне дзённага пакою і пабачыла, што яе атачылі сорак мужыкоў у зялёнай уніформе; было так ціха, што можна было пачуць, як бурчаць жываты, а ўздоўж шэрагу хронікаў з трэскам адрываюцца катэтэры.

Ёй давялося цэлую хвіліну так прастаяць, пакуль яна азіралася, каб знайсьці Макмэрфі, таму ўсе здолелі добра яе разгледзець. Пад стольлю над ейнай галавой вісеў сіні дым; мне здаецца, ува ўсім аддзяленьні перагарэла апаратура, няздольная перанесьці ейнае ўварваньне сюды: апарат замерыў ейныя электронныя паказьнікі, падлічыў, што ён не разьлічаны на нешта такое ў аддзяленьні, і папросту згарэў, быццам машыны скончылі самагубствам.

На ёй была белая футболка, як на Макмэрфі, толькі нашмат меншая, белыя кеды і джынсы, абрэзаныя над каленямі, каб ногі маглі дыхаць. Выглядала, што тканіны замала, каб для прыстойнасьці прыкрыць усё, чым яе надзяліла прырода. Пэўна, значна больш мужчынаў бачылі яе значна менш адзетай, але тут яна пачала нэрвова тузацца, быццам школьніца на сцэне. Усе глядзелі моўчкі. Марціні, праўда, прашаптаў, што відаць нават даты на манэтках у кішэнях ейных джынсаў, настолькі яны цесныя, але ён стаяў бліжэй, таму мог бачыць лепш за астатніх.

Білі Бібіт першы нешта вымавіў, нават ня слова, а проста нізкі, амаль балючы посьвіст, які найлепшым чынам тлумачыў, як яна выглядае. Яна засьмяялася і сказала яму вялікі дзякуй, і ён так моцна зачырванеўся, што яна таксама пачырванела і зноўку засьмяялася. Тут усе ажывіліся. Усе вострыя адразу ж рушылі да яе, спрабуючы зь ёй пагутарыць, усе адначасова. Доктар тузаў Гардынга за пінжак, пытаўся, хто яна такая. Макмэрфі падняўся з крэсла, падышоў да яе праз натоўп, і калі яна яго заўважыла, дык кінулася да яго з абдымкамі і словамі: «Ты, чарцяка Макмэрфі», — а потым засаромелася і зноў зачырванелася. Калі яна чырванела, дык выглядала ня болей чым на шаснаццаць ці сямнаццаць гадоў, клянуся.

Макмэрфі перазнаёміў яе з усімі, і яна паціснула ўсім рукі. Калі яна віталася зь Білі, дык зноў падзякавала яму за посьвіст. Тым часам з кабінэту выплыла Вялікая Сястра і з усьмешкай спыталася ў Макмэрфі, як ён зьбіраецца ўціснуць дзесяць чалавек у адну машыну, а ён спытаўся, ці можна пазычыць машыну ў некага з пэрсаналу, і тады б ён сам сеў за руль, але яна патлумачыла, што паводле правілаў гэта забаронена, як усе ад яе і чакалі. Яна сказала, што калі няма яшчэ аднаго кіроўцы, які можа расьпісацца, што бярэ на сябе адказнасьць, то палова нашага экіпажу павінна застацца тут. Макмэрфі адказаў, што згубіць на гэтым пяцьдзясят баксаў хрэнавых, бо давядзецца аддаваць грошы тым, хто не паедзе.

— Тады, відаць, — сказала Сястра, — трэба скасаваць паездку і вярнуць грошы ўсім.

— Я ўжо наняў катэр; гэны дзядзька ўжо грэе ў кішэні мае семдзесят баксаў!

— Семдзесят даляраў? Вось як, містэр Макмэрфі? Мне здавалася, вы казалі пацыентам, што вам трэба сабраць сто даляраў плюс яшчэ ўкласьці дзесяць сваіх, каб аплаціць паездку.

— Я яшчэ палічыў паліва туды і назад.

— Але ж бэнзін не каштуе трыццаці даляраў, праўда?

Яна міла ўсьміхнулася яму, чакаючы адказу. Ён падняў рукі ўгару і закаціў вочы ў столь.

— От жа ж, вы ўжо свайго ня ўпусьціце, шаноўны пракурор. Вядома ж, я зьбіраўся пакласьці розьніцу сабе ў кішэнь. Здаецца, ніхто тут у гэтым і раней не сумняваўся. Я думаў крыху зарабіць за тыя намаганьні, што мне давялося...

— Але вашы пляны сарваліся, — перабіла яна. Яна ўсё яшчэ пасьміхалася яму, поўная спагады. — Ня могуць жа ўсе вашы дробныя фінансавыя спэкуляцыі вянчацца посьпехам, Рэндл. Па праўдзе, я мяркую, вы і так ужо атрымалі нямала перамог. — Яна нібы задумалася над нечым, і я зразумеў, што пазьней мы яшчэ пра гэта пачуем: — Так. Усе вострыя пацыенты ў аддзяленьні падчас вашага перабываньня тут далі вам расьпіскі за нейкія вашы «гешэфты», таму хіба вам не здаецца, што можна зьмірыцца з гэтай маленькай паразай?