Ponownie powróciła sprawa narkotyków, już chyba do końca życia zostanę etatową w tym kraju narkomanką, ponownie oskarżano mnie o sprawy, które nie miały miejsca, zastanawiano się nad moją przeszłością, dorabiano fabułę. Początkowo wprowadziło mnie to w stan osłupienia, nie potrafiłam się obronić, potrzebowałam czasu, zanim stanęłam twarzą w twarz z szefem i powiedziałam mu, co o tym myślę. Chciał nawet, bym powróciła do pracy, ale mu nie ufałam, w swej przebiegłej naturze na pewno później znalazłby jakiś sposób, by mnie dręczyć.

Nie chciałam być jego kolejną ofiarą, widziałam, jak przez cztery lata odnosił się do słabszych psychicznie lekarzy. Wolałam odejść.

Kończył się rok 1990, rok, którego miałam nie przeżyć. Podsumowanie było dla mnie pesymistyczne.

Odchodzi ten rok, dekada, wielce niesamowita. Jestem odstawiona na boczny tor zawodowo, zdruzgotana emocjonalnie, podupadła zdrowotnie. Ładny finisz w 31 roku życia.

Rok temu postanowiłam zerwać z całym światem i to mi się udało. Teraz postanowiłam powrócić do życia, radować się nim.

Nie mogłam przewidzieć, że nadchodzący rok będzie przełomowym i pełnym gwałtownych przeżyć, także okrutnych.

2 stycznia 1991 roku dostałam wyczekiwaną kartkę od Tadeusza.

„Droga Basiu, na Nowy Rok przesyłam Ci myśli Hioba, wierząc, że są one najlepsze dla wyjaśnienia tego, co czuję sam, wiedząc o Twoim cierpieniu, świadomym i szalonym.

Ale widać tak być miało, tak chciałaś wyrazić swoją moc – i – niemoc, swój gniew i miłość.

Wiele rzeczy jest dla mnie niezrozumiałych, ale przez to pouczających. W chwili złości napisałem dla Ciebie takie instrukcje, ale dopiero teraz je wysyłam:

Pozostać trudniej niż wskoczyć w przepaść a potem odfrunąć jak otruty motyl

Usłyszeć łatwiej słów kilka Anioła gdy rozbitej lutni prowadzą go widma

Wirują mocniej minuty bezludne wiatr skrzydła rozrywa to już jest południe

Ogrodnik patrzy cicho by nie spłoszyć chwili nad nim niebo i ból i – rój motyli

Całuję Ci mocno

T.”

Czarek, uczeń i przyjaciel Tadeusza, powiedział wcześniej Ance, że jest to psychoza i że od tego są psychiatrzy. Na szczęście mi tego wcześniej nie powtórzyła. Byłby to koniec, zamilkłabym dla świata w poczuciu odrzucenia. I tak te słowa najbardziej bolały, chyba nawet do dzisiaj. Jednak coś przekonało Tadeusza, by do mnie zwrócić się tym symbolicznym tekstem.

Trafił w dziesiątkę, wywołał lawinę w podświadomości.

Czekałam na wiadomość od Tadeusza i nie rozumiałam, dlaczego tak długo z tym zwleka.

Pragnął wyczuć moment, kiedy będę mogła przyjąć jakąkolwiek prawdę, która mnie stąd nie zdmuchnie, nie sprawi, że pogrążę się w większej rozpaczy. Każdy gest mógł doprowadzić do katastrofy, samobójstwa lub zamilknięcia.

Postanowiłam odpisać, ale byłam przekonana, że będę milczała, że nikomu nic nie powiem oprócz uznania faktu, że było to samobójstwo.

Po kilku dniach zorientowałam się, że list, który mu wysłałam, jest zemstą, to wzbudziło we mnie silny lęk, sądzę, że przed oceną.

Pytanie, czy jestem normalna, powracało w każdy wieczór.

Tamta myśl znowu mnie osacza. Czy to naprawdę jest nie do owładnięcia. Dlaczego taka samozagłada. Dlaczego aż tak?

Czuję się dziwnie, jakby mózg przeszedł próbę ognia. Przerwanie ciągłości czasu istnienia.

A teraz wypełnianie luki, ogromnej dziury, lecz nie wiem jeszcze, czym ją napełnić, a może ominąć i iść dalej, z pustym miejscem w pamięci. To powraca i domaga się wypełnienia, bo zbyt niepokoi. Nie potrafię.

Zgubiłam zbyt wiele części łamigłówki mego życia.

Może kiedyś uda mi się ta sztuka istnienia, że odnajdę siebie, i spokój w sobie, taka, jaką jestem naprawdę.

Wcale nie mam zamiaru udowadniać, że jestem normalna. Jak długo trzeba w sobie oswajać śmierć drugiego?

9 stycznia 91

Ależ ja jestem nienormalna i dobrze mi z tym. Naprawdę?

Przypominam sobie to, co pisałam w „Oswajaniu zwierza" i co stworzyłam w fantazjach.

Oprócz kilku szczegółów, wszystko stało się.

Freud: Halucynacja – kateksja przechodzi w postrzeżenie, Kateksja to zaspokajanie impulsów id przez znalezienie odpowiedniej osoby, przedmiotu, idei.

Moje dzienniki, dzienniki. Przytłaczają. Moje życie mnie przytłacza.

Mam wstręt do psychologii. Do siebie?

Myśli krążą wciąż wokół spraw ostatecznych. Dlaczego stale mi się śni taka ohyda, rozpad, gnicie, zniszczenie?

Czy to tak mocno we mnie tkwi?

W poczuciu winy napisałam następny list do Tadeusza, nie czekając na odpowiedź.

„Tadeuszu, do jakiej trzeba dojść rozpaczy, by ostatecznie przeciąć nić swego życia, nieodwracalnie, bo przecież z niewiarą, że po tamtej stronie cokolwiek istnieje, totalna samozagłada, bez żadnej nadziei.

Nie potrafię cieszyć się z powrotu do życia. Przeraża mnie zwykły kontakt z ludźmi, ulice, początek dnia, noc, kiedy nasila się lęk. I tamte wspomnienia, tak tragiczne, że aż niewyobrażalne”.

Wraz z listem posłałam Tadeuszowi poemat „Zagubienie”, który napisałam tego dnia, nazywając siebie otrutym motylem. Zapytałam go, dlaczego milczał wobec mnie przez te lata, dlaczego nic mi nie powiedział o mojej chorobie, którą doskonale wyczuwał od samego początku.

Nie pojmowałam tego, skąd taka „zmowa milczenia”.

Wyczuwałam szóstym zmysłem, że jest coś nie tak, że potrzeba mi tutaj bliskiej osoby, która pomogłaby mi unieść ciężar całego zagubienia, bym przetrwała najgorsze chwile. Nie było takiego człowieka, nikt nie wiedział, co się ze mną dzieje naprawdę i co się wydarzyło.

Nikt, ale to nikt z mojej rodziny nie zorientował się, że tonę. Nikt nie był ze mną blisko. Wiedziała bardzo dużo Anka, ale i ona mnie zostawiła, dopiero później dowiedziałam się dlaczego.

Nie chciała towarzyszyć memu zdrowieniu, nie chciała być blisko mnie. Była przy mnie w klinice, kiedy umierałam, lecz z zupełnie innego powodu.

Rozwiązywała sobie własne problemy. Jak tragiczna bywa ludzka podświadomość.

20 stycznia napisałam:

Nie przynależę do świata normalnych ani do świata obłąkanych, dlatego ta samotność ma wymiar skrajnej pojedynczości. Jest mi broniony wstęp do pierwszego, przed drugim bronię się rozpaczliwie. A poza tym nie chcę być ani w jednym, ani w drugim.

W takim razie gdzie?

Są decyzje, które trzeba podejmować samemu, mogą przygnieść jedynie swoim ciężarem.

Do tej prostej prawdy doszłam w końcu i stała mi się pewnym objawieniem. Zaczęłam brać odpowiedzialność za to, co robię.

Wydawnictwo w Katowicach zaakceptowało książkę pt. „Kokaina”, którą pisałam na miesiąc przed samobójstwem. Ta wiadomość dodała mi sił, pewność, że nie wszystko w moim życiu było klęską, że mogę chociaż liczyć na swój talent i twórczość, która jest wspaniałym lekarstwem, kiedy jest się do końca samotnym.

To wszystko musiało się wydarzyć. W końcu udało mi się dotknąć dna ciemności. Teraz zapragnęłam wyruszyć na poszukiwanie siebie w stronę światła.

28 stycznia przyszedł list od Tadeusza. Przemówił do mnie, zaczął ze mną rozmawiać.

„Droga Basiu,

dziękuję za list i medytacje, zwłaszcza za nie. Mam wrażenie, że to, co piszesz, jest rozdarte tak jak tamta decyzja, którą powzięłaś przeciwko sobie. Masz delikatną pretensję do mnie, że nie powiedziałem Ci tego, co mógłbym. Hm – ale czy mogłem, czy tego chciałaś? Piszesz – „Wiem, że pacjentowi nie mówi się wiele” itd. Ale przecież wiesz także, że nigdy, ale to nigdy nie uznałby Cię za „pacjenta". Nawet teraz, kiedy zrobiłaś wszystko, aby nim zostać. Być pacjentem to być Dzieckiem, które nie chce być Dorosłym, bo dba o to, aby nie rozpadła się rodzina, aby rodzice się nie rozstali. Więc musi w sobie trwać jako Dziecko, chorujące, zatruwające się, walczące z sobą, zabijające się. Tego wymaga od Ciebie Twoje delikatne Dziecko, które ratuje układ między Rodzicami, ale samo popada w psychotyczny impas. Stać Cię na tak wielki gest wobec bezmiłości, która Cię otacza, a której nie chcesz uznać, bo jest lustrem śmierci. Wolisz wybrać śmierć niż spojrzeć w lustro. OK.