Doktor zabrał z talerza niedojedzoną kanapkę i zawinął ją w serwetkę. Skórzewski pośpiesznie dopił kawę. Nie smakowała mu, w Norwegii zamiast parzyć kawę gotowali ją, ale pomogła mu mimo wszystko odpędzić ponure myśli.

– Gdzie to się stało? – zapytał w biegu Hansen.

– Na pensji.

– O mój Boże!

Zabrał ze szpitala tylko torbę lekarską i już po chwili biegli, ślizgając się na zaśnieżonych uliczkach. Doktor Danielsen został w klinice. Niebawem dotarli do sporego budynku, mieszczącego internat. W drzwiach przywitała ich ponura kobieta o płonącym bojowo obliczu.

– Zabierzcie ją! – wrzasnęła histerycznie. – Zaraza!

– Niech się pani uspokoi! – huknął na nią Hansen. – Dzieci patrzą! Gdzie ona jest?

Machnęła dłonią. Weszli przez bramę na niewielkie podwórko zabudowane szopami. Przed drzwiami jednej z nich stał pedel, uzbrojony w starą strzelbę kapiszonową. Lekarz na ten widok wykrzywił pogardliwie wargi. Odepchnął go i otworzył drzwi. W kącie siedziała skulona dziewczynka mogąca mieć około szesnastu lat. Ubrana była w sukienkę i skórzane kapcie. Popatrzyła na niego jak zaszczute zwierzę. Przerażenie wykrzywiło jej rysy.

– Zabierz ją! – zawyła dyrektorka, która przyczłapała tu za nimi.

Spojrzał na nią ostro.

– Na dworze jest piętnaście stopni mrozu, a ona siedzi w szopie, ubrana tylko w sukienkę! – krzyknął. – Czy pani rozum postradała! Proszę natychmiast przynieść jej płaszcz, czapkę i buty.

Wszedł do szopy. Dziewczynka z przestrachu skuliła się jeszcze bardziej.

– Nie bój się – powiedział. – Jestem lekarzem. Nazywam się Armauer Hansen.

Opanowała się w jednej chwili, a może na skutek szoku ogarnęło ją otępienie?

– Słyszałam o panu. – Zrobiła się blada jak ściana. – Mam na imię Vanja. Vanja Lunden.

Paweł też się przedstawił. Po chwili wrócił cieć. Niósł ubranie Vanji na widłach. Rzucił je na klepisko, a sam wycofał się na bezpieczną odległość i zaczął dezynfekować gardło anyżówką. Hansen pomógł dziewczynce się ubrać.

– Idziemy tam? – zapytała.

– Tak, ale nie martw się. Zbadam, co ci naprawdę dolega. Może to nic takiego.

Cieć przyniósł, znowu na widłach, jej walizkę. Gdy wychodzili, na podwórzu dyrektorka właśnie polewała naftą wyrzucone przez okno łóżko i pościel.

– Niech pani nie zapomni wymyć wrzątkiem ścian i podłogi – poradził jej życzliwie Hansen. – I, oczywiście, należy spalić tę szopę. – Oczy błysnęły mu złośliwie.

Nie wątpił, że posłucha. Poszli. Zaraz za bramą lekarz przystanął gwałtownie.

– Nie możemy jej prowadzić na oczach całego miasta – powiedział. – Jeśli to nie trąd, to i tak potem będzie napiętnowana przez sam fakt pokazania się w naszym towarzystwie.

– Weźmy sanki – zaproponował Skórzewski.

– Akurat. Już widzę, jak mnie tu ktoś podwozi. Może grabarz karawanem. Zrobimy inaczej. Wy idźcie do szpitala. A ja pójdę okrężną drogą. Ciebie nikt tu jeszcze nie zna.

Paweł uśmiechnął się lekko. Ruszyli we dwójkę.

– Pozwoli mi pan uciec? – zapytała po niemiecku.

Poczuł się, jakby dostał obuchem siekiery w łeb.

– Wybacz – powiedziała. – Może to nic nie jest. Zresztą doktor gdzieś tam idzie, a bez pieniędzy nie dotarłabym do mojej wsi.

Skinął głową.

– Pozwoliłby pan – powiedziała z nieoczekiwaną pewnością. – Policzymy kroki. Podobno będzie ich dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt trzy.

– Osiemdziesiąt sześć – sprostował. – Poza tym kawałek już przeszliśmy.

– Liczmy.

Szli w milczeniu. Liczyli. Vanja była bardzo blada i trochę jej chyba miękły kolana. Szła wolno, mimo to szpital zbliżał się nieubłaganie. Spory kawałek za nimi sunął Hansen. On też liczył.

– Zgadza się – szepnęła, gdy zatrzymali się przed bramą.

– To niemożliwe – powiedział w zadumie. – Do pensji jest znacznie dalej niż do Bryggen. Obojgu nam wyszło tyle samo, a przecież ja mam dłuższe nogi i robię większe kroki.

– Może to wskazówka. – Uśmiechnęła się. – A więc tak wygląda piekło? – Dotknęła bramy.

Nagle jej twarz wykrzywiła się strachem. W oczach pojawiły się łzy. Skórzewski delikatnie ją popchnął, otwierając jedno skrzydło. Weszli na dziedziniec. Zawinięty w szare płótno kształt w kącie jeszcze nie zdążył pokryć się szronem. Oswald, który się powiesił… Po chwili dogonił ich Hansen. Weszli do budynku przez drzwi po drugiej stronie dziedzińca. Znajdowała się tu rozmównica, kilka pokoi dla personelu i drugie laboratorium.

– Poczekajcie chwilę – powiedział Hansen i wybiegł, zostawiając ich w gabinecie zabiegowym.

Paweł popatrzył przez okno. Doktor dobiegł do drzwi szpitalnego kościoła i, padłszy na kolana, zaczął się modlić. Vanja zdjęła z siebie kożuszek, pomógł jej powiesić go na wieszaku. Sam też zdjął płaszcz. Wrócił Armauer.

– Rozbierz się – polecił, wskazując parawan.

Po chwili stanęła przed nimi w samej bieliźnie i skarpetkach. Zaczerwieniła się i spuściła oczy.

– Gdzie? – zapytał.

Odwróciła się, ukazując plecy. Pokrywały je dziwne, podeszłe płynem surowiczym pęcherze. Wziął do ręki szpilkę i ostrożnie nakłuł okolicę jednego z nich. Pisnęła.

– Jeszcze chwilę, młoda damo – poprosił.

Ukłuł ją jeszcze kilkakrotnie. Za każdym razem podskakiwała. Wyjął z szafki skalpel i, opaliwszy go nad płomieniem kuchenki spirytusowej, wyciął jej skrawek skóry. Paweł, obznajomiony z metodą przygotowywania roztworu, rozpuścił odrobinę atramentu w wodzie.

– Możesz się już ubrać – powiedział.

Spreparował wycinek i położył go pod obiektywem mikroskopu. Patrzył długo i uważnie. Tymczasem jego towarzysz przygotował kolejny. Zmienili szkiełka. Wpatrzyli się uważnie w błękitnawą tkankę. Była czysta, bez śladów sztabkowatych bakcyli.

– Jesteś zdrowa – powiedział Armauer. – Takie wrzody są faktycznie bardzo podobne do tych wywołanych przez trąd, ale powstają na skutek jedzenia chleba z brudnej mąki. Jeśli jest w niej dużo sporyszu, może się w ten sposób spaskudzić skóra.

– To mi wyskoczyło niedawno – rzekła. – Jakoś tak w zeszłym tygodniu.

– Gdy wrócisz do siebie na wieś, po kilku tygodniach znikną.

Uśmiechnęła się.

– Cudownie – szepnęła, a potem oczy rozjechały jej się tak, że przez chwilę patrzyła każdym w inną stronę, i osunęła się na ziemię.

Paweł podtrzymał ją z jednej strony, a Hansen z drugiej. Położyli ją na kozetce. Zaraz podali amoniak. Kichnęła i otworzyła oczy.

– Jestem zdrowa? – upewniła się.

– Tak.

– Chwała Bogu. Tylko jak ja się teraz dostanę do domu? – zaniepokoiła się.

– Gdzie mieszkasz?

– W Dale.

Hansen wyjął z kieszeni portfel i wydobył z niego kilka banknotów.

– Pawle. Wynajmiesz jej sanki, opłacisz z góry.

– Tak jest.

– Napiszę list do jej rodziców, bo ta wściekła baba z pewnością zaalarmuje całą okolicę – westchnął. – Nie zdziwię się, jeśli naukę to biedne dziecko będzie musiało kontynuować w Oslo.

Pożegnał niedoszłą pacjentkę, Skórzewski i Vanja wyszli.

– Dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt sześć kroków – powiedziała w zadumie, gdy sadowiła się w sankach. – Ciekawe, dlaczego.

– Sam chciałbym wiedzieć. Szkoda, że w Bergen nie ma Żydów.

– Dlaczego?

Uśmiechnął się.

– Znawcy kabały potrafią z cyfr odczytać ukryte przeznaczenie lub wiadomości.

– Może cyfry mówią, żeby go zabić?

– Kogo?

– Koleżanki straszyły mnie, że po Bergen krąży demon choroby. To były głupie żarty – spoważniała.

– Nie istnieją demony choroby. Taki zły duch musiałby bez przerwy wędrować po świecie. – Postarał się, aby jego słowa zabrzmiały przekonująco.

Od zajazdu, gdzie wynajął sanki, do szpitala było o połowę bliżej niż na pensję, ale znowu naliczył dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt sześć kroków.

– To jest szyfr – powiedział doktor Skórzewski. – Ale zbyt mało wiemy, aby go w całości odczytać. Dwójka odpowiada sefirocie Chochma, szóstka oznacza Tiferet.

– A co to znaczy po naszemu? – zaciekawił się Hansen.

– Chochma to mądrość, Tiferet – piękno. Niestety, nie pamiętam znaczenia pozostałych cyfr.

– Chyba nie tędy droga – westchnął Armauer. – A on znowu jest.

Na ulicy pojawiło się coś nieznacznie ciemniejszego od mroku. Gęsty kłąb, utkany ze śniegu i północnego wiatru…

– Duch Trądu, Dziadek Trąd – rzekł w zadumie Paweł.

Hansen otworzył szafkę i wyjął z niej kilka pudełek. Otworzył pierwsze i pokazał Skórzewskiemu wyrzeźbioną z ciężkiego, czarnego drewna maskę.

– To rzeźba z Madagaskaru – powiedział. – Przysłali mi ją w prezencie pracownicy tamtejszego leprozorium. A to rzeźba demona choroby z Beninu, krainy u ujścia rzeki Niger… – Podawał Pawłowi kolejne. – To polinezyjska, od doktora Mouritza z Hawajów. Tu jest drzeworyt, przedstawiający demona trądu z Chin, a tę płaskorzeźbę przysłała mi znajoma siostra zakonna, opiekująca się chorymi w Kalkucie.

– Wszystkie są takie same… A w każdym razie podobne. Jak gdyby zdejmowane z jednego pierwowzoru…

– I to dość niezwykłego. W przypadku zarażenia trądem częstym objawem jest tak zwana „lwia twarz”. Zgrubienia i opuchnięcia poważnie zniekształcają rysy… Tu natomiast widać rzadką odmianę choroby. Skóra została przeżarta i zapadł się nos… Zwróć uwagę jeszcze na to, że w przypadku zarażenia prawie zawsze wypadają brwi. Tu, z lewej strony została jedna, niewielka kępka włosów. Jeśli się nie mylę, identycznie umieszczona jest na wszystkich… eksponatach. Zawsze starałem się stać twardo na ziemi. Ale gdy walczy się z tak potworną zarazą, to w pewnej chwili czuje się, że ktoś za nią stoi. Nie zwalczam bakterii widocznych na szkiełku, ale obcy, wrogi umysł…

– Może ci ludzie mają rację? Może trzeba go odszukać i zabić…

– Jak zabić ducha? – Hansen nalał sobie kieliszek anyżówki. – Przecież się nie da.

– Da się – odpowiedział cicho Paweł. – Trzeba odlać kulę ze srebra, wyryć na niej krzyżyk, poświęcić i nabić broń. Tak bajali w moich rodzinnych stronach.