A я… Я быў даўно скаронай крэпасцю, перамога над якой нікчэмным медалём боўталася ў Веранікі на грудзях. Яна кожны раз сыходзіла на мяне, як прасвяда, але затым уставала й рухалася далей. Варочалася, a потым ізноў знікала. A мне заставалася ненавідзець, ірваць фотакарткі, выкідаць яе рыззё й чакаць, чакаць, чакаць… Ажно пакуль Вераніка не прыцягвалася «мірыцца». З валізкай, нашпігаванай рознымі прысмакамі, і бутэлечкай белай. Вось такое «пакаянне».
Але ўсё ж такі я рабіў захады пазбавіцца ад той хваравітасці, якая панавала ў нашых адносінах. Я намагаўся. Я вырашыў, што калі Вераніка ўсё роўна заўсёды вяртаецца да мяне, то я мог бы пагрэбаваць прынятымі ўмоўнасцямі й ажаніцца з ёю, хоць яна й такая, якая ёсць. Хоць увесь наш двор, мае калегі й сябры кпяць з мяне. (Няхай. Яны проста тыповыя зайздроснікі.) A калі б Вераніка ведала, што ў яе ёсць законны муж, яна, можа, часцей зазірала б да мяне. Хаця б, каб выявіць міласэрнасць да сваёй другой паловы. Бо яна ж увасабленне міласэрнасці.
Вось гэтага я й не ўлічыў. Бо як жа ж Вераніка можа так мучыць уласнага мужа? І калі я ўжо дакаціўся да гэткіх разважанняў, то мы ўжо не змоўцы — паміж намі ўжо не можа быць раўнапраўнай «сацыяльнай угоды». Значыцца, справа — дрэнь, і ёй, Вераніцы, вельмі шкада, што яна не спынілася раней, бо яна ўжо падазравала мяне ў занадта сентыментальным стаўленні да нашага сумеснага пражывання. Сама ж яна ўважала яго за добрае сяброўства, асабліва пасля ўсіх яе раманаў. Да таго ж я, відаць, моцна пакутаваў увесь гэты час, a я не варты такой знявагі. І больш яна не будзе так абыходзіцца са мной. Мы проста палюбоўна расстанемся, пакуль гэта яшчэ безбалесна. І вы думаеце, ёй нешта зашкодзіла менавіта так і зрабіць?..
…Звычайна мужчыны, якіх кінулі, робяцца падобнымі да тых жанчынаў, якія гэта ўчынілі. (І наадварот.) Каб утыркнуць сваю нечуваную крыўду ў некага іншага. Каб адпомсціць за сябе супрацьлегламу полу. Альбо ў якасці псіхатэрапіі. Бывае, што пасля найбольш удалых «сеансаў», на свет з’яўляюцца непераўзыдзеныя сцервы й донжуаны. І тыя праклёны, енк і ўпрошванні, якія суправаджаюць іх, шчыльна забіваюць іх асабісты надлом. Так што гэтыя няшчасныя людзі самі, бадай, забываюць пра крыніцу сваёй шчадралюбнасці, недасягальнасці ці непастаянства. Але са мной нічога з гэтага не адбылося.
Усе тыя гады, што Вераніка пазбягае мяне, яна, насамрэч, бадзялай коткай блукае паміж мной і іншымі жанчынамі. І таму я застаюся сам па сабе. Але адзінота зусім не пужае мяне. Ды й як можа палохаць тое, да чаго ты ўжо прызвычаіўся? Toe, што кожную хвіліну непазбежна акаляе цябе. І даўна ўжо нішто не парушае гэтай самоты. Маё «я» больш не пускае ў сябе нічога звонку. Яно не хоча далучацца да тых, хто тэлефануе альбо прыходзіць. Маё «я» аддало швартовы й выправілася ў адзіночнае плаванне. Без цябе.
A вось зараз ты ходзіш перад маімі вокнамі, a я не магу па начах спаць, бо й коўдра, і прасціна бы аблізваюць мяне шурпатымі языкамі. Маё люстэрка нахабна выдае мне па раніцах твой твар. Мае рукі й сны не слухаюцца мяне. Я больш не п’ю гарбаты — ва ўсякім разе a сёмай гадзіне. І не таму, што я распачаў культурную асвету альбо хаджу на шпацыр да бліжэйшай кавярні, — я проста баюся цябе. Я баюся тваёй здані, што пераследуе мяне паўсюдна ў маім доме. У тралейбусе, дзе столькі жанчынаў раптам пачалі размаўляць тваім голасам. У маёй вопратцы й бялізне, якія я кранаю тваёй рукой. У маёй брытве. У маім гадзінніку, які смяецца альбо крывіць вусны, як ты. У маім страху. які няўхільна цягне мяне a сёмай да вакна.
Чаму? Нашто ты прыйшла? Чаму ты вынырнула акурат тады, калі я ледзь-ледзь навучыўся жыць без цябе? Нашто ты клічаш мяне? І чаму не зойдзеш сама? Няўжо ты не верыш, што я цябе прабачу? A можа, ты саромеешся некалькіх новых гадоў у тваім узросце? Але ж і я не які-небудзь там маладзён. Мне ўжо таксама амаль трыццаць. І я не скажэнец, каб скакаць па малалетках. Мы з табой роўныя. Мы пара. У нас ёсць агульнае мінулае, агульны досвед, і я яшчэ поўны сілаў. Я магу даць табе тое, чаго ты ад мяне чакаеш. Дык чаму ж ты не зойдзеш? Чаму ты асцерагаешся мяне?
Я назіраю за табою цяпер па вечарах і думаю аб тым, якое гэта дзікунства, што мы з табой не можам зрабіць хоць крок насустрач адзін аднаму. Што ты не хочаш патэлефанаваць і прыкінуцца, што мы, напрыклад, як школьныя знаёмыя маглі б сустрэцца й папляткарыць пра тагачасных сяброў. Альбо што табе прапанавалі выгодную працу, але ты ўжо й так добра ўладкаваная й таму ўзгадала пра мяне. Ці проста схлусіць, што забыла ў мяне якуюсьці сямейную рэліквію альбо лёсавызначальную паперу, калі пераязджала. І тады табе не трэба было б дзень пры дні сядаць у тралейбус, a потым затойвацца недзе ў нашым альбо суседнім двары, каб нарэшце раздражніць мяне настолькі, што я не выцерплю й выйду шукаць цябе. Вераніка, я разумею: зараз вясна й табе бракуе новых уражанняў. І строі, якія ты зараз носіш, таксама шыкоўна на табе выглядаюць, і табе карціць пашпацыраваць. пафарсіць. Але ж мы цывілізаваныя людзі. Мы маглі б усё вырашыць якім-небудзь іншым кшталтам. Хіба не? Я ўжо амаль гатовы пазбавіць цябе непрыемнай працэдуры выпрошвання прабачэння й неабходнасці дзейнічаць першай. Ты маеш рацыю: я ж мужчына — я павінен прымаць удар на сябе. Я дапамагу табе, Вераніка. Сонейка маё, я дапамагу табе апраўдацца перада мной…
…Два дні я лётаў па «Дынама»* і крамах, каб адпаведна апрануцца й запэўніць цябе ў сваёй добранадзейнасці. Два дні я пільна ўзіраўся ў цябе, каб прызвычаіцца да тваёй прыгажосці й не атрымаць шоку пры непасрэдным кантакце. Я рыхтаваўся. Я святкаваў. Я паслаў на ложак свежую бялізну. Я купіў саладкаватага віна. Я вывесіў у лазенцы новыя ручнікі. Я ўставіў у кубак пад люстэркам дзве новыя зубныя шчоткі. Шалёнік — я нават вытрас пыласос. Я чакаў.
* Маецца на ўвазе папулярны ў дзевяностыя гады ХХ ст. рэчавы рынак, размешчаны на тэрыторыі стадыёна «Дынама».
…Без пятнаццаці сем я падсеў з гадзіннікам у руцэ да вакна. Потым я падумаў, што гадзіннік усё ж такі лепш начапіць, бо потым лішнія рухі толькі перашкодзяць. Я прыціснуў абедзве далоні да паверхні стала (левую крыху наперадзе), каб бачыць час. Я вырашыў падпільнаваць, як ты выйдзеш з тралейбуса, потым хутка выбегчы — прама праз калідор, бразнуць дзвярыма (ключы — у кішэні джынсаў), затым некалькі ступеняў уніз і направа. Высачыць, дзе ты хаваешся, альбо нагнаць цябе яшчэ раней. Узяць цябе за плячо, слізгануць рукою на шыю, абняць яе ззаду… І ўсё сказаць. Што? Што падкажа сэрца. Выдумаць, зманіць, заінтрыгаваць, зацікавіць, запрасіць. Быць з табой побач. Цалаваць твае валасы. Быць.
Было ўжо шаснаццаць на восьмую. Калі яна нарэшце выйшла з тралейбуса. Я адразу ўскочыў і кінуўся з кватэры. Нават адпіхнуў стол і перавярнуў зэдлік (непарадак: яна падумае, што я п’яніца й у мяне тут быў дэбош). Прасадзіў рукою кардон, прыроблены замест шкла на дзвярах у пад’ездзе. Ламануўся да аркі, але рэзка спыніўся, бо падумаў, што ты магла яшчэ затрымацца. Падкраўся да рогу нашага дому й убачыў, што цябе ўжо няма на дарожцы ад прыпынку. Пабег да дзіцячага садка ў двары. І… Гэта ты. Гэта была ты. Мая Вераніка. Толькі мая. Мая адзіная жанчына. Мая дзяўчынка.
Ты стаяла ля агароджы з нейкім падшыванцам. З нейкім хлопчыкам у акулярах і штроксавай кашулі. Ты трымала яго за руку, a ён адхінаў табе валасы з твару. Вялікім пальцам гэты шчанюк праводзіў па тваёй шчацэ, a ты залівалася смехам і цалавала яго. Так, як ты мусіла цяпер, пасля таго, як вярнулася да мяне, цалаваць толькі мяне. Ты — нейкага падлетка. Вераніка! Так не робяць! Дарослыя людзі так не робяць. Так нахабна не забіваюць!
І тады зноў. Праз садок. Да аркі. Два пад’езды. Ручку ад дзвярэй — з мясам. Прыступкі. Ключы. Столькі шмат і звіняць. Адамкнуў. На стол. Да вакна. Падпершы далонню голаў. Стукнуў некалькі разоў, каб не было панадна. Кахаць Вераніку. Такую сцерву. Здрадніцу. Шлюху. Агідную балонку.
… А праз дзень я паехаў на лецішча. Выходныя. І я ўжо тут болей не мог. Прытэпаў з электрычкі да хаткі. Закінуў заплечнік на веранду. He пераапранаўся. Узяў асадку й папоўз на грады падпраўляць надпісы на трэсачках. Дзе, што пасаджана. Для яе. Усе гэтыя гады дарма. Для яе. Потым не вытрываў. Вычварэнне — піць да паўдня, але надта ўжо мне было цяжка. Дастаў прыхаваную бутэльку гарэлкі, вынес кубак. Паставіў на лаве на ганку. Хлеба адкроіў, сала, адчыніў слоік з агуркамі. Паклаў на аркуш з нейкім, яшчэ студэнцкім сваім, накрысам. Сеў на лаву вярхом. Затым узяў і чамусьці намаляваў асадкай на дошцы жаночыя абрысы. Перагарнуў накрыс. Напісаў на чыстым баку: «Вераніка — сука й нікчэмная балонка». Потым знайшоў на лаве маленькі цвік, падняў з падлогі малаток, прыстроіў паперку на лобе ў маёй уяўнай жанчыны, прыладзіў цвічок і моцна-моцна ўдарыў.
