– І мне, таварыш начальнiк, так здалося.

Размаўляючы, мiнулi веранду, сенцы, прапахлыя прытарнагоркiм дымам ад керагаза, i нарэшце Хмара апынуўся ў пакоi, пасярэдзiне якога высiўся накрыты белым абрусам стол. Ён быў застаўлены рознымi закускамi, у носе прыемна заказытаў пах смажаных шкварак. Каля акна з перакiнутым цераз руку ручнiком сцiшылася невысокая жанчына. На загарэлым твары сполахам свяцiлiся карыя вочы, вусны неяк ненатуральна крывiла прымусовая ўсмешка. Гаспадынi было гадоў шэсцьдзясят цi каля гэтага.

– Дабрыдзень, – здрыгануўся голас у жанчыны, яна кашлянула i, спадылба зiрнуўшы на мужа, таропка дадала: – Казiчак, якраз i абед. Запрашай чалавека.

«А мяне тут чакалi», – здзiвiўся Хмара, але сказаць нiчога не паспеў.

Гаспадар за спiнай радасна забасiў:

– Не адмаўляйце, таварыш начальнiк, чым багатыя, тым i радыя.

– Вы ведалi, што я з мiлiцыi? – з цiкаўнасцю пазiраючы на гаспадыню, усмiхнуўся Хмара.

– А тэлефон нашто? – пачырванелi шчокi жанчыны. Яна машынальна змахнула з табурэткi ручнiком, быццам выцерла пыл, запрасiла: – Сядайце.

– Маёй бабе толькi ў мiлiцыi працаваць, – дабрадушна ашчэрыўся Сiўцоў, – усё пра ўсiх ведае, як тая балгарская Ванга…

– Не плявузгай лiшняга, – лоўка рассоўваючы талеркi, буркнула гаспадыня. – Чалавек, перш чым да нас, каля Веркi Няфёдавай спыняўся, дапытваўся. А пакуль вы ў панадворку гаварылi, Насатая патэлефанавала: Вы ж прыехалi на мiлiцэйскiх «Жыгулях», хоць за плотам машыны i не вiдаць.

– Раскудахталася! – сядаючы за стол i звысака аглядаючы стравы, паблажлiва гундосiў Сiўцоў. Нечакана ён узняў на жонку здзiўленыя вочы: – Госць у хаце i без бутэлькi!

– Дык чалавеку няможна, ён жа за рулём! – трошкi знiякавела гаспадыня i ўставiлася на лейтэнанта, чакаючы, якое ён прыме рашэнне.

– А табе Верка насатая пра шафёра нiчога не напела? – цвёрда i катэгарычна зманiў Сiўцоў.

– Пра шафёра размовы не было, – перавяла позiрк на мужа гаспадыня.

– Тады нясi i не сумнявайся, – гаспадар ухапiў зубамi патухлую люльку. – Нясi пяршак, неча госця разгаворамi кармiць, а то даведаецца Папруга, як сталiчнага госця сустракала, задасць такую прачыхвостку, што свету белага не ўбачыш.

– А ты выкiнь свой смурод з роту, – злуючыся цi то на мужыка, цi то на суседку, якая нiчога не сказала пра шафёра, узвысiла голас гаспадыня. – Усю хату праваняў, ды што хату, Бягомль i той прасмярдзеў тваiм тытунём клятым.

Канечне, нiякага шафёра не было, Хмара рулiў сам, але на хлусню Сiўцова наўмысна змаўчаў, разумеў, што чарка гарэлкi – неблагая яму памочнiца. Жанчына выслiзнула ў сенцы, гаспадар, прыслухоўваючыся, выструнiўся i, пачуўшы металiчнае звяканне, – напэўна, гаспадыня бразнула ключамi – задаволена крактануў:

– Мая ўзяла…

Калi на стале з’явiлася бутэлька, Сiўцоў таропка яе раскаркаваў i, напаўняючы чаркi, прыжмурыўся.

– Цяперака можна i пагаварыць.

З-за шчыльнай выцвiлай занавескi, якая прыкрывала грузную печ i дзялiла кухню напалам, павольна выйшаў руды кот з жоўта-зялёнымi вачыма. Ён, па чарзе падымаючы заднiя лапы, лянотна пацягнуўся, пазяхнуў i сеў на пушысты доўгi хвост з белай адмецiнай на самым кончыку.

– Во, i рыжы тут як тут, – засмяяўся Сiўцоў i зняў накрыўку з патэльнi. Для ката гэта быў сiгнал, млявасцi як i не было. Ён скокнуў на доўгую лаўку ля акна i, патрабавальна мяўкаючы, зашпацыраваў, закруцiўся. Час ад часу кот выпускаў вострыя кiпцюры i драпаў iмi па лаўцы, вочы блiшчэлi, чырвоны язычок штохвiлiнна аблiзваў блiскучы чорны нос. Ён некалькi разоў спрабаваў дацягнуцца i да абруса, але лапа застывала напаўдарозе, драпануць матэрыю рыжы пабойваўся, напэўна, за гэта ён неаднойчы атрымоўваў лупцоўку.

– Бач, як просiць, – лагодна прабасiў гаспадар i, падчапiўшы вiдэльцам ладны кавалак мяса, кiнуў пад лаўку.

Ката быццам ветрам здзьмула: праз iмгненне ён знiк за занавескай са здабычай у зубах.

– Ну, дай Божа, заўтра тожа, паслязаўтра i кожны дзень, – на адным дыханнi выпалiў Сiўцоў i, расправiўшы вусы, выпiў. Хмара непахiсна адсунуў сваю чарку, але ад перакусу не адмовiўся, даўно смактала пад лыжачкай.

– А нашыя блюсцiцелi п’юць, хоць i за рулём, – гаспадар храбуснуў агурком i, быццам разважаючы ўголас, стрымана дадаў: – Хаця хлопцы добрыя, сваiм бяды не робяць… – ён яшчэ выпiў, падклаў на Хмараву талерку смажанага мяса. – А на трасе парадак трымаюць, ведаюць як…

– Прыкусi язык, плявузгала, не то Папруга яго прышчэмiць!.. – пачуўся з-за занавескi, за якой схаваўся руды кот, голас гаспадынi.

– Гэ-э-ты мо-о-жа, – хутка п’янеючы, рагатнуў Сiўцоў i распрамiў спiну. Здалося, ён стаў вышэйшы на цэлую галаву. – Барысавiча на крывой кабыле не аб’едзеш, хiтрун, якiх пашукаць… І прынцыповы…

Хмара, што называецца, уплятаў за абедзве шчакi салату з запраўленых смятанай памiдораў i гуркоў, слухаў гаспадара i думаў пра тое, як можа чалавек быць адначасова i хiтры, i прынцыповы. Ён вырашыў пакуль што не задаваць пытанняў, дачакацца, калi Сiўцоў стане больш дасцiпным.

– Памятаеш шафёра з дровамi? – падала голас жонка Сiўцова.

– Тых, хто абмiшурыў Папругу, на пальцах пералiчыць, – засмяяўся гаспадар, – але той шафёр – прайдзiсвет з прайдзiсветаў!

У iнтанацыi Сiўцова Хмара ўлавiў непрыхаваны недавер да сталiчнага мiлiцыянера. Было вiдавочна, што Сiўцоў хоча расказаць пра гэты выпадак, але што, калi нечым нашкодзiць участковаму?

– Я дрэннага маёру не жадаю, – заiнтрыгаваны размовай мужа i жонкi, зазначыў лейтэнант, – мяне цiкавiць толькi «мой» шафёр…

– Ну, калi так, павесялю сталiчнага госця, – зноў пацягнуўся да бутэлькi Сiўцоў, напоўнiў свою чарку.

– Ты б не налягаў на гарэлiцу, – папярэдзiла нябачная гаспадыня, – нарумзаешся раней часу.

Рука Сiўцова здрыганулася, завiсла над сталом. Ён зiрнуў на гадзiннiк, пачухаў патылiцу i адсунуў чарку, пiць не стаў.

– Бабу калiнiкалi трэба слухаць, – ён зноў паглядзеў на гадзiннiк, няспешна выцягнуў з кiшэнi круглую адпалiраваную да бляску бляшанку (у такiх калiсьцi прадавалiся цукеркi-ледзяшы, а цяпер гэта была табакерка), набiў люльку.

«Нешта тут не тое, – падумаў Хмара, – пра вясёлае з такiм настроем не расказваюць».

Сiўцоў чыркнуў запалкай, прыкурыў, пыхнуў раздругi i, зiрнуўшы на лейтэнанта, змушана ўсмiхнуўся.

– Пяць гадоў таму…

– Тры, – адразу паправiла яго жонка, – тады мы кароўку купiлi.

– Ты б памаўчала! – нечакана ўзвiўся Сiўцоў i моцна ляпнуў далонню па стале. – Сядзiш у нары i каркаеш. Калi такая разумная, выходзь i бяседуй з чалавекам.

Запанавала цiшыня, нават чутна было, як кот грызе сваю здабычу. Гаспадар трошкi счакаў, з напускной бравадай усё ж каўтануў гарэлку i, не закусваючы, зноў пыхнуў люлькай.

– Тры гады таму, – памякчэлым голасам працягваў Сiўцоў, – наш Папруга спынiў на трасе машыну i за нейкае парушэнне забраў у шафёра правы. Як вадзiцель нi прасiў, як нi малiў, Папруга – што камень, на пераздачу i ўсё. Чалавек адступiўся, але не ад участковага. Нейкiм чынам ён даведаўся, дзе няўмольны мiлiцыянер жыве, i наўпрасткi да ягонай жонкi: так, маўляў, i так, згаварыўся я з тваiм мужыком, што плот папраўлю i дровы пасяку. Канечне, перад тым, як зайсцi ў хату, ён па-гаспадарску агледзеў жытло ўчастковага, убачыў, дзе патрэбна мужчынская рука. Таму ў Папругавай жонкi да чалавека анiякiх падазрэнняў і не ўзнiкла, бо i дровы ў панадворку валяюцца напiлаваныя ды не пасечаныя, i плот павалiўся. Цэлы дзень гэты шафёр батрачыў, а надвячоркам i Папруга на матацыкле прытарахцеў. Убачыў – i вочы на лоб… Дровы пасечаныя i складзеныя, плот новы i нават напалову пафарбаваны. А ягоны ранiшнi парушальнiк яшчэ i на жонку пакрыквае, маўляў, фарбы мала купiла. Адразу змiкiцiў Папруга што да чаго, хвост падцiснуў… Як дакажаш, што не пад прымусам шафёр iшачыў на яго? Дый цi дасць веры начальства, калi ўсё мястэчка работнiка бачыла? А гэта – выкарыстанне службовага становiшча. Не дапусцiў Папруга скандалу, аддаў шафёру дакументы ды мiрна выправадзiў прахiндзея, – Сiўцоў гучна засмяяўся i, хiтравата пазiраючы на Хмару, нечакана спытаўся: – А што б Вы зрабiлi на месцы ўчастковага?