— Tamen, por ke ni povu tiel bonfari por ili, ni devas funkcii ekster iliaj bariloj kaj tute ekster iliaj reguloj. Ni devas esti silentmovaj kiel ratoj malantaŭ la paneloj de ilia socio. Estis pli facile antaŭe, kompreneble, kaj la socio havis multe pli da ratoj, kiam la reguloj estis malpli striktaj; same kiel malnovaj lignaj konstruaĵoj havas pli da ratoj ol betonaj. Sed ratoj ja estas en la hodiaŭaj konstruaĵoj. Ĉar la socio estas ĉie el ferbetono kaj rustimuna ŝtalo, malpli da truoj restas inter la paneloj. Jes ja, nur tre inteligenta rato kapablas trovi tiujn truojn. Nur rustimuna ŝtalrato povas hejmumi en tia medio.

Mi spontane ekaplaŭdis, klakfrapadis, ĝis la manoj ekdoloris, kaj li ĝentile akceptis la aplaŭdon per kapklino.

— Tio ni estas, — mi entuziasmis. — Rustimunaj ŝtalratoj! Estas fiera kaj soleca afero, esti rustimuna ŝtalrato!

Li kapjesis, kaj parolis plu:

— Mi konsentas. Nun — mia gorĝo sekiĝis pro tiu parolado, kaj mi scivolas, ĉu vi povus helpi min pri la maŝinaro ĉirkaŭ ni. Ĉu eblus havigi al si duoblan ĉerizan ŝvitumon?

Mi turnis min al la labirinta, muĝanta kaj zumanta maŝinaro, kiu kovris la malantaŭan muron.

— Certe eblas, kaj mi ĝoje montros al vi. Ĉiu maŝino havas provŝaltilon. Tio, se vi bone rigardas, estas tiu de la trinkmaŝino. Unue oni ŝaltas ĝin, kaj poste oni povas funkciigi la trinkdisdonilon, kiu donos trinkaĵon ĉi tie, anstataŭ al aĉetanto ĉe la alia flanko. Ĉiu estas markita; vidu, jen la ĉeriza ŝvitumo. Tuŝeto, kaj… jen!

Ĝi alvenis brue al sia ĝusta loko, kaj La Kuriero kaptis ĝin. Ektrinkinte, li haltis kaj flustris el la angulo de sia buŝo:

— Mi ĵus ekkonsciis, ke estas fenestro ĉi tie, kaj ke junulino rigardas min!

— Ne timu, — mi trankviligis lin. — Ĝi estas el unudirekta vitro. Ŝi nur admiras sian vizaĝon. Tio estas la ekzamena fenestreto, por rigardi la aĉetantojn.

— Ĉu? Ho jes, mi vidas nun. Ili vere malsategas. Ĉi tiu maĉado kaŭzas bruon en mia ventro, mi agnosku.

— Nenia problemo. Jen la manĝoregiloj. La plej proksima estas por la MakKunikla Sandviĉo, se tio plaĉas al vi.

— Mi amas ilin, ĝis mia nazo krispiĝas.

— Jen do.

Li kaptis la vaporantan pakaĵon, laŭtradicie ornamitan per globetaj okuloj kaj pufa vosteto, kaj li ekmanĝis. Estis plezuro rigardi lin manĝi. Tamen, mi forturnis min, kaj puŝis monerojn en la fendon ĉe la malantaŭo de la kirasa monujo, antaŭ ol mi povus forgesi.

La okuloj de La Kuriero rondiĝis pro miro. Li glutis kaj ekparolis:

— Vi pagas! Mi kredis, ke ni estas sekuraj en gustoparadizo kun senkosta manĝaĵo kaj trinkaĵo je nia ordono, tage kaj nokte…

— Ni ja estas, ĉar tiu mono estas ŝtelita, kaj mi nur remetas ĝin en la fluon, por ke la ekonomio restu sana. Tamen, la MakPorka organizaĵo diligentas. Ĉiu porkero, ĉiu glaciero estas enkalkulita. Kiam la teknikisto prizorgas la maŝinojn, li respondecas pri ĉiu liveraĵo. La loka komputilo memoras ĉiun vendaĵon, tiel ke la frostigitaj provizoj estas precize replenigitaj, kiam ajn oni liveras ilin. La tutan monon oni rikoltas aŭtomate ĉiutage el la monujo ĉe la ekstera muro. Kirasita kamioneto alvenas, ĝuste kiam la temposeruro malŝlosiĝas, oni enigas kodvorton, kaj la mono elŝutiĝas. Se ni ne pagus, la datenoj montrus ŝtelon. Tuja esplorado sekvus. Ni devas pagi por tio, kion ni prenas, precize la ĝustan sumon. Tamen, ĉar ni ne revenos, ni ŝtelos la tutan monujon je la tago de nia foriro.

— Bone, mia knabo, bone. Iom maltrankviligis min via ekhonesteco. Nu, vi estas ĉe la regilo; bonvolu ŝalti ankoraŭ unu bongustan Lepus-cuniculus-aĵon, dum mi pagas. 

Verŝajne ekzistas pli strangaj lokoj por lerni, tamen mi ne povas imagi iun. Je certaj horoj estis malfacile aŭdi super la klakoj, sibloj kaj muĝoj de la maŝinaro. Tag- kaj vespermanĝo estis la plej okupitaj horoj, kaj estis kroma pinto je la elirhoro de lernejoj. Ankaŭ ni manĝis tiam, ĉar estis tiom pene paroli. Ni tramanĝis la tutan sortimenton de MakPorko. Sennombraj MakKuniklaĵoj plonĝis en niajn gorĝojn, sekvataj de multaj glaciŝaŭmoj. Al mi plaĉis la henkolbasoj, ĝis tro da ili trotis preter miaj gingivoj; tiam mi ŝanĝis al gelataj erinapropiedoj, kaj poste al katfritaĵoj. La Kuriero estis tutampleksa en siaj gustoj, kaj al li plaĉis ĉio en la menuo. Kiam la homamaso foriris, kaj post kiam ni forviŝis ĉiun reston de viandsuko el niaj lipoj, ni ripoze sterniĝis, kaj mia instruado pluiris. Kiam ni alvenis ĉe komputila krimo, mi eltrovis, kion La Kuriero faris dum la antaŭaj du jardekoj.

— Donu al mi terminalon, kaj mi regos la mondon — li diris, kaj tiom da aŭtoritateco enestis lian voĉon, ke mi kredis lin kapabla. — Dum mia junaĝo, mi plezuris en ĉiuspecaj operacioj por plaĉi al la civitanoj de ĉi tiu planedo. Estis ega ĝuo interkapti monkonsignojn dumvoje, anstataŭante per mia vizitkarto la amason da biletoj. Oni neniam eltrovis, kiel mi tion faris…

— Kiel do?

— Ni parolis pri komputiloj.

— Deflankiĝu, nur ĉi-foje, mi petas. Mi promesas bone utiligi la teknikon. Eble, se vi permesas, eĉ postlasi unu el viaj vizitkartoj.

— Tio ŝajnas bonega ideo. Superruzu la nunan aron da policanoj tiel ĝisfunde kiel mi iliajn antaŭulojn. Mi priskribos tion, kiel ĝi okazis, kaj eble vi mem malkovros, kiel mi faris. Ĉe la Centra Monfarejo, bone gardita antikva konstruaĵo kun muroj dikaj je du metroj, troviĝas gigantaj kirasŝrankoj plenplenaj de miliardoj da spesoj. Kiam oni devas translokigi konsignon, gardistoj kaj oficialuloj plenigas keston, ŝlosante kaj sigelante ĝin sub la rigardo de ĉiuj ceteraj ĉeestantoj. Ekster la konstruaĵo atendas eskorto de policanoj gardante kirasitan kamionon. Ĉe signalo, la veturilo retroiras kontraŭ la kirasitan liverpordon. Ene de la konstruaĵo, oni malfermas la ŝtalan enan pordon, kaj metas la keston en la kirasitan intermuran ĉambron. Oni fermas la enan pordon antaŭ ol povi malfermi la eksteran. La kesto tiam vojaĝas en la kirasita kamiono ĝis la fervoja stacio, kie kirasita vagono ricevas ĝin. Ĉi tiu havas nur unu pordon, kiu estas ŝlosita, sigelita kaj konektita al sennombraj alarmiloj. Gardistoj vojaĝas en aparta ĉambro de ĉiu vagono, dum la vagonaro trairas la fervojan reton ĝis la urbo bezonanta la spesojn. Tie, alia kirasita kamiono atendas; la keston, ankoraŭ ŝlositan, oni metas en la kamionon, alportas al la banko, kie oni malfermas ĝin — trovante, ke ĝi entenas nur mian karton.

— Mirinde!

— Ĉu vi volas klarigi, kiel tio fariĝis?

— Vi estis unu el la gardistoj en la vagonaro…

— Ne.

— Aŭ ŝoforis la kirasitan kamionon…

— Ne.

Mi ĉi tiel streĉis mian cerbon dum tuta horo, antaŭ ol li kompatis kaj klarigis:

— Ĉiuj viaj sugestoj havas meriton, tamen ĉiuj estas danĝeraj. Vi estas multe pli fizikema, ol mi iam ajn estis. En miaj operacioj mi ĉiam preferis cerbon al manlaboro. La kialo, ke mi neniam devis rompi la keston kaj eltiri la monon, estas, ke ĝi jam malplena forlasis la konstruaĵon. Aŭ pli precize, pezigita de brikoj kun mia karto. Ĉu vi divenas nun, kiel mi faris?

— Neniam forlasis la konstruaĵon, — mi murmuris, penante veki mian cerbon. — Sed la mono iris en la keston, la kesto en la kamionon…

— Vi forgesas ion.

Mi klakigis la fingrojn kaj saltekstaris.

— La muro, kompreneble, temas pri la muro. Vi donis al mi ĉiun indikon; mi idiotis. Malnova, ŝtona, dika du metrojn!

— Ĝuste tiel. Mi bezonis kvar monatojn por eniri. Mi eluzis tri robotojn, sed fine sukcesis. Unue mi aĉetis la konstruaĵon trans la strato, kaj mi tunelis sub tiu. Per pioĉo kaj ŝovelilo, tre malrapide, tre silente. Supren tra la fundamento de la konstruaĵo kaj enen de la muro. Kiu inter ena kaj ekstera muroj, kiel kutime ĉe tiaj konstruoj, estis plenigita de rubo. Oni neniam aŭdis niajn diamantajn segilojn, dum ni traboris la flankon de la kirasita ĉambreto inter la eno de la monfarejo kaj la ekstero. La mekanismo, kiun mi instalis, kapablis interŝanĝi kestojn en unu komo nul kvin sekundoj. Kiam la ena pordo estis fermita, ĝi devis esti ŝlosita, antaŭ ol oni povis malfermi la eksteran. Tiu tempo, preskaŭ tri sekundoj, sufiĉis por permesi la ŝanĝon. Ili neniam eltrovis, kiel mi faris tion. La mekanismo ankoraŭ restas tie. La operacio estis precipe misdirekto, plus multe da fosado. Komputila krimo estas tute alia afero. Temas pri precipe intelekta ekzerco.