Ерұлан сыртқа шығып жан-жағына жылдам қарап көмекшіні іздеді, оның ойында дәрігердің көмекшісін тоқтату. Ол сыртқа шыға салысымен, аспанды жапқан көк түсті түтінді көрді, ал артынша көмекшінің берген дабылын естіді, сол сәтте Ерұланға қарай бірнеше сарбаз жүгіріп келе жатты.

– Қарғыс атқыр! – деді ол, сосын сарбаздарға қарап: – Сарайдың барлық қақпаларын жабыңдар, барлық сарбаздарды жинаңдар және маған Батыраны тауып келіңдер… – деп ол кідіре, – күйме дайындаңдар, ең жылдам шабатын жылқыларды жегіңдер, – дегені сол еді, оның құлақтарына әкери қоңыраулардың дыбысы жетті. Ерұланның ойына бірінші кезекте соңғы бірнеше ай бойы оған маза бермей жүрген түсі келді, құдды оның түсінде көргені өңінде қайталанып жатқандай, бойын үрей басып, не істерін білмей кішкене орнында тұрды.

Сосын есін жия кітапханасына жүгірді, кітапханасына асыға кірді, алайда қорап орнында жоқ болды, оның орнында Ерұланның киімі ғана жатты. Ерұлан мұны көріп, санасында сан қилы ойлар туындады. Ол үстелге ақырын жақындап, киімін алған кезде, үстел үстінде оған беймәлім кітап жатты, Ерұлан басында ештеңені түсінген жоқ, ол кітапқа қарап тұрды, Ерұлан қорапты біреу алып кетті деген ойға келді, бірақ кітапты қолына алғанан кейін – бәрін түсінді… Қоңыр түсті кітаптың сыртында алты түрлі, ол бұрын-соңды көрмеген жануардың таңбасы екі қатарда бейнеленді, ал Ерұланда ондай кітап болған емес. Кітап бетіндегі ең соңғы таңба жаңа ғана дүниеге келген баласының арқасындағы таңбадан еш айырмашылығы жоқ.

– Бұл нені білдіреді? Қораптың ішінде, кітап болғаны ма? – деп, кітаптың ішін ашып еді, оның ішінде ешқандай жазу, ештеңе болған жоқ, Ерұлан кітапты бірнеше рет парақтап қарап шықты – ештеңе таппады, ол кітаптың бос екенін түсінді, – қарғыс атқыр! – деп ол кітап пен бас сүйекті қоржындарға салып, онымен қоса көптеген қағаздар мен Бабадүрдің кітабын қолтығына қыстыра, сыртқа алып шықты.

Сыртта оны сарбаз алып келген күйме күтті, баспалдақпен жылдам түсіп, сарбазға:

– Есікті аш! – деп айқайлады. Есік ашылысымен ішіне қолындағыларын лақтырып, ол жылдам Сұлу жатқан бөлмеге қайта оралды, бөлмеге кірген кезде, Сұлу баласын қолына алып, оның жүзіне күлімсіреп қарап отырды. Сұлу бірден назарын Еұланға аударып:

– Мұнда не болып жатыр? – деді. Ерұлан есі ауысқан адам сияқты бөлме ішінде ары-бері жүріп, көзіне түскен матамен ес-түссіз жатқан дәрігерді қолдарын арқасына байлады. Сұлудың жанындағы семсерін қолына алып, қайта қынабына салды да:

– Жылдам жинал, біз қаладан қашамыз.

– Не? Сен маған тіпті не болып жатқанын да айтқан жоқсың ғой, мынаның барлығы не үшін болып жатыр? Неге сені дәрігер өлтірмек болды? Не үшін біз қашуымыз керек? – деп ол Еұланға айқайлай сөйледі. Ерұлан терең дем тартып, күрсіне қайта шығарды, Сұлудың жанына барып, қолындағы баланың арқасын көрсетті:

– Мына таңбаны көрдің бе? Дәрігерлер қалада бостан-босқа жүрген жоқ, олар денесінде таңбасы бар балаларды іздеп жүр; дәрігер біздің баламызды тартып алғысы келді, себебі балалар ханға керек және оларға мұндай балалардың не үшін керек екендігін мен білмеймін, бірақ олар балаға қол жеткізбей тоқтамайды, ал егер біз мұнда осылай сөйлесіп отыра берсек, оларға бізді ұстауға үлкен көмек көрсетеміз… – деп орнынан тұра, – маған сен, өтінемін, тек маған сен, енді артық сөзді қойып, соңымнан ерші, – деді Ерұлан оны құшақтай.

Сұлу орнынан атып тұрып, баланы Ерұланға ұстата, үстіне қалыңдау киім киіп, Ерұланға дайынмын дегендей басын изеді. Ерұлан: бір қолымен баласын, екінші қолымен Сұлуды ұстап сыртқа асыға жүрді.

Бұл уақытта әскери қоныста қарбалас басталды, дабылдың дыбысын естіген сарбаздар асыға киініп, сыртқа шығып, тізіліп сап түзеді. Қатты дауыстан жеке шатырында жатқан Дат шошып оянды, далаға жартылай жалаңаш күйі жүгіре шыққан ол айналасындағы қарбаласты көріп:

– Мұнда не болып жатыр? Дабыл не үшін соғылуда? – дегені сол еді, ол қаланың оңтүстігіндегі алып көк түтінді көріп, баланың табылғандығын түсінді. – Жылдам қақпаларға барыңдар, қақпаларды жабыңдар, ешкім менің рұқсатымсыз қаладан шығушы болмасын, – деп айқайлады. Оның жанына әлгі сарбаз келіп:

– Мырза, дабыл беріп жатқан адамды не істейміз? – деді.

– Оның бізге қазір қажеті шамалы, баланың қайда екенін, біз ана көк түтіннің арқасында табамыз, бірақ сонда да оны тауып, маған алып келіңдер, – деп шатырына кірді.

Дат ұзын бойлы, арық денелі мұртты адам, сол көзінің астыда үлкен тыртық бар, Дат әлсіз көрінгенімен, қару-жарақты шебер қолданады, ал жіңішке жүзі суық әрі қатал көрінеді.

Ол шатырына қайта оралып, ағаш ілгіштегі сауыт-сайманын асыға киіп, аз уақыттың ішінде сыртқа шықты – әскери қоныстың алдында мыңға жуық атты әскер жиналды, Дат олардың алдында тұрып, барлығына көз жүгірте, оған алып келген аттың үстіне үндеместен қонып:

– Қазір біздің жолымызды бөгеп, мақсатымызға жетуге кедергі жасағандардың бәріне аяушылық танытпайсыңдар, соңымнан еріңдер, – деп түтін тұрған жаққа қарай аш қасқыр сияқты шаба жөнелді.

Ерұлан Сұлуды жетектеген күйі сыртқа ұмтылды, оның бойын қорқыныш пен қобалжу торуылдады, жүрегінің қатты соққандығы соншалықты, кеудесінен атып шығып кететіндей күйге түсті, ал денесінен мұздай тер бөлініп, тынысының қатты болғандығы сонша, оның дыбысы Сұлуға естілді.

– Біз енді қайда барамыз, барлық қалада, барлық жерде сарбаздар бар емес пе? – деді Сұлу.

– Мен бағаналы бері соны ойлап келемін, қайда барамыз, не істейміз және мынаның ақыры не болып аяқталмақ? – деді, оның Сұлудың қолын қысқандығы соншалықты, Сұлудың саусақтарының ұшы қызарып кетті. Сұлу ешқашан Ерұланның бұлай қобалжығанын көрген емес. – Менің әкемнің інісі Нариманды білесің бе? Ол Жент қаласының сұлтаны – ол бізге көмектеседі, кезінде әкем оны бір өлімнен алып қалған, ол бізге кез келген уақытта және кез келген жағдайда көмектесетінін айтқан, сонда баруымыз қажет, алайда онда жету оңайға соқпайтын сияқты… – деп кішкене кідірді де, – біз ол қалаға жету үшін Батыс орман арқылы жүруге мәжбүрміз… – дегені сол еді.

– Батыс орман! Ерұлан, сен шынымен айтып тұрсың ба? – деп Сұлу тоқтап қалды.

– Иә, бізде басқа амал жоқ, себебі айналамыздың барлығы жазық дала, олар бізді кез келген жерден тауып алады, тауға қашып құтыламыз деп ойлайсың ба? Жо-жоқ, тауда бізді табу әлдеқайда оңай, ал біз Батыс орманның ішінде бойтасалай аламыз және Жентке де жылдам жетеміз.

– Бірақ өзің білесің ғой орманға кірген адам тірі шықпайтынын, сен сонда біздің өмірімізді қатерге тікпексің бе?

– Мұның барлығы сендер үшін, менде басқа таңдау жоқ, өтінем маған сенші, – деді ол Сұлудың бетіне қолын қойып, осы сәтте Сұлу күйеуінің ең аянышты жүзін көрді, ол жұбайының өміріндегі ең қиын таңдауды жасап, бекінгендігін түсінді де, оған жымия:

– Мен саған сенемін, – деді ол.

Сарай алдында елуге жуық сарбаз жиналды, олардың жүзінде білместік байқалды, «не болып жатыр?» деген сұрақ айтпаса да жүздерінен көрінді, Ерұлан сыртқа шыққан сәтте олардың назарының барлығы Ерұланға ауды, ол кішкене кідірді де, ары қарай жүрісін жалғастырып, Сұлуды күймеге отырғызды. Ол қайта сарайдың алдына көтерліп, алдында жиналған адамдарының жүзін шолып шықты. Осы сәтте:

– Қақпаны ашыңдар, – деген Батыраның дауысы естілді. Ерұлан қақпаның алдындағы сарбазға.

– Жылдам аш! – деп айқайлады. Қақпа ашылып ішке қарай сексенге жуық сарбазымен бірге Батыра кірді.

– Қақпаны жаппай тұра тұр! Мен бірнәрсе айтуым қажет, сосын жаба беруіңе болады, – деді Ерұлан. – Мұнда не болып жатыр деген сұрақ барлығыңды мазалаған болар, мен сендерге түсіндірем, мен бүгін әке атандым: иә, жақсы жаңалық, бірақ баламды менен хан жіберген дәрігер тартып алғысы келді, себебі оның денесінде таңбасы бар, оның не екенін мен білмеймін, бірақ әлгі дәрігерлер мұнда ауруды тоқтату үшін емес, сондай балаларды жинау үшін келген, естіген боларсыңдар, үш апта бұрын осындай бала үшін Қамшат қаласында қақтығыс болғандығын, егер естімесеңдер, олар сендердің білгендеріңді қаламайды, себебі бұл жағдай олардың былығын әшкерелуі мүмкін, – деді ол ары-бері жүре.