Осы сәтте сарайдан бір шақырым жерде көпірдің жанында оларды күткен Батыра мен оның жауынгерлеріне жарылыстың дауысы естілісімен:

– Мынау Ерұлан айтқан белгі шығар, қызық, ақымақ не істеді екен? Әлгі өзінің айтқан қаруын қолданған шығар, – деп Батыра мұрнының астынан сөйледі де, – кәне жігіттер, олар бізге қарай келе жатыр, дайын болуымыз керек, – деді ол, ал сарбаздар артынша садақтарын дайындықта ұстады.

– Тоқтаңдар, күтіңдер, – деп Ерұлан айқайлап, екінші рет зеңбіректі оқтады, енді ол қақпаның сол жағын көздеп, тағы да бір от шашты, зеңбіректің оғы қабырғаны қиратып жарылмай, көшенің арғы бетіндегі қабырғаға соғылып жарылды, екінші жарылыс олардың жолдарын толықтай ашты, сарайды қоршаған аттар, жан-жаққа бытырап қашып кетті, жарылыстың толқыны онсыз да есеңгіреп отырған Датты шалқасынан түсірді.

«Алға!» деген қатты дауыс шықты, Ерұлан атының үстіндегі тығыздалып салынған оқтықтың қапшығын тұтатып, оны зеңбіректің астына тастады да, сарбаздарымен бірге сарайдан сыртқа қарай ағылды.

Олар айқай салып, өз қарсыластарына ұмтылып, бірер сәттен кейін Ерұлан тастаған қапшық жарылып, зеңбіректің тып-типылын шығарды. Ерұланға маза бермеген түс енді оның өңінде қайталанды, олар алдарында кездестірген қарсыластарын садақтарымен атып, жылқыларымен соға оңтүстік қақпаға қарай бет алды.

Бірнеше сағат бұрын тып-тыныш болған қала, енді міне ең шулы орынға айналды. Айнала күл мен шаңға толды, аспанға өртенген қақпаның түтіні көтеріліп, жердің бетін қиранды жапты. Күн көк жиектен көтеріліп, тау төбесінен нұрын шашты, бұл уақытта тіршілігі қайнайтын қала көшелері тым-тырыс күй кешті. Ерұлан мен сарбаздары барынша жылқыларын қамшылап оңтүстікке қарай беттеді. Бірақ қайта топтасып үлгерген Даттың сарбаздары, олардың ізіне түсіп, мыңға жуық жауынгердің барлығы бір көшеге сыймайтын болғандықтан, үш топқа бөлініп, оларды жан-жақтан қуды.

Бос көшелермен ұйтқи соңдарына түсіп, оларға жақындай, екі жақ бір-біріне садақ оқтарымен ғана алмасты, Ерұланның бірнеше жауынгерінің жарақат алып, жерге құлағанын көре:

– Қарғыс атқыр! – деп ол ашулана айқай салды. – Басыңдар, қамшыны басыңдар, көпірге дейін жетсек болды, – деп арттағы жауынгерлеріне айқайлады.

Дат есін жиғанымен, оның құлағындағы шуыл басылған жоқ. Ол иығына қадалған ағаш қалдығын суырып, жерге лақтырды, орнынан шатқалақтай тұра айналасына көз жүгіртті, ол бұрын-соңды мұндай көріністі көрген емес және ол осындай жағдайға жетемін деп те ойламаған. Оның жанына бір сарбаз жүгіріп келіп:

– Барлығы дұрыс па? Қолбасшы, қолбасшы! – деп оны екі иығынан ұстап тұрды, бірақ жауынгердің дауысы оған құдды бір алыстан тұйықталып естіліп жатқандай.

Оның оң құлағынан қан кетіп, Дат оны қолымен сүртті. Сарбаздың қойған сұрағы мен жұлқуына еш мән берген жоқ, тек саусағындағы қанды ысқылаумен болды, алайда бірер сәттен кейін ол есін жиды.

– Олар қайда?

– Оңтүстікке қарай беттеді, қазір оладың соңында біздің сарбаздар бар, оларды жібермейміз.

– Маған ат алып кел! – деді ол жерге еңкейе.

– Бірақ сіз атқа отыратын шамада емессіз ғой, – деп жауап қатқаны сол еді, оның жағасынан Дат жұлқи ұстап.

– Айтылған бұйрықты орында, солтүстік қақпағадағы жауынгерлердің барлығын оңтүстікке жіберіңдер, ал мұндағылар жылдам қайта топтассын, оларды қақпа жақтан қолға түсіреміз, – деп маңдайын тыржита сөйледі.

Бұл уақытта Ерұлан көпірге де жетіп қалды, алайда олардың қарсыластары да қалысар емес, ақырындап қуып жете бастады, қуғыншылар оларға оқ атуын тоқтатар емес, тек күшейте түсті, қала нағыз шайқас алаңына айналды.

Ұзын көшенің соңы жақындап, көпір де көріне, сол сәтте Ерұлан аттың жылдамдығын бәсеңдетіп сарбаздардың арасынан өтіп, қала бастады.

– Сендер шаба беріңдер, тоқтамаңдар, мен бір нәрсені бітіруім керек, – деді ол, оның іс-әрекетін көріп тоқтамақ болған жауынгерлерге, бұл жолы Ерұлан мен оның сарбаздарының жүзінен батылдық байқалды, олардың қанаттанғаны соншалықты, кез келген әскермен соғысатын күйде болды.

Арада аз уақыт өте олар көпірге жақындап, өзеннің арғы бетінде биіктігі орташа тастан жасалған қоршаудың екі жағында садақтарын тартып тізіле орналасқан атты сарбаздар көрінді. Өзен айтарлықтай үлкен болған жоқ, көлденеңінен отыз қадамдай шығады, ал ағаштан жасалған көпірдің үлкендігі Ерұлан мен оның сарбаздарына жылдам өтіп кетуге ешқандай қиындық тудырмады. Олар жақындай келе Батыраға қолдарына байлаған ақ мата көрінді, бірақ олардың арасында Ерұлан көрінбегендіктен, оның санасын күдік жайлады.

– Мұнда Ерұлан жоқ қой, мүмкін біз күдіктенбесін деп олар да ақ мата байлап алған шығар, – деді де, сарбаздарға атуға бұйрық бермек болып еді, сол сәтте:

– Батыра, дайындал! – деген айқайлаған дауыс, келе жатқан топтың арасынан шықты.

Батыра Ерұланның дауысын естіп:

– Ух, – деп бойындағы күмәні сейілді, бірер сәттен кейін олардың артына түскен қуғыншылар да көрінді. Ерұлан мен сарбаздары көпірді сілкіндіре өтіп, артында қалған Ерұлан көпірдің үстіне жарылғыш қапшығын тастап кетті де, сарбаздарының артынан барып.

– Садақтарыңды дайындаңдар! – деп бұйрық берді, олар артынан жетіп келген қуғыншылардың жақын жерге жеткенін күтіп, олар көпірге жақындаған сәтте.

– Атыңдар, – деген Батыраның дауысы шықты, жүзге жуық жебе тар көшеге қарай ұшып, қарсыластарының алдыңғы шебін жайратып салды, осы сәтте жарылыс болып, көпір ортасынан қирай өзенге опырылып түсті.

– Оларға оқ жаудырып, мұнда тұрудың қажеті жоқ, тездетіп қақпаға барайық, біз кішкене уақыт ұттық деп ойлаймын, – деп Ерұлан алдыға қарай ұмтылды.

Мұндай жарылысты бұрын-соңды көрмеген Батыра:

– Ерұлан, сен қып-қызыл жындысың! – деп қуана оның соңынан ерді.

Өзеннің жанында үлкен үйдің бұрышында Сұлу отырған күйме алдыға қозғалып, оны сарбаздар қоршай барлығы қақпаға бет алды. Батыра Ерұланның жанына жақындай:

– Сендерде ешқандай шығын болмаған сияқты ғой, – деді ол басын артқа бұра.

– Жоқ, өкінішке орай, бірнеше сарбаз мерт болды.

– Түсінікті, ары қарай не істейміз, қақпадан қалай шығамыз? Көпірді жарғандай, оны да жарамыз ба? – деді Батыра Ерұланға.

– Иә, дәл таптың, – деді Ерұлан, оның жүзі мұңды болды, Батыра оны көріп.

– Не болды ? Қорқып тұрсың ба?

– Жоқ, ештеңе болған жоқ, тек мен осы жайтты түсімде көрдім, – деді Ерұлан.

– Иә, түсіңде көрсең не болыпты? Бәрімізде болатын жағдай. Ерұлан үндеместен назарын алдыға қарай алыста орналасқан қақпаға аударды. Оның көрген түсі өңінде болып жатқанына ол сене алған жоқ.

Барлығы үнсіз, тек жылқылардың тұяқтары мен пырылдап шыққан тынысы және сақырлаған жүгеннің дыбысы тыныштықты бұзды. Көшелердің шетінде оларға халық үйлердің арасынан сығалай қарады, бірақ ешкімнің көшеге шығуға дәті барған жоқ. Ерұлан оларға мұңды көзін тастай қақпаға шаба берді. Көп ұзамай олар тас жабылған қақпаға айтарлықтай жақындағанда, оның айналасында және қақпаның төбесіндегі сарбаздардың қалай садақтарын тартып, оларды көздеп жатқандығы Ерұланға анық көрінді.

– Қалқандарыңды дайындаңдар! – деп айқайлады. Барлығы қалқандарын төбесіне қойып, қарсыластарының шабуылын күтті.

Ерұлан қалқанының астынан оларға қарап келе жатты, сол сәтте оған «Атыңдар» деген дауыс естілді.

– Дайындалыңдар! – деп Ерұлан бұйрық берді. Суылдай ұшқан оқтар олардың қалқандарына тарсылдай тиді, кейбір оқтар жылқыларға тиіп, олар жерге домалай құлады, ал кейбір жолы болмаған сарбаздарға оқ тиіп, олар ажал құшты.

– Қазір екінші толқыны келеді, босаңсымаңдар! – деді Батыра.

Олар қақпаға жақындай берді, бірақ оларға қайта оқ атылған жоқ, құдды қарсыластары оларды ұмытып кеткендей, Ерұлан қалқанының астынан қақпаға қараған сәтте қақпа алдындағы сарбаздардың бір-бірімен шайқасып жатқандығы көрінді, ал ең қызығы, жабық қақпалар ашыла бастады.