Сувязь з тэрыторыяй Беларусі апэрацыйная група падтрымлівала цераз т. зв. «Віцебскія вароты», часам называныя «Сураскімі варотамі». Гэта быў своеасаблівы калідор шырынёю 40 км паміж гарадамі Вяліж і Усьвяты на стыку апэрацыйнай зоны Чырвонай Арміі і віцебскіх партызан. Ён праіснаваў да канца верасьня 1942 г. — пакуль ня быў зьліквідаваны немцамі. Былы камандзір Беларускага штабу партызанскага руху П. Калінін сьведчыць, што праз гэты ўнікальны для гісторыі нямецка-савецкай вайны калідор партызаны Віцебшчыны пераправілі на Вялікую зямлю больш за 35 тыс. чалавек, зь іх больш за 20 тыс. — для службы ў Чырвонай Арміі. Апрача таго, празь «Віцебскія вароты» для патрэбы арміі з акупаванай Беларусі было пераслана 1500 тон збожжа, 10 тыс. тон бульбы, 4 тыс. галоў жывёлы, 2 тыс. коней, 35 тыс. тон сена і іншых харчовых запасаў. А ў гэты час у адваротным кірунку — на Віцебшчыну — перайшлі дзясяткі савецкіх дывэрсійных групаў і партызанскіх атрадаў, перапраўлена аўтамабільнымі і коннымі абозамі неабходная колькасьць зброі, амуніцыі, выбуховых рэчываў і іншага вайсковага рыштунку, мільёны асобнікаў газэт і палітычнай літаратуры. А ўжо адтуль людзі, зброя і літаратура накіроўваліся далей, у іншыя раёны Беларусі, галоўным чынам усходнія, паводле дырэктывы, якую вызначала кіраўніцтва апэрацыйнай групы.

Савецкія ўлады прадбачылі, што гэты надзвычай важны камунікацыйны канал хутка можа закрыцца, таму пастараліся своечасова наладзіць эфэктыўную авіяцыйную сувязь. Дзеля гэтага ўжо ў 1942 г. на Беларусь пераправілі спэцыялістаў, пад кіраўніцтвам якіх пачалася будоўля палявых партызанскіх аэрадромаў. За ўвесь пэрыяд акупацыі іх было пабудавана амаль 5017. Гэтыя аэрадромы дазволілі пасьля ліквідацыі «Віцебскіх варотаў» у канцы верасьня 1942 г. працягваць дастаўку ваенных грузаў, вывозіць параненых, пошту і г. д. У дадатак ад пачатку красавіка да канца 1942 г. для лясных атрадаў было перапраўлена 150 палявых радыёстанцыяў разам з абслугай — вырашылася праблема сувязі з цэнтральным савецкім камандаваньнем, дзе таксама наступілі зьмены. 30.5.1942 г. пры Галоўным камандаваньні Чырвонай Арміі быў створаны Цэнтральны штаб партызанскага руху пад кіраўніцтвам першага сакратара ЦК КП(б) Беларусі П. Панамарэнка а ў верасьні 1942 г. — яго тэрытарыяльны аддзел — Беларускі штаб партызанскага руху, начальнікам якога стаў П. З. Калінін. Гэты штаб узяў на сябе функцыі паўночна-заходняй апэрацыйнай групы.

Такім чынам, толькі вясною 1942 г. савецкія ўлады стварылі неабходныя матэрыяльныя і арганізацыйныя ўмовы для разьвіцьця партызанскага руху на Беларусі. За ўвесь пэрыяд вайны яны перакінулі туды ня менш за 13 тыс. салдат, афіцэраў і арганізатараў гэтага руху, большасьць зь іх прайшла спэцыяльную падрыхтоўку для дзейнасьці ў зоне нямецкай акупацыі. Апрача таго, да сакавіка 1944 г. туды было пераслана больш за 60 тыс. вінтовак, 15 тыс. аўтаматаў, 5 тыс. кулямётаў, каля 100 млн. штук патронаў, 400 тон выбуховых рэчываў, сотні мінамётаў, супрацьтанкавая зброя і інш. Гэтыя пастаўкі дапаўняліся за кошт трафэйнай зброі і адпавядалі агнявой сіле каля дзесяці пяхотных дывізій.

Дзякуючы сваёй узброенай сіле савецкі партызанскі рух стаў для многіх жыхароў Беларусі шанцам ратунку альбо пажаданай альтэрнатывы. Хутка ў яго ўліліся ня толькі слабыя і раздробленыя групы супраціву, што паўсталі ўлетку 1941 г., але і людзі, якіх акупанты асудзілі на вынішчэньне або пагражалі сьмерцю, асабліва габрэі і камуністычныя дзеячы. Партызанам лёгка ўдалося абярнуць на сваю карысьць распараджэньне Вэрмахту, абвешчанае ў сакавіку 1942 г., паводле якога вызваленыя раней і разьмешчаныя па калгасах чырвонаармейцы павінны былі вярнуцца ў лягеры ваеннапалонных. Тысячы такіх людзей апынуліся, насуперак загаду, у лясных атрадах. На думку паліцыі, гэта аказала вялізны ўплыў на актывізацыю партызанскай дзейнасьці. У лес уцякала і шмат моладзі, якая хавалася ад прымусовага вывазу на працу ў Нямеччыну. Такім чынам, вясною 1942 г. грамадзка-палітычныя ўмовы складваліся куды больш спрыяльна для партызанскага руху, чым гэта было ў першыя тыдні акупацыі.

На разьвіцьцё партызанскага руху на Беларусі ўплывала шмат фактараў, адным з найважнейшых, або нават і вырашальным, аказаліся погляды Сталіна і Галоўнага камандаваньня Чырвонай Арміі: яны зыходзілі зь меркаваньня, што наступны генэральны ўдар немцаў зноў будзе скіраваны на цэнтральны ўчастак фронту. Такая ацэнка сытуацыі пацягнула за сабой усе далейшыя захады па стварэньні ў варожых тылах узброенай сілы, якая магла б аслабіць націск праціўніка. З гэтым быў зьвязаны і рост асабовага складу партызанскіх атрадаў. У першым паўгодзьдзі 1942 г. ён павялічваўся прыкладна на З–4 тыс. чалавек штомесяц, тады як у другой палове году — ужо на 7–8 тыс., так што на пачатку лістапада 1942 г. у атрадах налічвалася 47,3 тыс. чалавек. Гэтыя сілы перш канцэнтраваліся галоўным чынам ува Ўсходняй Беларусі, але паступова пачалі праточвацца і ў заходнія раёны. У сярэдзіне 1942 г. дзейнасьць партызан ахапіла ўсе акругі Беларусі.[85]

Але ў канцы чэрвеня новае нямецкае наступленьне пачалося на поўдні, туды былі скіраваныя значныя вайсковыя сілы, перакінутыя, між іншым, з цэнтральнага ўчастка фронту і яго тылоў. Для партызанскага руху гэта мела вельмі важнае значэньне: магчымасьці немцаў весьці зь ім барацьбу значна аслаблі. Як паведамляў Кубэ, у чэрвені 1942 г. паліцыйныя сілы ў Генэральнай акрузе Беларусь налічвалі каля 1 тыс. нямецкіх салдат і прыкладна 3 тыс. літоўскіх, латыскіх і ўкраінскіх. Істотна паменшалі сілы ахоўных атрадаў, што былі разьмешчаны ў тыле групы армій «Цэнтар». Паводле Шэнкендорфа, 1.12.1941 г. у іх уваходзілі чатыры ахоўныя дывізіі, дзьве брыгады СС і 260 рот рознага роду войскаў, але ў красавіку 1942 г. засталося толькі 85 рот, палова зь іх была недастаткова навучаная, слаба ўзброеная і здатная хіба толькі на вартаўніцтва ў тылах. Гэтыя сілы аказваліся ў некалькі разоў слабейшыя за партызанскія: лясное войска таго ж лета мела на ўзбраеньні нават артылерыю і бронемашыны. Колькасная перавага памнажалася на тактычную: шматлікія дробныя групы дзейнічалі адначасова на вялізным абшары. У такой сытуацыі немцы не маглі спыніць разьвіцьця партызанскага руху. Пра гэта сьведчыць і працяглае існаваньне «Віцебскіх варотаў», якіх нацысты ня здолелі ліквідаваць адным махам.

Усё гэта спрыяла распаўсюджаньню партызаншчыны, зь вясны 1942 г. яе сілы расьлі зь месяца на месяц. Адной з партызанскіх задач былі дывэрсіі на транспартных шляхах, па якіх ішло забесьпячэньне для нямецкага фронту. Паводле данясеньняў Лёзэ, колькасьць выбухаў на беларускай чыгунцы ад сакавіка да верасьня 1942 г. павялічылася з 25 да 695, адпаведна ўзрасла лічба зьнішчаных лякаматываў і вагонаў (гл. табліцу 8).[86]

Дывэрсіі на чыгунцы працягваліся да канца акупацыі, іншы раз гэта былі акцыі ўсебеларускага маштабу, якія каардынаваў партызанскі штаб. Адна зь іх — т. зв. «Рэйкавая вайна» — доўжылася ад пачатку жніўня да сярэдзіны верасьня 1943 г., у выніку гэтай апэрацыі было зьнішчана больш за 121 тыс. чыгуначных рэек, вялікая колькасьць паравозаў, вагонаў і іншых транспартных сродкаў.

Чыгуначныя дывэрсіі прыносілі немцам значныя матэрыяльныя страты, зьбівалі з раскладу цягнікі. Тым ня менш вынікі гэтых апэрацыяў ацэньваліся па-рознаму. Савецкія аўтары ім надаюць вялікае значэньне. Паводле іх дадзеных, з чэрвеня 1941 да ліпеня 1944 г. партызаны спусьцілі пад адхон 11 128 адзінак транспарту і 34 бронецягнікі, разграмілі 29 чыгуначных станцыяў, зьнішчылі звыш 18,7 тыс. аўтамабіляў, 819 чыгуначных мастоў і больш за 300 тыс. чыгуначных рэек. У сваю чаргу нямецкія крыніцы не былі схільныя да перабольшваньняў. Улетку 1942 г., калі хваля дыверсіяў дасягала найвышэйшага ўзроўню, немцы ацэньвалі іх вынікі як «у большасьці выпадкаў нязначныя» і хутка іх ліквідавалі. Гімлер не пераацэньваў вынікаў гэтых акцыяў і ў кастрычніку 1943 г., адзначаючы, што яны галоўным чынам крыху замаруджвалі франтавыя паставы. Трэба заўважыць, што зь вясны 1942 да восені 1943 г. самыя буйныя ваенныя апэрацыі ішлі на поўдні, таму франтавыя паставы церазь Беларусь ня мелі для Нямеччыны першараднага значэньня.