— Ішлі тры пятніцы да Госпада Бога, няслі яны тры нажы, тры свячы. Нажамі заразалі, свячамі зажыгалі і запякалі, з рабы божай Лідзіі нервы выганялі: з белых касцей, з усіх масцей, з жыл, пажылак, з рук, з ног, з буйнае галавы, з чырвонай крыві, з румянага ліца, з рацівага сэрца, з усяго стану і полустану. І урочныя, і прыгаворныя, і мужчынскія, і жаночыя. Па гэту пару, па раннюю зару. Як гэтай зарэ патухаць, так у рабы божай Лідзіі нервам не бываць. Ні сходам, ні маладзіком, ніякай парой. Дай Божа час добры. Амінь.

Яна прамовіла ўсё хутка, мне здалося, на адным уздыху, а потым паўтарыла яшчэ двойчы гэту малітву, ці як яе яшчэ назваць, не ведаю. За дзвярыма было ціха. Ядвіся прыпынілася, уздыхнула глыбока некалькі разоў і пачала зноў гаварыць, павольней, крышачку нараспеў, рыхтык расказваючы дзіцяці цікавую казку:

— Новым разам, лепшым часам на чатыры бакі пакланюся, памалюся, да Дрэва вярнуся. (гэтыя словы Ядвіся паўтарыла тройчы). Як ад таго Дрэва ішлі тры сястры: жалезная, мядзяная ды залатая. Ішлі тры сястры, неслі ў руках: жалезная — здароўе, мядзяная — спакой, залатая — розум. Ішлі тры сястры, сустрэлі Іллю-прарока ля сіняга мора. Мы, Ілля-прарок, да сваёй сястры Лідзіі ідзём, ёй нясём: жалез­ная — здароўе, мядзяная — спакой, залатая — розум. Ты, Ілля-прарок, загадай мору расступіцца, дай нам да сястры Лідзіі дайсці...

«Казка» была доўгай, мо хвіліны на тры, Ядвіся казала і казала, захліпаючыся ўздыхамі. І нарэшце закончыла:

— Ад Дрэва самага ішлі тры сястры, жалезная, мядзяная ды залатая, ля дзвярэй зачыненых сталі. Ты, сястра наша, Лідзія, адчыні дзверы, упусці ў хату. Мы нясём табе ад самага Дрэва: жалезная сястра — здароўе, мядзяная — спакой, залатая — розум. Адчыні дзверы, прымі падарункі...

Нейкае імгненне была поўная цішыня, потым шчоўкнуў адзін замок, у замочнай шчыліне з'явіўся ключ і мякка павярнуўся.

— Вы не ідзіце! — махнула мне і фізіку Ядвіся, а сама зайшла ў кватэру разам з Зіначкай.

Мы з Антосем Сямёнавічам выйшлі на вуліцу. Пачаў накрапваць дробны дождж.

— Вось такая фізіка, браце, — незразумела сказаў мне настаўнік, але я нічога не адказаў. Што было адказваць? Сам бачыў і чуў. усю фізіку.

Хвілін праз дзесяць выйшла Ядвіся.

— Антось Сямёнавіч, зайдзіце, вас Зінаіда Мартынаўна кліча, — і на наша маўклівае пытанне адказала амаль весела: — Ды ўсё нармальна, спіць ужо Лідзія Ігнатаўна і доўга спаць будзе.

Мы вярталіся дадому пехатою, хоць у паветры і вісела макрэдзь, а я помніў: Ядвіся не любіць шпацыру ў такое надвор'е, ды яна сама так схацела — сказала, ёй варта быць зараз на вольным паветры. Мы маўчалі, я трымаў Ядвісіну руку, адчуваў у адказ зваротны мяккі поціск яе пальцаў. Было цёпла і хораша.

Ля яе пад'езда спыніліся, і я прамармытаў тое, пра што думалася нашай дарогай праз мокры восеньскі вечар:

— Глядзіш на дарослых і думаеш: у іх усё чыкі-пукі, усё наладжана, ніякіх праблем, то ў нас вось траб­лы розныя, часам наогул жэсць, гемар ды кіпеш з разборкамі. А тут сутыкаешся...

— Ага, ты яшчэ скажы, што у дарослых і кахання няма, і драм розных, і пасля трыццаці не цалуюцца.

— А цалуюцца?

— І ў шэсцьдзясят, сама бачыла. Ведаеш, што прыкра?

— Ведаю. ну, здагадваюся. Ты ж нашу Зіначку зусім мала ведаеш, а мы колькі ёй нерваў паспелі патрапаць. Не ўяўлялася, што ў яе ёсць такая хворая маці, і яна. вось такая праз гэта, вымушаная так жыць.

— І ўяві яшчэ, у яе ёсць каханы чалавек, з кім магла б атрымацца сям'я, ды яна выбрала маці. Страш­на. Наша Зіначка насамрэч вельмі прыгожая і добрая жанчына. Яна б дзетак магла нарадзіць. А Сямёнавіч мог бы быць добрым бацькам. Дык жа вось.

Ядвіся пацепнула плячыма, у мяне дрыгануліся рукі — прыабняць яе, бо ж холадна, але я прамарудзіў, а цяпер было ўжо позна. Яна зазірнула мне ў вочы, усміхнулася, быццам здагадалася пра маё імгненнае жаданне і спытала:

— А ты пад дзвярыма вочы не вылупіў, калі я пачала замову казаць?

— Тое менш за ўсё здзівіла, праўда, — адказаў я. — Адно баяўся: каб толькі ўсё атрымалася. І яшчэ, падумаў, як шмат ты ведаеш на памяць.

— Дзякуй табе. Я сама баялася, ці змагу, першы раз. А веданне. бабуля вучыла, але не так, як мы вершы на памяць вучым, па-іншаму. Веданне само прыходзіць цяпер, калі запатрабуецца. Пакуль!

Ядвіся ледзь-ледзь паціснула мае пальцы, вызваліла сваю руку і пайшла.

Мы здымалі наш фільм да самых канікул, бо Марго прасіла паўтарыць асобныя ракурсы, кадры, буй­ны план нейкіх момантаў. Ды ўсё некалі заканчваецца. Мы — закончылі фільм.

Стала нечага шкада. У першы ж вечар, калі не трэба было збірацца на кватэры Антося Сямёнавіча, я не мог знайсці сабе месца ў кватэры. Бадзяўся са свайго пакоя на кухню, зазіраў у лядоўню. Мне было сумна. Сумна без Ядвісі. За гэтыя два тыдні я так прызвычаіўся: яна побач да самага вечара, мы бачымся па-за сценамі школы, размаўляем, смяёмся, сустракаемся позіркамі, і я ведаў — то для мяне ў яе вачах успыхвалі такія мілыя празрыстыя цёплыя агеньчыкі. «Усё будзе добра», — не аднойчы гучалі яе словы пад гэты бляск, і я верыў, што так і будзе. Але — як павінна быць?

Маці штовечар была дома. Пасля той сваёй паездкі ў Палангу яна паводзіла сябе са мной больш паважліва, здаецца. Ці я раптоўна падрос, ці яна скінула колькі гадоў. Прызналася, што на два-тры тыдні яе мужчына паехаў у камандзіроўку, і. папрасіла усталяваць у яе тэлефоне Вайбер, паказаць, як ім карыстацца. Усталяваў, паказаў, тое ж няцяжка. А яшчэ з Палангі яна прывезла мне кнігу. Таўсценную! Больш за тысячу дзвесце старонак. Стывен Кінг, «Яно». І сказала, усміхаючыся ніякавата, што гэта не ад яе падарунак — ад мужчыны. Я падзякаваў і, папраўдзе, быў задаволены — даўно збіраўся пачытаць гэты раман.

Запрасіць дадому Ядвісю я не мог. Не тое, каб саромеўся маці, не. Мне хацелася, каб было, як раней: наша самотнасць у кватэры, цукеркі, гарбата, музыка і размовы. Мне столькі ўсяго карцелася запытацца ў Ядвісі! Яна ж — разумная, куды больш разумнейшая за мяне, яна — ведзьма, а значыць, ведае. Шмат ведае.

Як і планавалі, заканчэнне здымак фільма вырашылі адзначаць на Уладзевым лецішчы. Дазвол атрымалі, бацька Уладзі яшчэ і дроў падвёз, ды і надвор'е нечакана ўсталявалася ўдзень цёплае, без дажджа. Кажуць на такое — «бабіна лета». Хай сабе і так, насамрэч днямі было па-летняму цёпла.

На перапынку падышоў Алег, кіўнуў мне моўчкі і пайшоў з класа. Я пайшоў за ім заінтрыгаваны. З Алегам мы не пасябравалі, хоць эпізод, дзе ён граў зэка, паўтаралі тройчы, і нармальна ўсё было, ды Алег усё адно аддаліўся, а я навязвацца не люблю. Таму, па шчырасці, было трошкі трывожна: Алег з-за дробязей не стане выклікаць з класа. Мы спыніліся далей ад школьнага вэрхалу.

— Віялета ў суботу арганізуе ўпіску, ведай.

— Дык чакай. мы ж на лецішча валім да Уладзі!

— Таму і кажу.

— А ты дзе будзеш?

Алег толькі цяпер зірнуў мне ў вочы і сказаў цвёрда:

— Я буду там, дзе мне заплацяць.

— Табе Віялета за што плаціць?

— Не твая справа.

— О'кей, прабач. Колькі плаціць? Ну, я не дзеля цікавасці: калі ты там за ахоўніка, дык жа і на лецішчы галава цвярозая спатрэбіцца. Мо хто разыдзецца ды на дах палезе, ці ў самога дах пасунецца. А ты. ты справу ведаеш. Дык колькі за вечар, кажы, мы падумаем.

Алег завагаўся — я бачыў гэта па тым, як ён не спяшаўся пайсці, бо не траціў час на пустыя размовы.

— На ўпісцы я атрымліваю пяць баксаў за вечар, — сказаў ён нарэшце і тут жа пайшоў прэч.

Спачатку я знайшоў Ромку. Ён быў заняты з Марго — нешта крэслілі на паперы, седзячы за сталом.

Ну, зразумела — пра фільм спрачаліся. Марго і Міхал паабяцалі зрабіць мантаж за час канікул. Можна б было і хутчэй, аднак Міхал загарэўся, навыдумляў розных фішак, кшталту: ляціць у мяне красовак, трапляе ў галаву — бац — выбух! Ці я дзіўлюся ў вочы Ядвісі — і мае зрэнкі ўспыхваюць сэрцайкамі. І мы ўсе пагадзіліся, навошта гнаць, хай крыятывяць. Я гукнуў Ромку — ён адышоў.

— Віялета арганізуе ўпіску ў суботу.