- Вядома, у цябе застал╕ся пытанн╕, шмат пытання╝, - гавары╝ Севаст. - Ты гн╕╝ ╝ астрозе, а Гай Дамар н╕чога не зраб╕╝, нават пальцам не паварушы╝. Але ╝спомн╕, якое тады было станов╕шча ╝ ╤мперы╕. Забойства ╤мператара, пераварот. Мы ╝се был╕ ╝ такой разгубленасц╕.

- Ведаю, Гай. Чу╝ ужо, - прагавары╝ Йорхас.

- Аднак, цяпер гэтыя мярзотн╕к╕ заплацяць за ╝сё. Вы згодныя са мной, Стах Во╝чак? - яго рука з лустай б╕скв╕ту знерухомела над чарай з в╕ном, ╕ Севаст упершыню за ╝весь гэты час з╕рну╝ на Стаха.

- Я прымаю вашыя ╝мовы, - адказа╝ той, гледзячы яму ╝ вочы.

Севаст за╝см╕ха╝ся.

- Я веда╝, Стах. Я веда╝.

Ён макну╝ б╕скв╕т у в╕но ╕ працягну╝ яго птушцы, пакла╝шы на раскрытую далонь.

- Адно тольк╕ пытанне, спадар Дамар, - сказа╝ Стах Во╝чак. - Навошта так складана? Кал╕ вы жадаеце пазбав╕цца ад А╝густы, то што зам╕нае проста падсыпаць ёй труц╕зны ╝ ран╕шнюю каву?

Йорхас ╕ Гай Дамар пераглянул╕ся.

- Якое на╕╝нае дз╕ця, - прамов╕╝ Гай Дамар.

╤ тады Йорхас засмяя╝ся, а Севаст войкну╝, бо ╕мператарск╕ каршун раптам без дай-прычыны ╝з'юшы╝ся ╕ дзе╝бану╝ яго ╝ мезенец.

Пасля ╝цёка╝ з В╕льска ён некальк╕ дзён прабав╕╝ на лясной сядз╕бе, што пад Чэрн╕цай. Надзейная схованка. Сюды прыходзяць тыя, каму трэба залегчы на дно ╕ зн╕кнуць на некаторы час. Гало╝ным чынам кантрабандысты. А таксама перабежчык╕. Тыя, хто вырашы╝ уцячы за межы ╤мперы╕, наза╝сёды. Чакаюць на сядз╕бе, а потым разам з правадн╕кам╕ сыходзяць за агароджу, ╝ Эверон ╕ Антра╝м, ц╕ нават далей, у Братэрства. Йорхас пак╕ну╝ Стаха на сядз╕бе, а сам прапа╝ на тры дн╕. Потым патлумачы╝, што ╝ В╕льску ён мус╕╝ сустрэцца з начальн╕кам службы бяспек╕, а нарва╝ся на людзей Валог╕. Шчурок паганы, за Ахм╕стрыньчыка глотку перарве. Прыйшлося выб╕рацца 'агародам╕'... Для Стаха гэта бы╝ час кароткага зац╕шша, магчымасць проста аддыхацца ╕ прывесц╕ да ладу думк╕. Ён разуме╝, што выбару ╝ яго няма. Кал╕ да яго не дацягнуцца найм╕ты Ахм╕стрыньчыка, то прыкочаць спецслужбы. Бегчы таксама няма куды. Кал╕ тольк╕ да Прадзеда╝... А не, не дачакаюць! Паваюем яшчэ.

Стах Во╝чак бы╝ адз╕ным госцем на сядз╕бе. Апроч яго, тут был╕ тольк╕ цётка Х╕льдэгерд, гаспадыня сядз╕бы, ды с╕вы вусаты Златн╕к, мужчына, з як╕м яна жыла апошн╕я некальк╕ гадо╝. ╤ яшчэ восем като╝. Х╕льдэгерд казала, што ╕х восем, хаця яны н╕кол╕ не аб'я╝лял╕ся ╝се разам. Швэндаюцца недзе. Альбо вандруюць на Месяц. Каты гэта ╝меюць. Скочаць у неба з верхав╕н высок╕х хвой, а потым до╝га гуляюць па месяцавых лугав╕нах, парослых бледнай дз╕ваннай ды серабрыстым╕ гваздз╕кам╕, а кал╕ вяртаюцца на сядз╕бу, з ╕х по╝сц╕ ╕ вусо╝ сыплецца срэбны пыл... Так гаварыла Х╕льдэгерд. Было ёй ужо за сарако╝н╕к, абл╕чча яна мела вельм╕ румянаяе ╕ свежае, вочы валошкавыя, а валасы чорныя, без адз╕най с╕вой пасмачк╕. Яна хадз╕ла ╝ до╝гай семгальскай спадн╕цы ╕ караценьк╕м кажушку, пад як╕ апранала вязаны швэдар. Х╕льдэгерд н╕кол╕ не пак╕дала сядз╕бу без старасвецкай крамнёвай дубальто╝к╕, якую чапляла сабе на плячо. Яна тлумачыла, што чужынца╝ тут не бывае, але ╝ мясцовых багн╕стых лясах можна натрап╕ць на ва╝ка ц╕ ╕кластага хога, альбо на балотную рысь, якая вымахвае да памера╝ ганчака ╕ нора╝ мае люты.

Златн╕к з'яв╕╝ся на сядз╕бе тольк╕ аднойчы. Стах так ╕ не разабра╝ся ╝ ╕х з Х╕льдэгерд аднос╕нах - абое як быццам свабодныя людз╕, адыл╕ Х╕льдэгерд абыходз╕лася са Златн╕кам, як клапатл╕вая жонка. Напяваючы, яна зав╕халася каля пл╕ты, на патэльн╕ скв╕рчэла яешня з салам, у яе пад нагам╕ круц╕л╕ся тры то╝стыя каты. Златн╕к, самав╕ты дзядзька ╝ паношанай г╕мнасцёрцы, сядзе╝ за сталом ╕ спакойна чака╝ на сняданак. Перад ╕м упоперак стальн╕цы ляжала армейская в╕нто╝ка - трафейная, няйначай.

- Крамольн╕к, значыцца, - сказа╝ Златн╕к, змеры╝шы Стаха поз╕ркам. - Крамольн╕ка╝ тут яшчэ не бывала.

- У вас дамо╝ленасць са службай бяспек╕? - пац╕кав╕╝ся Стах.

Златн╕к узня╝ бровы.

- Адкуль так╕я высновы?

Стах пац╕сну╝ плячыма.

- Йорхас ведае пра гэту сядз╕бу. А значыць, Тайная Канцылярыя таксама. Ён ╕х чалавек. ╤ тым не менш, вас не чапаюць.

Златн╕к махну╝ рукой.

- Плява╝ я на Тайную Канцылярыю. Няма н╕якай дамо╝ленасц╕. Х╕льдэгерд водз╕ць мро╕ вакол сядз╕бы, вось ╕ ╝весь сказ.

- Мро╕? - перапыта╝ Стах.

- М-м-м, як жа гэта патлумачыць... - Златн╕к пабарабан╕╝ пальцам╕ па стальн╕цы. - Ну, мро╕ водз╕ць. ╤ таму сядз╕ба нябачная для чужынца╝. Каму трэба, той яе знойдзе. ╤ншыя пройдуць побач ╕ не за╝важаць.

- Вядзьмарства, ц╕ што? - здз╕в╕╝ся Стах.

- Ат, якое там вядзьмарства, - сказала Х╕льдэгерд, пасм╕хаючыся. - Трэба проста ╝ Бога верыць.

Яна прыбрала са стала в╕нто╝ку ╕ пастав╕ла патэльню, у якой патыхала жарам пышная, на тры пальцы, яешня.

- Гледзячы ╝ якога Бога, - за╝важы╝ Стах.

- Бог - ён адз╕н для ╝с╕х, - паважна сказа╝ Златн╕к.

- У рамейца╝ свой, - прагавары╝ Стах нягучна. - Ашуканец. Зласл╕вы, помсл╕вы. ╤ яны паводле вобразу ягонага.

Златн╕к уважл╕ва, з прыжмурам, паглядзе╝ на Стаха. Пак╕ва╝ галавой.

- Разумееш, хлопча... - прамов╕╝ ён павольна. - Рамейцы, кал╕ разабрацца, не так╕я ╝жо пачвары. У цэлым ╕ агульным. Намад вось тольк╕ ╕м душы пакалечы╝. А ╝ астатн╕м яны так╕я ж, як мы.

Пасля а╝дыенцы╕ машына павезла ╕х зваротна ╝ порт. Паром да Н╕ра адыходз╕╝ праз гадз╕ну. Прагуляцца па 'Царо╝ Стал╕цы' так ╕ не пашчасц╕ла. Зрэшты, яны ╕ не маюць права тут знаходз╕цца. Абодва прыехал╕ па падробных дакументах. Стах ме╝ пасведчанне асобы на ╕мя "Караль Блайд". Выдал╕ ╝ службе бяспек╕. 'В╕ншую, Караль. Ты цяпер найм╕т Севаста, - дума╝ Стах. - Гэта ж трэба, якая зайздросная кар'ера, падскок, можна сказаць, на куп╕не. Куды там В╕ташу, я ╕ яго пераплюну╝..."

- ╤ як до╝га ╝сё гэта працягнецца? - спыта╝ ён уголас.

- Да пераможнага канца, - прагавары╝ рамеец.

Ён сядзе╝, адк╕ну╝шыся на сядзенн╕ ╕ безуважна ╝тароп╕╝шыся ╝ столь. Выгляд ╝ яго бы╝ стомлены.

- А кал╕ мы прайграем? Што тады? - нядбайным тонам спыта╝ семгалец.

Вэл Йорхас скоса з╕рну╝ на Стаха, ухмыльну╝ся.

- Ну, тады будзем тхоос грызц╕ ╝ адной шахце. Ц╕ гругано╝ карм╕ць. Варыянта╝ тут няшмат.

'Твая пра╝да, - сказа╝ у думках Стах. - Мне, прынамс╕, губляць няма чаго. А табе, Йорхас?'

╤ ╝слых:

- Дам'ян Рос╕ца ╝сё яшчэ ╝ астрозе.

- ╤? Мае дзеянн╕?

- Ён н╕ ╝ чым не в╕наваты, Йорхас. Прафесар не мае дачынення да 'Еднасц╕'. Ён н╕кол╕ не ц╕кав╕╝ся пал╕тыкай. Яго захапляла тольк╕ старажытная л╕таратура. Кн╕г╕, рукап╕сы... Прафесар Рос╕ца бы╝ арыштаваны па ╕лжывым даносе.

- Як╕ жаль, - абыякава сказа╝ рамеец.

'Н╕ халеры табе не шкада. Але ╝сётк╕...'

- Йорхас, ты ╝ Тайнай Канцыляры╕ свой чалавек. Ты можаш паспрыяць. Дам'ян Рос╕ца мус╕ць быць вызвалены. ╤ як мага хутчэй.

Рамеец хмыкну╝.

- Гучыць ультыматы╝на.

- Гэта просьба.

- ╤ якая табе з гэтага выгода?

- Мне? Н╕якай. Проста хачу, каб у свеце дзеялася трох╕ менш паскудства╝. Разумееш?

'Не разумееш. Ну ╕ чорт з табой'. Адчу╝шы прыкрасць, Стах адвярну╝ся да акна ╕ ╝тароп╕╝ся на каменныя будынк╕, м╕ма як╕х ехала машына. "Навошта ╝сётк╕ гэтыя прысценк╕? Мо Йорхаса спытаць?.."

- Ты бачы╝ самерытавыя шахты? - прамов╕╝ раптам Йорхас.

Стах пах╕та╝ галавай.

- Адкуль? Не.

- Я бачы╝. Там пустыня на╝кол. ╤ пасёлак каля вусця шахты, а па╝сюль драцяныя агароджы ╕ вартавыя вышк╕. Вядома, там ёсць вольнанаёмныя. Ахо╝н╕к╕, вайско╝цы, горныя ╕нжынеры. Дык вось, яны мяняюцца кожны луструм. Навуко╝цы вызначыл╕, пяць гадо╝ - гэта крайн╕ тэрм╕н. Там, на шахтах.

- ╤ што?

- Яны здыхаюць там, як мух╕, - сказа╝ Йорхас адрыв╕ста. На Стаха ён не глядзе╝. - Здыхаць пачынаюць яшчэ ╝ дарозе. Там мог╕льн╕к за пасёлкам. Цягнецца далёка ╝ пустыню. ╤х хаваюць без труны. Проста зап╕хваюць у мях╕ ╕ зак╕дваюць пяском. Уся пустыня нашп╕гавана трупам╕. Яна чорная ╝ся. Чорныя пяск╕, ╕ базальтавыя скалы над ╕м╕. ╤ калючк╕ яшчэ там, ведаеш, свалачныя так╕я. Жывыя, драпежныя. Варушацца, як пальцы, а на сцёблах ╝ ╕х адчувальныя плямы, яны бачаць святло ╕ цен╕. А з неба зрываюцца аскепк╕ зорак. Падаюць у пясок, рыюць ╝ ╕м разоры. Уся пустыня ╝ зорках...