Якія песьні пелі тут
улетку хлопцы і дзяўчаты?
Хто суцяшаў у золь, слату
душу пакрыўджаную брата?
А колькі поту асначы
ўлілі у глыб тваю, у хвалі?
Скажы, скажы, чаго маўчыш,
мо’ хвалі мову пахавалі?
О, не! Я ведаю: жыве.
Памерці хто такую змусіць?
На ўсе вякі, а ні на век
усім нам дадзена — клянуся.
Прызнайся, дружа мой, прашу:
як сам ты, знаць усё хачу я.
Ня бойся: чуеш, які шум? —
ніхто нас трэці не пачуе.
Прыйшоў сюды я з-пад Дзьвіны,
з-пад Віцьбы нашае, з-пад Случы,
прыйшоў, каб цешыцца, ня ныць,
каб больш ня мець з табой разлучын.
Зірні, прыслухайся — гудуць
бары самотныя і пушчы.
Не, сорам класьці на ваду
дабро і цела дрэва трушчыць.
Даруй, што ўзрушаным такім
прыйшоў сюды... Я шчыра раю:
як мову нашу, — на вякі
пакінь і скарбы свайго Краю.
1943
Я зь песьняй упоруч пайду
Прамчаўся працяты маланкаю час
на крылах апаленых сьвету,
у далі сьсінелыя ўрэзаўся, згас,
і песьня яго, кажуць, сьпета...
Другі, працінаючы шэрасьць імжы,
выходзіць на ласае ўзвышша...
Шчапаецца пошчакам голас, дрыжыць,
у сполаху струны калыша.
Што дзіўнага ў гэтым?
У ходзе падзей
уцехі ёсьць кропля і болю.
І нават імкненьне адно —
маладзець —
парою істоту ўсю коле.
Ў часіну такую няцяжка зрадніць
удачы свае і няўдачы,
адно ня так лёгка адолець агні
і ветру кірункі зьіначыць...
О любыя думкі,
скажэце, на што
імчацца наўсуперак буры?
Мо’ лепей паволі прайсьці пехатой,
каб вецер убок не адшпурыў?
Адна прамінае, другая вярста...
На вотшыбе,
ў восеньскім садзе,
былое прабую навотлег лістаць,
каб з думкаю новай паладзіць...
Лістаюцца дні, а за імі гады
раджаюцца ў муках і стынуць.
З руінаў сплывае, кудзеліцца дым,
імкненьні ружовыя сініць.
Прастора зыбаецца, зябне бы здань,
і смуткам агорнуты месяц
ня ў стане над краем жуду разгайдаць,
што золак наровіць павесіць...
Нічога...
Я зь песьняй упоруч пайду,
хоць шлях будзе йсьці і над пусткай.
Ня зьдзівяць,
ня ўзрушаць наструненых дум
на друзе крывавыя згусткі!
Над пушчай сівою,
у шуме лясным,
над стомай рабінавай ночы
ужо праразаецца воблік вясны,
што цемры скарыцца ня хоча.
Адна праімчалася, згасла пара,
прамчыцца у грукаце й гэта...
У небе займаюцца зоры, гараць,
вяшчуюць нам новае лета.
1943
Насустрач будучыні нашай
Я ўспамінаю дні «вясны» —
яны ані мяне ня дзівяць.
Былыя крыўды і «праўдзівасьць»,
як гук наструнены,
лясны,
як ночы казачныя сны,
мінулі, канулі і спрахлі.
Гляджу, прызнацца, не бяз страху
на воблік сяньняшняга дню...
Паверце шчыра:
не маню;
і словы гэтыя мае,
я спадзяюся, пазнае,
хто хоча бачыць сьвет інакшым.
Яны —
ня купленыя,
нашы.
І я адно хачу яшчэ —
каб дні у даль ішлі шпарчэй —
сказаць:
— Зямля ад вас ня просіць
ярма на горб свой моцны...
Досыць!
Згібей, наш лёс!
Жыцьцё, жыві!
Ушчэнт цаной свае крыві
мы расьпячэм усе нягоды.
Для прыйсьця сьветлага народу
