ліхая за шчырасьць адплата.
Іх ладзілі ў шале найміты-майстры,
выносячы сьвету на сорам.
Пад сьцягам варожым чужыя вятры
падменьваюць радасьцю гора.
Сьцякаюць крывёю зямныя пласты
у лёхах няўмольных усходу,
і сэрца сьцінае няўмольная стынь
братом майго любага роду.
Зрываюцца буры з надломаных скал,
каб яркнулі зоры над пусткай,
каб сьлед недаверка навек спаласкаць
рукамі сыноў беларускіх.
Зірнеце пад кручы: сівыя гарбы,
магутнае сілы грамады,
няшчадна зьнішчаюць скляпеньняў ілбы —
астоі чужацкага ладу...
Жыву і ня жыву
Чым акрылю і ўсьцешу чым душу?
Якою песьняй абнадзею думы?
З маленства на гарбе сваім нашу
пакунак немалы людскога глуму.
’Шчэ на раду урок мне век Гармей,
каб не скрануў мой дух жывога духу.
Усё,
чым жыў,
і край што меў на ўме,
расьпяла на слупох распусты скруха.
Вось так жыву і ня жыву...
Пяю,
пяю ня новую —
старую песьню:
«Аддайце радасьць звонкую маю,
што моліцца ля родных весьніц.
Пабачыць хочацца —
ды як яшчэ —
у цьвеце золата сваю уцеху,
а потым —
вяне хай пагляд вачэй
прад зьдзеклівым, хіжацкім сьмехам».
Менск, люты 1933
Каб хоць раз усьміхнулася шчасьце
Каб ня рукі, а крылы магутныя меў,
узмахнуў-бы я крыламі... Вышай,
у надзем’е крутое, як сэрца на ўме,
дзе блакіт неба зорамі вышыт,
узьляцеў-бы і гора тугое зямлі
у бяздоньне, раскрытае насьцеж,
паміж хмараў набраклых у песьнях разьліў,
каб хоць раз усьміхнулася шчасьце;
каб у грудзі — да сэрца — з павевам вясны
уліліся гарачыя радасьці хвалі,
каб мае расьцьвілі ўсе найлепшыя сны,
што, прысьніўшыся, сьпяць, як і спалі...
Ды ня крылы, а цела нямыя кускі —
рукі — цяжка узьняць і пакратаць,
і ня цьветам, а пылам зялезнай лускі
асыпаюць душу Марыінскія краты...
Турма ў горадзе Марыінску
(Сібір)
Ня першы раз і не апошні, мусіць,
баліць душа, і рады не дасі.
Сьніцёся мне вы, рэкі Беларусі,
і ты, журботная вазёраў сінь.
Туманы вільгаці балотнай, дзе вы?
І рунь мурожная аселіц дзе?
Сатлеў пад стрэхамі ўчарашні невад,
і човен гойдаецца на вадзе...
А з хаты прышлыя укралі восьці.
Да сьлёз расчулены з такой бяды,
мой кот, прывучаны да рыбы, посьціць
і часта нюхае мае сьляды.
Зьбівае першыя да сонца росы,
йдучы да рыбнага калісь карча...
Яму, дачуўся я, сягоньня млосна,
і ён чамусьці перастаў мурчаць.
Ля вербаў моліцца мая уцеха
і плача, стомленая, ля ракі.
Няўжо бязвусае юнацтва сьмеху
ня ўсьпеніць вёсламі і хваль пругкіх?
Хіба ўпадзе яно у хвалі віру,
і захлынецца непаўторны цьвет?..
Сьціскае грудзі мне бязбожны вырак,
і мой хістаецца, бы цень, шкілет.
Ня першы раз і не апошні, мусіць,
баліць душа, і рады не дасі.
Сьніцёся мне вы, рэкі Беларусі,
і ты, журботная вазёраў сінь.
1933
Ні маністаў, ні зораў
1
Я адзін ля вакна у суворай сяджу камяніцы,
а гадзіна-другая начы — ані шуму, ні шэлесту
лісьця...
Толькі месяц, свавольнік, каб сіні нябеснай
напіцца,
із-за хмаркі, вандроўніцы сьвету, імкнуўся
употайкі выйсьці.
Я адзін ля вакна. Каля сьценаў зыбнуліся цені —
адзіноты і суму пакутнага звыклыя, блізкія
