Не, ніяк не магчыма ўтрымацца і не парушыць кодэкс праўдзівага статыстыка!

Я: але за што ты ненавідзіш прафэсійных дэкляматараў?

Валік (гнеўна): за тое, што гэтыя людзі ня ведаюць сораму! сваім мярзотна-аксамітным барытонам яны афарбоўваюць у высакароднасьць самыя лядашчыя вершыкі! з роўна-бессэнсоўнай ўдумлівасьцю чытаюць і рэклямныя слоганы, і найвялікшых паэтаў! пустышкі, падлы, курвы! ненавіджу ўсёй душою!

Тупік. Як можна зьбіраць статыстыку, калі ўсе адказы абсалютна розныя?

Але я не адчайваўся і яшчэ доўга марыў быць статыстыкам.

72. Гісторыі бясхмарнага дзяцінства. Пра Амэрыку

Калі мы былі маленькія, мы вельмі хацелі жыць у Амэрыцы. Мы ўяўлялі яе па фільмах Д. Лукаса і Д. Лінча. І вось аднойчы мы пастанавілі, што чакаць больш няма чаго, што час надышоў, і паехалі на трамваі-тройцы ў амэрыканскую амбасаду. Паслы як раз елі кавун. Нас таксама пачаставалі кавуном і запрасілі ў кабінэт. Ну? – сказалі яны. Я вырасту і буду вельмі добрым праграмаром, – сказаў Толік. Бо мы ведалі, што іх трэба чымсьці зацікавіць, а ня проста так. Праграмаром? А што ты ўмееш рабіць? Я добра лічу! Толік прад'явіў ім дзёньнік з выдатнымі адзнакамі, а потым, каб давесьці, узяў аркушык і памножыў у слупок, і падзяліў, і склаў дробы. Але яны паматлялі галовамі – ня ўразіла. Я вырасту і буду вядомым прадусарам... ці хаця б мастаком, – сказаў тады Валік. Сапраўды? Валік паказаў ім свой ​​алоўкавы пэйзаж, на якім тата стрыг газон. Але ніхто зь іх нават не працягнуў рукі, каб паглядзець бліжэй. Тады ўстаў Хуліё і прасьпяваў ім песьню, усьміхаючыся і падморгваючы, а мы пляскалі і тупалі ў такт. Ён намагаўся з усіх сілаў, і калі б яны былі дзяўчаты, ім бы сапраўды спадабалася, але яны былі лысыя саракагадовыя дзядзькі, без усялякіх штучак, і яны толькі паківалі галовамі. Шанцаў заставалася ўжо мала! Я – былы вязень і прашу палітычнага прытулку, – сказаў тады Коліку, – я быў ​​у калёніі! А па якім артыкуле? Колік назваў. Ты спазьніўся на трыста гадоў, крымінальнікаў мы больш не бярэм! Толькі прыстойных людзей! І тады я роспачна сказаў: вазьміце нас на ворганы. Сьвежыя дзіцячыя ворганы, сама выдатнае якасьці! Паслы пераглянуліся і некаторы час пільна пазіралі на нас, нібы ў задуменьні. Але потым раптам напусьцілі на сябе злосны выгляд, быццам мы ім ужо надакучылі. Яны справодзілі нас, прыгаворваючы, што мы ёлупы, і нас ня тое што ў Амэрыку, нас нават у трамвай нельга пускаць. Ідзіце, ідзіце, і каб мы вас больш тутака ня бачылі! Мы выйшлі, селі ля дзьвярэй і, не змаўляючыся, горка заплакалі – але не таму што нас ня ўзялі, а таму што нам зрабілася шкада нашых далікатных ворганаў. І з тых часоў мы больш аніколі не хацелі жыць у Амэрыцы.

73. Гісторыі бясхмарнага дзяцінства. Пра сухары

Калі сыноптыкі абяцалі некалькі сонечных дзён запар, тата выпраўляўся ў гастраном, купляў тры-чатыры булкі чорнага хлеба і наразаў яго роўнымі лустамі на садовым століку.

– Але татухна, няўжо ты сапраўды мяркуеш, што?..

– Так, – рахмана адказваў ён.

Тата нацягваў над хлебам танюткую белую марлю, каб не садзіліся мушкі.

– Так, у кожны момант можа пачацца, – казаў тата. – Вы проста мала чаго ў жыцьці бачылі, дзеткі.

Уночы тата раз-пораз падымаўся і правяраў сыноптыкаў – а раптам усё ж такі зьбіраецца дождж?

74. Гісторыі бясхмарнага дзяцінства. Пра абурэньне

Аднойчы ноччу, ужо ў ложку, у поўнай цішыні, Колік зьнянацку сказаў: «Вы абураецеся?..» Мы зусім не абураліся і, рыпнуўшы матрацамі, зьдзіўлена павярнуліся да яго, і ён працягваў. «Вы абураецеся?.. Вы ўзмучоныя тым, што вашыя мэты і жаданьні – зусім ня вашыя? Што яны абумоўленыя інстынктамі, спадчыннасьцю, комплексамі, выхаваньнем, соцыюмам, рэклямай, разьмяшчэньнем зорак нарэшце? Але ці ня ўсё роўна? Калі б вашыя, запраўды вашыя жаданьні й існавалі, хіба ня былі б яны такімі ж дурнымі і нікчэмнымі?» Мы ляжалі і думалі ў чорную столь. Што нам было адказваць? Мы не варушыліся і рабілі выгляд, што сьпім. Але Колік усхваляваўся – ён падыходзіў да кожнага з нас і трос за плечы, патрабуючы адказу. Ягоны голас пачынаў перарывацца і ўздрыгваць, і мы разумелі, што ён вось-вось сарвецца. Мы спынілі прыкідвацца, усталі і абнялі яго; зламаўшы слабы супраціў, паклалі пад коўдру. Мы расьселіся вакол і пяшчотна суцяшалі яго: «Не такія ўжо й дрэнныя нашыя жаданьні, не такія ўжо і нізкія інстынкты, не такая ўжо і пагарджаная спадчыннасьць». Мы падтыквалі коўдру вакол азглелага худзенькага цела і гладзілі яго па нагах, як ён любіў: «Сьпі, братка Колю... сьпі... а заўтра рана-раненька пойдзем на возера, глядзець вугроў». Ён супакоіўся, аціх, і мы, змоўкшы, прыслухоўваліся да ягонага подыху. Дазволіўшы на хвілінку разьвіцца слабому сумневу, мы шукалі ў сабе гэнае абурэньне і не знаходзілі. Але як толькі мы падняліся і пайшлі да ложачкаў, Колік сеў і папрасіў: «Паабурайцеся са мной, хоць бы трошачкі!» І мы раптам пагадзіліся, нечакана лёгка! Мы вярнуліся і абурыліся з усім запалам і лютасьцю, на якія толькі былі здольныя. Мы лаяліся, рыкалі, тупалі нагамі і пагражалі зьнесьці, зруйнаваць, зьнішчыць, спапяліць адным толькі поглядам! Мы трэсьліся, кідаліся і ўзьнімалі да столі гнеўныя кулакі: о, як мы разьюшыліся! Колік прыкметна павесялеў – ён завінуўся ў коўдру і заўзята пад'южваў нас, пабліскваючы вачыма. «Дык вось чаго ты на самой справе жадаў, Колю? Каб мы буянілі і ярыліся?» – падміргвалі мы яму на хаду. «Так», – кіўнуў ён з усьмешкай. І мы працягнулі скакаць і кружыцца па пакоі, пакуль зьнізу не застукала па батарэі мама.

75. Гісторыі сталасьці ды згасаньня. Пра жаніцьбу Хуліё

Калі мой брат Хуліё дасягнуў сталасьці, ён перш за ўсё захацеў ажаніцца. У нашым горадзе выходзіла адмысловая газэта, дзе друкаваліся шлюбныя аб'явы з фотаздымкамі і адрасамі нявест, і мы набылі Хуліё самую сьвежую. Ён закахаўся на першай жа старонцы – у круглявую дзяўчыну зь ясным поглядам і вабнай усьмешкай. Увесь тыдзень ён летуцеў і нават ня мог спаць, а ў пятніцу мы пачысьцілі вопратку шчоткамі і пайшлі жаніцца. Яна адчыніла нам, і мы вохнулі – яна была нашмат выдатнейшая, чым у аб'яве.

– Я кахаю цябе і хачу з табою ажаніцца! – сказаў Хуліё палка. – А гэта мае брацікі!

Але яна нахмурылася і зачыніла дзьверы. Дарэмна ён грукаў і крычаў, што не ўяўляе безь яе жыцьця, што ў ягоных грудзях палае пажар, што ён памрэ праз каханьне – усё дарма. Яна выглянула ў фортку і загадала нам сыходзіць, бо зараз патэлефануе жандарам.

Шлях дадому падаўся нам чорным, нібы згасла сонца. Мы сядзелі на лесьвіцы і спустошана маўчалі. Хуліё скамянеў. Ён не дакрануўся ні да марозіва, ні да агрэсту.

– У яе няма сэрца, – сказаў ён праз гадзіну.

– Затое твар прыгожы, – сказаў Колік.

– Прапануй ёй яшчэ раз, – сказаў Валік.

– Ажаніся з кім-небудзь іншым, – сказаў Толік.

Але Хуліё толькі пагардліва ўсьміхаўся. Ён вырашыў больш аніколі не жаніцца.

76. Гісторыі сталасьці ды згасаньня. Пра жаніцьбу Коліка

Калі мой брат Колік дасягнуў сталасьці, ён таксама неадкладна захацеў ажаніцца.

Ён даў аб'яву ў газэту, і яму адразу пачалі прыходзіць лісты. За тыдзень прыйшоў цэлы велізарны мяшок. Колік задуменна хадзіў вакол мяшка, і мы спыталі, калі ж ён нарэшце сядзе чытаць. Але Колік адказваў, што чытаць лісты ня мае ніякага сэнсу. Бо зашмат фактараў. Напрыклад, калі напісана без памылак, дык ня факт, што дзяўчына прыгожая. Калі яна прыгожая, дык ня факт, што яна здаровая. Калі яна здаровая, дык ня факт, што ДНК добра супадаюць. Калі ДНК супадаюць, дык ня факт, што яна са шчаснай сям'і. Калі яна са шчаснай сям'і, дык ня факт, што яна не дурная. Калі яна не дурная, дык ня факт, што яна не палятуха. І наагул, ня факт, што яна ня зманіць. І наагул, усё вельмі хутка мяняецца – што сёньня праўда, тое заўтра хлусьня. Таму, сказаў Колік, патрэбны прынцыпова іншы альгарытм выбару нявесты.