аднаму сёння Ютку сумнавата, хутчэй за ўсё праз сына свайго самотна, бо, здаецца, пакаціўся Ромка каменьчыкам не з той гары і не ў той бок... Э, Ютка, не было б большай бяды, а гэту агораем! Ну падабаецца дзецюку апрануцца хораша, дым пусціць у вочы, дык хіба мы з табою ў свой час пра хромавыя боты з халявамі гармонікам не марылі?.. Не, Хведар, тут не тое, тут з душою нешта: пабыў хлопец два гады ў горадзе - і нібыта яго падмянілі... Э, Ютка, можа, яно і так, але нашто ўсё на горад валіць, нібыта там добрых людзей няма. Хіба ў вёсцы ў нас ніколі зладзеяў ды шэльмаў не было? А Ромка ж твой не злодзей, не шэльма, усяго толькі абэлтус, якому трэба мазгі ўправіць, а ты замест таго вунь на якую работу яго ўладкаваў, дык хто ж вінаваты?..
Так сядзяць яны на вежы, Ютка і Хведар, размаўляюць сабе паціху, і плывуць над імі няспешна нізкія асеннія аблокі, а пад імі ляжаць Каруны, па якіх бяжыць Юткаў сын Ромка і на ўсю вёску крычыць:
- Бацька! Злазь са сваёй вежы, чаго ты там рассеўся? Фрэнк Морган цябе на вячэру кліча, каб у Амерыку запрасіць!
- Пойдзеш? - спытаўся Хведар.
- Што я там не бачыў, у Амерыцы ягонай, - прабурчэў Ютка, тужліва гледзячы на Ромку. - Але павячэраць давай сходзім, бо мне абрыдла штодня адну зацірку хлябаць.
- Дык мяне ж ніхто не запрашаў, - сумеўся Хведар.
- Я цябе запрашаю, - сказаў Ютка. - Папалам з'ядзім, што дадуць.
Яны злезлі з вежы, Ютка зайшоў дахаты, пераапрануўся ў святочнае, даў і Хведару чыстую кашулю і порткі, бо той асцерагаўся да сябе ісці, баючыся, што баба ўпрэцца і, чаго добрага, з дому не выпусціць, а Ромка ўсё круціўся вакол бацькі і лісліва зазіраў яму ў вочы, нават адарваны гузік на зялёным Юткавым фрэнчы прышыў - так хацелася Ромку ў Амерыку.
- Не круціся, як г.... ў віры, - асадзіў яго Ютка. - Я калі і паеду, дык цябе не вазьму.
- Як гзта не возьмеш, - адгрызаючы нітку, ледзь не праглынуў яе разам з іголкаю Ромка. - Ты ж мне бацька! Я крэўны твой, адзіны сын! Ты не маеш права!
- Я на ўсё маю права, - адрэзаў Ютка. - Чыя вежа: мая ці твая? Ты хоць адзін каменьчык наверх падняў?.. Ён во падняў, - паказаў Ютка на Хведара. - Ён і паедзе.
- Нікуды я не паеду, - адразу ж не згадзіўся Хведар, стараючыся як мага ніжэй спусціць у поясе Юткавы порткі, якія былі яму караткаватыя. - Мне Рыжулю ў рэкардысткі сёлета выводзіць, на рубеж пяці тысяч літраў. Апошні квартал застаецца, зімні, самы адказны, а я ў Амерыку падамся. Як я пасля Рыжулі ў вочы гляну? Што ёй скажу?
- А ты з ёю едзь, - раптам разважліва сказаў Ромка, у якім, трэба прызнацца, шмат чаго і добрага было, у тым ліку і прастадушнасць, і вясёлы нораў, толькі ўсё гэта не атрымала свайго развіцця, знаходзілася ў першабытным стане, а вось усё астатняе, што не вельмі падабалася бацьку, цудоўна развілося і мела зусім сталы выгляд абэлтуса і дармаеда. - Сваё малако мець будзеш, менш на яду патрацішся, новыя порткі купіш.
- Малайчына, - пахваліў яго Хведар, азіраючы сябе ў люстэрку. - Я ж табе казаў, Ютка, што ён яшчэ не зусім кончаны чалавек... А ў портках тваіх мне на вуліцу выходзіць нельга. Я ўсё-ткі даяр, кавалер ордэна "Знак Пашаны", а не Карлсан, што жыве на даху. Так што ідзіце без мяне.
- Тады і я не пайду, - заявіў Ютка. - Заціркай павячэраем.
Ромка падняўся, сцягнуў з сябе джынсы фірмы "Levis", зняў кашулю той жа фірмы і, ні слова не кажучы, працягнуў сваю апратку Хведару.
- А ты? - прымяраючы джынсы, спакойна, нібыта нічога іншага ад Ромкі і не чакаў, быццам той і насіў порткі толькі для таго, каб аддаць іх суседу, а самому застацца голым, спытаўся Хведар, якому фірмовыя джынсы з кашуляй не толькі спадабаліся, але і прыйшліся самы раз, бо Ромка вылузаўся куды вышэйшы за бацьку, які амаль што ўсё жыццё, сам таго не ведаючы, быў вегетарыянцам, еў адно раслінную ежу, бульбу ды яшчэ зацірку, а праз тое не дабраў вітамінаў.
- А я не даяр і не кавалер "Знака Пашаны", я і ў тваім халаце магу лайсці, - сказаў Ромка, выцягваючы з-пад ложка куфэрак і дастаючы адтуль вельветавыя штаны і велюравую кашулю, новенькія, у цэлафанавых мяшэчках. Ён напяў на сябе вельвет, накінуў велюр, адарваў ад адзежы стракатыя этыкеткі і ўручыў іх Ютку з Хведарам, кожнаму па адной.
- Наце, трымайце пропускі на вячэру. Я вам не паеду ў Амерыку, карчы старыя!
- От жа шчанюк, - сплюнуў Ютка. - Пашкадаваў-такі новае.
- Ведаеш што, Ютка, - задумліва сказаў Хведар, круцячы ў пальцах этыкетку ад велюравай кашулі, - усё ў свеце можа стацца. Мажліва, ты нават вежу сваю да неба дабудуеш, але халат мой даярскі падшыванец гэты аніколі ўжо не апране. Надта ты ўжо шчасця для яго хацеў, перастараўся...
- Амэн, - паставіў кропку Ромка і зарагатаў.
Фрэнк Морган сустракаў гасцей каля ўвахода ў гасцініцу, стоячы ў абдымку з Андронам Сыцюком. Ютку спачатку гэта не дужа спадабалася, але пасля ён падумаў, што, можа, яцо і на лепшае: Андрон цяпер хоць да вежы ягонай чапляцца не будзе, у чым, як паказалі далейшыя падзеі, Ютка здорава памыляўся.
На вячэру апроч Андррна, Ромкі, Юткі і прыведзенага ім Хведара былі запрошаны таксама дырэктар школы Ігнат Валошка, галоўны ветэрынар Васіль Блізнюк, аптэкар Саламон Цукерман, аграном Станіслаў Стапуль і ўчастковы міліцыянер Кузьма Сліж, які знаходзіўся тут як бы ў двух іпастасях: і ў гасцях, і пры службовым выкананні, а таму зорка і напружана пазіраў на гасцей, на ўсіх разам і на кожнага паасобку.
Усе названыя асобы, у тым ліку і Андрон, як ён ні тыкаўся і ні братаўся з Фрэнкам, - лічыліся гасцямі з боку Хрысціны Сымонаўны, гаспадыні вечара, якая, як і належыць жанчыне, завіхалася недзе разам з поварамі на рэстараннай кухні, хоць Фрэнк усяляк яе ад гэтага адгаворваў. 3 боку самога Фрэнка Моргана гасцямі на вячэры былі:
генерал-пракурор Самшытавых астравоў;
намеснік міністра замежных спраў Францыі;
ваенны аташэ невядома скуль;
былы чэмпіён свету па шахматах Бобі Фішэр;
камандуючы Шостым амерыканскім флотам;
міністр сельскай гаспадаркі Ізраіля;
дацкі прынц, пляменнік каралевы Англіі;
не то ўдава, не то дачка грэчаскага мільянера Анасіса;
і, нарэшце, магістр нейкай тайнай італьянскай масонскай ложы з Сіцыліі, а з ім ягоная сакратарка з такімі нагамі і грудзьмі, што Ромка, як толькі яе ўбачыў, адразу прарос коранем у спякотную сіцылійскую зямлю - і ўсім стала ясна, што ніхто цяпер яго з той зямлі не вырве, акрамя хіба што Кузьмы Сліжа.
Фрэнк Морган прадставіў гасцей са свайго боку гасцям з боку Хрысціны Сымонаўны, раздаў і тым і другім слухаўкі электроннага перакладчыка - і ўся кампанія, начапіўшы слухаўкі на вушы, дружна рушыла ў банкетную залу.
Тое, што адкрылася вачам у банкетнай зале, прыемна ўразіла як гасцей з боку Хрысціны Сымонаўны, так і гасцей з боку Фрэнка Моргана, прычым невядома, каго больш. Калі сказаць, што сталы ламаліся ад яды, то гэта значыць не сказаць амаль нічога, бо сталы стагналі, знемагалі ад пітва і закусак. Чаго тут толькі не стаяла - і, галоўнае, было абсалютна незразумела, скуль яно ўсё ўзялося. Ну, дапусцім, свежых, вяндлёных вугроў і вугроў ва ўласным саку з Нарачы можна было прывезці. Ну, дапусцім, зубраціна, ласяціна і кабаніна водзяцца ў нас у Белавежскай пушчы. Ну, дапусцім, заліўныя язычкі, ялавічыну, цяляцінку, свінінку, кожная лустачка якіх свяцілася ружовай свежасцю, з Маладзечанскага мясакамбіната можна было даставіць. Ну, дапусцім, чырвоныя горы памідораў, зялёныя піраміды гуркоў, сінія стагі баклажанаў можна было набраць з мінскіх цяпліц. Дапусцім, нарэшце, недзе ёсць у нас на Беларусі, у самай глыбінцы, раёны, дзе можна было знайсці чырвоную і чорную ікру, ракаў і лангустаў, сёмгу і вустрыц, артышокі з труфелямі, не кажучы пра гусей з качкамі, курапатак з фазанамі і іншую дробную птушку. Але скуль узяліся сапраўдныя бананавыя і какосавыя пальмы, што стаялі па вуглах банкетнай залы і на якіх віселі сапраўдныя какосы і бананы? Скуль выраслі каля сцен цытрусавыя - апельсіны і персікі, мандарыны і айва, абрыкосы і інжыр, галіны якіх прагіналіся ад спелых пладоў? Як прыжылася тут цеплалюбівая вінаградная лаза, што вілася па столі банкетнай залы, скуль звісалі агромністыя, як крышталёвыя люстры, гронкі залацістага вінаграду?.. А да ўсяго гэтага з усіх бакоў зайграла раптам музыка, успыхнулі рознакаляровыя ліхтары і сафіты, усё наўкола замігцела, заззяла, заіскрылася - і ў залу ўвайшла Хрысціна Сымонаўна з пляшкаю самагонкі ў руках, а за ёю роўным строем крочылі шасцёра повараў, першы з якіх нёс саган толькі што зваранай, дурманна пасыпанай кропам бульбы, другі - цалкам засмажанае парася з моркаўкай замест хвосціка і часначынамі замест вочак, трэці - бабку са скваркамі, затушаную ў тоўстых свіных кішках, чацвёрты - кадушку квашанай капусты, пяты - выварку салёных рыжыкаў і груздоў і апошні - місу халадцу з хрэнам. Калі і гэта ўсё ўмясцілі на сталы, то нават міністр сельскай гаспадаркі Ізраіля, які шмат чаго ў сваім жыцці пабачыў, вымушаны быў падысці да Андрона Сыцюка, паціснуць яму руку і сказаць: