Кніга гэтая наскрозь метафарычная, напоўненая паветрам і снамі, таму што сны - таксама паветра, якім і дыхае метафара. Яна, метафара, як сцвярджае амерыканскі філосаф і логік Д. Дэвінсан, - гэта "Dream work of language", моўная праца ў сне, для паэта няспынная. Сон дапамагае супаставіць, зблізіць пласты рэальнасці, надта аддаленыя наяве. Сведчанні моўных сноў можна знайсці шмат у якіх паэтаў: напрыклад, Пушкін прызнаваўся, што геніяльны верш "Прарок" цалкам яму прысніўся.

Зборнік "Прошча", апроч зместу, уражвае таксама прадуманасцю, стройнасцю кампазіцыйнай пабудовы. Ён складзены з чатырох частак, якія маюць назвы змешчаных у іх паэм, што заключаюць кожную частку, канцэнтруючы ў сабе матывы папярэдніх вершаў. У сваю чаргу кожная з паэм мае некалькі ўзроўняў, пластоў на паверхні і ў глыбіні. Паэма "Прошча" - гэта не толькі рамантычная легенда пра кахан-не, але і намаганне спасцігнуць сутнаснае прадвызначэнне мастацтва, мастака ("Калі ты званар ці калі ты гіаэт, жыві на званіцы"), і спроба прайсці кругавым шляхам гісторыі з яе паўторамі, вірамі, з якіх - жудасны вобраз! - у каторы раз "з крывавым усхліпам калода ўсплыла - і меч на калодзе". Паэма "Зона" з яе атамным богам - гэта той жа кругавы шлях чалавецтва, пыхлівага ў сваіх амбіцыях і прэтэнзіях, якія ў суперніцтве з боскай прыродай нічога чалавеку не далі, апроч той жа калоды з тым жа мячом, толькі страшнейшым у сваёй знішчальнай сіле. "Індыя" - крок на вышыню, рух па вертыкалі - каб сысці з кругавога шляху; гэтая паэма - духоўная прыгода, праз якую ўсведамляюцца найскладаныя субстанцыі быцця, узаемаспляценні веры, творчасці, грахоўнасці, святасці. Калі індыйскі Свамі, манах, якому вядомая горная дарога ў неба, прыводзіць паэта да Марыі, Святой Дзевы, дык унутры ўласнай міфалогіі Уладзіміра Някляева гэта зноў жа "каханне як уратаванне", але ўжо на новым, непараўнальна болын высокім узроўні духоўнасці. I нарэшце ў "Саракавінах", у снах пра вечнае жыццё і пра вечную смерць, ступіўшы на масток з адной рэальнасці ў другую, паэт завяршае кнігу тэмай для яго найзначнай - тэмай чалавечай адзіноты побач з усімі і чалавечай віны перад усім. Герой паэмы няўлоўны, прывідны, ён хаваецца то ў займенніку "я", то ў займенніку "ты", існуе то ў жыцці, то ў смерці ("Калі памёр, скажы, што ты жывы"), але відавочна, што гэта нехта з нас, з тых, хто спавядаецца ў віне, вырываецца з адзіноты і ці бліжняга свайго, ці невядома каго просіць, заклінае:

Жанр паэмы, бадай, найбольш арганічны для Уладзіміра Някляева, найбольш адпаведны прыродзе ягонага таленту. Гэта тая дыстанцыя, на якой паэт найглыбей дыхае, лепш за ўсё сябе пачувае, і паэмы ягоныя без аніякага перабольшання можна аднесці да найзначных здабыткаў сучаснай літаратуры. Яны ж перш за ўсё дазваляюць вызначыць "Прошчу" як кнігу, што выводзіць нас з шэрагу лінейных будняў, узносіць у тую касмічную прастору духу, дзе паўстаюць апошнія пытанні нашага існавання на гэтым свеце, і не толькі на гэтым...

Узростава паэт належыць да сярэдняга пакалення беларускіх літаратараў, да самага, мажліва, нешматлікага - у ім нестае тых, каму не дазволіла нарадзіцца вайна. Тым не менш менавіта прадстаўнікі сярэдняга пакалення ўсё больш вызначаюць агульны ўзровень сённяшняй беларускай паэзіі, прозы, драматургіі. У гэтым пакаленні Уладзімір Някляеў – адзін з лідэраў, постаць і творчасць якога найболып адметныя.

У сваёй першай кнізе Уладзімір Някляеў выказаўся, што яго прымірыць з жыццём і смерцю, суцешыць надзея калі не праляцець, дык хоць прамільгнуць белым птахам над роднай зямлёю. Ужо сёння можна сцвярджаць: яму ўдалося большае.

Любоў ТУРБІНА